Γράφει ο Δρ. Μιχαήλ Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD, Επιστημονικός Σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος (το κείμενο είναι προσαρμογή από το άρθρο Πονοκέφαλος που οφείλεται σε όγκο του εγκεφάλου και από το σχετικό κεφάλαιο στο βιβλίο “Ημικρανία και άλλες Κεφαλαλγίες”, έκδοση του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, Αθήνα, 2021).
Πολλές φορές ο ειδικός νευρολόγος θα κληθεί να εξετάσει ανθρώπους που παρουσιάζουν κάποιο πονοκέφαλο και που φοβούνται ή ανησυχούν ότι ο πονοκέφαλος τους μπορεί να οφείλεται σε κάποιον όγκο του εγκεφάλου. Ευτυχώς, στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν ισχύει κάτι τέτοιο και πρόκειται για έναν αθώο πρωτοπαθή πονοκέφαλο, όπως η ημικρανία ή ο πονοκέφαλος τάσεως, αν και σαφώς υπάρχουν περιπτώσεις που ένας πονοκέφαλος οφείλεται σε κάποιον όγκο του εγκεφάλου και που, μάλιστα, ο πονοκέφαλος αποτελεί πρώιμη εκδήλωση του όγκου.
Έτσι, κάθε άνθρωπος που παρουσιάζει πονοκέφαλο και για οποιονδήποτε λόγο υπάρχει υποψία ή ανησυχία ύπαρξης ενός όγκου του εγκεφάλου, πρέπει να επισκέπτεται νευρολόγο ή Ιατρείο Κεφαλαλγίας και να υποβάλλεται αρχικά σε προσεκτική νευρολογική εκτίμηση.
Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η διάκριση ενός «αθώου» πονοκεφάλου (π.χ. ημικρανία) από έναν πονοκέφαλο που οφείλεται σε όγκο, είναι καταρχάς κλινικός. Αυτό σημαίνει ότι ο γιατρός, λαμβάνοντας από το ιστορικό του ασθενούς όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να κατανοήσει πλήρως τον πονοκέφαλο του, μπορεί να ξεχωρίσει αν ο πονοκέφαλος έχει κάποιο «ύποπτο» για όγκο χαρακτηριστικό ή όχι.
Επιπροσθέτως, η κλινική νευρολογική εξέταση είναι πάντα φυσιολογική στους αθώους, πρωτοπαθείς πονοκεφάλους, ενώ στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων έχει παθολογικά ευρήματα σε κάποιον άνθρωπο που έχει όγκο στο κεφάλι. Έτσι, με βάση το αναλυτικό ιστορικό και την κλινική εξέταση ο γιατρός θα κατευθύνει την σκέψη του προς το ενδεχόμενο ενός εγκεφαλικού όγκου ή, αντίθετα, μακριά από αυτό. Η εξέταση με αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου μπορεί βέβαια να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ή μη ενός όγκου και θα πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση που ο γιατρός έχει κάποια ένδειξη ότι απαιτείται, αλλά όχι σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις ασθενών που εξετάζονται στο ιατρείο.
Συμπτώματα των όγκων του εγκεφάλου. Υπάρχουν περιπτώσεις που ένας όγκος του εγκεφάλου μπορεί να υπάρχει για μεγάλο διάστημα, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, αργά ή γρήγορα ένας εγκεφαλικός όγκος θα προκαλέσει συμπτώματα καθώς θα μεγαλώνει και ο πονοκέφαλος είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα των όγκων του εγκεφάλου. Οι πονοκέφαλοι που οφείλονται σε κάποιον όγκο του εγκεφάλου, χαρακτηριστικά παρουσιάζουν σταδιακή επιδείνωση στην ένταση και την συχνότητά τους, ενώ συχνά, αλλά όχι πάντα, συνοδεύονται από ναυτία, εμέτους ή ζαλάδα. Επίσης, ανάλογα με την εντόπιση του όγκου μπορεί, όπως προαναφέρθηκε, να υπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως επιληπτικές κρίσεις, μούδιασμα ή αδυναμία που σταδιακά επιδεινώνεται σε κάποιο τμήμα του σώματος, διαταραχές της μνήμης ή άλλων εγκεφαλικών λειτουργιών κ.α.
Η έγκαιρη εξέταση και διάγνωση μπορεί να είναι κρίσιμη για την πορεία ενός ανθρώπου με όγκο στον εγκέφαλο, καθώς όσο νωρίτερα διαγνωστεί ο όγκος αυτός, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες για αποτελεσματική αντιμετώπισή του (να σημειωθεί πως τα συμπτώματα που περιγράφηκαν είναι συμπτώματα που συχνά αναφέρονται από ασθενείς με όγκο του εγκεφάλου. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν σε όλους τους ασθενείς με όγκο του εγκεφάλου, ενώ υπάρχουν και ασθενείς με εγκεφαλικό όγκο που πιθανώς έχουν άλλα συμπτώματα).
