Της Andrea Wigfield, Professor Applied Social and Policy Research; Director, Centre for Loneliness Studies, Sheffield Hallam University. Πηγή: The Conversation.
Τα άτομα με παχυσαρκία καλούνται συνήθως να χάσουν βάρος τρώγοντας πιο υγιεινά, μειώνοντας την πρόσληψη θερμίδων και κάνοντας περισσότερη άσκηση, αλλά αυτές οι συμβουλές παραβλέπουν ένα κρίσιμο πρόβλημα. Υπερεκτιμούν τους μεμονωμένους οργανισμούς, βάζοντας το άτομο σε υπαιτιότητα λόγω κακών επιλογών τρόπου ζωής και δεν λαμβάνει υπόψη όλους τους παράγοντες που συμβάλλουν στην κρίση παχυσαρκίας. Για παράδειγμα, η έρευνα έχει βρει ότι υπάρχουν σημαντικοί κοινωνικοί καθοριστικοί παράγοντες της παχυσαρκίας, όπως η φτώχεια, το στίγμα και η μοναξιά.
Μια πρόσφατη μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε ότι ένας τρόπος για να κρατηθούν τα παχύσαρκα άτομα στη ζωή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είναι να τους ενθαρρύνουμε να αλληλεπιδρούν περισσότερο με άλλους ανθρώπους.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμά της χρησιμοποιώντας κάτι που ονομάζεται αναλογία κινδύνου, ένα μέτρο του πόσο συχνά συμβαίνει ένα συγκεκριμένο συμβάν σε μια ομάδα σε σύγκριση με το πόσο συχνά συμβαίνει σε άλλη ομάδα, με την πάροδο του χρόνου. Διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που είναι λιγότερο απομονωμένα κοινωνικά έχουν μειωμένο κινδύνου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που είναι πιο κοινωνικά συνδεδεμένοι είναι λιγότερο πιθανό να πεθάνουν πρόωρα.
Αυτό είναι πιο σημαντικό σε άτομα με παχυσαρκία. Η απομόνωση έχει μεγαλύτερη επίδραση στον κίνδυνο θανάτου σε άτομα με παχυσαρκία από εκείνα με υγιές βάρος. Τα άτομα με παχυσαρκία εμφάνισαν τέσσερις φορές μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου θνησιμότητας από τα άτομα χωρίς παχυσαρκία όταν μειώθηκε η κοινωνική απομόνωσή τους.
Γνωρίζουμε επίσης ότι η παχυσαρκία οδηγεί σε υψηλότερο κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης, η οποία με τη σειρά της έχει επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η μείωση της κοινωνικής απομόνωσης μεταξύ των ατόμων που είναι παχύσαρκα θα μείωνε τον κίνδυνο θνησιμότητας.
Ωστόσο, ο βαθμός της αλλαγής είναι ίσως απροσδόκητος. Σημαίνει ότι η αντιμετώπιση της κοινωνικής απομόνωσης θα μπορούσε να κάνει μεγαλύτερη διαφορά στα άτομα με παχυσαρκία από άλλους παράγοντες που συμβάλλουν. Στην πραγματικότητα, η μελέτη διαπίστωσε ότι η μείωση της κοινωνικής απομόνωσης σχετίζεται περισσότερο με μειωμένο κίνδυνο θανάτου από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα, συμπεριλαμβανομένης της υγιεινής διατροφής, της σωματικής δραστηριότητας, της κατανάλωσης αλκοόλ, της κατάθλιψης και του άγχους.
Σχέση κοινωνικής απομόνωσης και παχυσαρκίας
Η παχυσαρκία είναι μια ιατρική κατάσταση όπου οι άνθρωποι έχουν υπερβολικό σωματικό λίπος. Τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας σημαίνει ότι ορισμένες μελέτες προβλέπουν ότι περίπου το 20% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού θα είναι παχύσαρκο μέχρι το 2030.
Το πρόβλημα είναι χειρότερο στις χώρες υψηλού εισοδήματος. Περίπου το 25% των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούνται ήδη παχύσαρκοι και το ποσοστό στις ΗΠΑ θα μπορούσε να φτάσει το 45% μέχρι το 2035. Η άνοδος είναι συνυφασμένη με τα αυξανόμενα επίπεδα κοινωνικής απομόνωσης και μοναξιάς.
Υπάρχει αμφίδρομη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της κοινωνικής απομόνωσης. Σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από τα συναισθήματα της απομόνωσης, οι άνθρωποι μπορεί να καταναλώνουν περισσότερο φαγητό και ποτό από το συνηθισμένο ή να τρώνε περισσότερα ανθυγιεινά τρόφιμα όπως σοκολάτα, κέικ, μπισκότα -τα λεγόμενα comfort foods.
Το να είσαι απομονωμένος και να νιώθεις μοναξιά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μείωση της άσκησης. Τόσο η υπερβολική κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων όσο και η έλλειψη άσκησης θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε αύξηση βάρους.
Από την άλλη πλευρά, η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και μοναξιά, καθώς οι άνθρωποι βιώνουν στιγματισμό, απόρριψη, διακρίσεις, εκφοβισμό, αυτοκατηγορία και μειωμένη αυτοεκτίμηση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια εμπιστοσύνης στους άλλους και την αντίληψη ότι οι κοινωνικές καταστάσεις αποτελούν απειλή, επομένως καλύτερα να αποφεύγονται. Γνωρίζουμε επίσης ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με χειρότερη ψυχική υγεία, ειδικά στις γυναίκες.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν ότι τα παχύσαρκα άτομα είναι πιο πιθανό να απομονωθούν, να αποφεύγουν να περνούν χρόνο σε δημόσιους χώρους και να αλληλεπιδρούν με άλλους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αποφυγή ρυθμίσεων υγειονομικής περίθαλψης, εμποδίζοντας όσους αγωνίζονται με την αύξηση του σωματικού βάρους να λάβουν την απαραίτητη υποστήριξη.
Η πιο πρόσφατη μελέτη καταδεικνύει τη σημαντική ζημιά που μπορεί να έχει η κοινωνική απομόνωση σε άτομα με παχυσαρκία. Τα ευρήματα δεν πρέπει να ερμηνευθούν ως ένδειξη ότι η μόνη απάντηση στους κινδύνους για την υγεία από την παχυσαρκία είναι οι κοινωνικές σχέσεις. Ωστόσο, η μελέτη θα πρέπει να οδηγήσει σε επανεξέταση των στάσεων και προσεγγίσεων για την παχυσαρκία που εστιάζουν αποκλειστικά στη διατροφή και την άσκηση του ατόμου. Η έρευνα έχει δείξει ότι η παραδοσιακή συμβουλή «τρώτε λιγότερο, κινήστε περισσότερο» είναι απλοϊκή και ξεπερασμένη.
Η υγιεινή διατροφή και η άσκηση δεν πρέπει να έχουν προτεραιότητα στη θεραπεία της παχυσαρκίας σε βάρος όλων των άλλων παραγόντων. Για να μειωθεί ο κίνδυνος θνησιμότητας από παχυσαρκία, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η κοινωνική απομόνωση παράλληλα με την υγιεινή διατροφή και τις σωματικές δραστηριότητες. Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, λοιπόν, θα πρέπει να περιλαμβάνει ομαδικές δραστηριότητες και ευκαιρίες για τακτική κοινωνική αλληλεπίδραση σε ασφαλή φιλόξενα περιβάλλοντα.
