Η άσκηση είναι υγιής, αλλά ασκεί επίσης πίεση στην καρδιά. Κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης, απελευθερώνεται η πρωτεΐνη τροπονίνη -ένας βιοδείκτης που υποδηλώνει καρδιακή βλάβη. Νέα έρευνα από το Radboudumc στην οποία συμμετείχαν χίλιοι αθλητές δείχνει ότι τα αυξημένα επίπεδα τροπονίνης μετά την άσκηση δεν οφείλονται σε στεφανιαία αθηροσκλήρωση. Αυτό υποδηλώνει ότι η αιτία των αυξημένων επιπέδων τροπονίνης μετά την άσκηση βρίσκεται αλλού. Τα ευρήματα έχουν δημοσιευτεί στο Journal of the American College of Cardiology.
Είναι ένα παράδοξο: η τακτική άσκηση είναι υγιής και μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ωστόσο ασκεί επίσης σημαντική πίεση στην καρδιά. Κατά τη διάρκεια τόσο της σωματικής άσκησης όσο και της καρδιακής βλάβης, απελευθερώνονται ουσίες σηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεΐνης τροπονίνης. Γι’ αυτό τα επίπεδα τροπονίνης στο αίμα ελέγχονται όταν υπάρχει υποψία καρδιακής προσβολής.
Τα επίπεδα τροπονίνης στο αίμα αυξάνονται επίσης κατά τη διάρκεια έντονης σωματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, η ποσότητα τροπονίνης που απελευθερώνεται μετά την άσκηση ποικίλλει από άτομο σε άτομο.
Ο Radboudumc διεξήγαγε προηγουμένως έρευνα μεταξύ των συμμετεχόντων στις Τετραήμερες Πορείες του Ναϊμέχεν (Nijmegen Four Days Marches). Έδειξε ότι οι περιπατητές μεγάλων αποστάσεων με υψηλά επίπεδα τροπονίνης μετά την περίοδο άσκησης ήταν πιο πιθανό να υποστούν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή πρόωρο θάνατο τα επόμενα χρόνια από εκείνους με χαμηλά επίπεδα τροπονίνης.
Χίλιοι αθλητές
Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές στόχευαν να προσδιορίσουν την αιτία των αυξημένων επιπέδων τροπονίνης στους αθλητές. Εξέτασαν μια ομάδα άνω των χιλίων ποδηλατών, περιπατητών και δρομέων για να δουν εάν οι συμμετέχοντες με πολύ υψηλά επίπεδα τροπονίνης ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν στεφανιαία αθηροσκλήρωση.
Ο πρώτος συγγραφέας Sylvan Janssen εξηγεί: «Μετρήσαμε τα επίπεδα τροπονίνης όλων των αθλητών, τόσο πριν όσο και μετά την αθλητική εκδήλωση. Στη συνέχεια, συγκρίναμε την υγεία της καρδιάς των αθλητών που είχαν τα υψηλότερα επίπεδα με εκείνους με τα χαμηλότερα επίπεδα. Και στις δύο ομάδες, χρησιμοποιήσαμε αξονικές τομογραφίες για να απεικονίσουμε τις στεφανιαίες αρτηρίες».
Αποδείχθηκε ότι δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων: η ομάδα με τα υψηλότερα επίπεδα τροπονίνης είχε τόσα προβλήματα στις στεφανιαίες αρτηρίες όσο και η ομάδα με τα χαμηλότερα επίπεδα. «Ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα», λέει ο επικεφαλής ερευνητής Thijs Eijsvogels. «Η στεφανιαία αθηροσκλήρωση δεν οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα τροπονίνης στο αίμα».
Με την ολοκλήρωση αυτής της έρευνας μεγάλης κλίμακας, η μελέτη TREAT, μια υπόθεση για υψηλά επίπεδα τροπονίνης μετά την άσκηση, έχει αποκλειστεί. «Τουλάχιστον τώρα γνωρίζουμε τι δεν προκαλεί τα αυξημένα επίπεδα τροπονίνης», λέει ο Eijsvogels.
Τώρα που τα αιμοφόρα αγγεία δεν θεωρούνται πλέον η αιτία, ο Eijsvogels θέλει να εξετάσει τον ίδιο τον καρδιακό μυ. «Η έντονη άσκηση προκαλεί βλάβη στον καρδιακό μυ -αυτό είναι γνωστό. Ίσως λοιπόν εκεί θα πρέπει να αναζητήσουμε την αιτία».
Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι τα κύτταρα του καρδιακού μυός στους δρομείς μαραθωνίου μπορούν να παρουσιάσουν διαρροή, επιτρέποντας σε μικρά μόρια όπως οι τροπονίνες να διαφύγουν στην κυκλοφορία του αίματος.
Οι αθλητές με καρδιακή νόσο σε πρώιμο στάδιο μπορεί να είναι λιγότερο ικανοί να αντεπεξέλθουν στην καταπόνηση της έντονης άσκησης, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη διαρροή και, κατά συνέπεια, υψηλότερα επίπεδα τροπονίνης στο αίμα. Οι χίλιοι συμμετέχοντες στη μελέτη θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται για χρόνια, ώστε να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση μεταξύ των αυξημένων επιπέδων τροπονίνης μετά την άσκηση και του κινδύνου καρδιακών προβλημάτων, καθώς και να καταστεί δυνατή η έγκαιρη ανίχνευση.
Περισσότερες πληροφορίες: Relationship between exercise-induced cardiac troponin elevations and occult coronary atherosclerosis in middle-aged recreational athletes, Journal of the American College of Cardiology (2025). DOI: 10.1016/j.jacc.2025.04.047.
