Οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να κατανοούν τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με την έκθεση σε μικροπλαστικά. Τα νανοπλαστικά και τα μικροπλαστικά είναι κομμάτια πλαστικού τόσο μικροσκοπικά όσο ένα χιλιοστό του χιλιοστού σε διάμετρο. Το βράσιμο και το φιλτράρισμα του νερού της βρύσης μπορεί να μειώσει δραματικά την ποσότητα των μικροπλαστικών που πίνετε.
Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι τα πλαστικά μπορούν να συσσωρευτούν στο σώμα και να προκαλέσουν οξειδωτικό στρες, φλεγμονή, αντίσταση στην ινσουλίνη και ηπατικά προβλήματα. Πρόσφατες μελέτες βρήκαν ότι τα νανοπλαστικά και τα μικροπλαστικά (NMPs: nano- and microplastics) έχουν βρεθεί σε πολλά προϊόντα και στο νερό της βρύσης. Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Environmental Science & Technology Letters, διαπίστωσε ότι το βράσιμο νερού πλούσιου σε μεταλλικά στοιχεία για μόλις 5 λεπτά μπορεί να μειώσει την ποσότητα των NMP στην οποία εκτίθεστε έως και 90%.
Ορισμένα προηγμένα συστήματα φιλτραρίσματος νερού μπορούν να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των NMP από το νερό της βρύσης, αλλά οι ερευνητές ήθελαν να βρουν άλλες επιλογές για την αφαίρεση των μικροπλαστικών, ειδικά επειδή στις φτωχότερες χώρες χρειάζονται φθηνότερες και πιο προσιτές λύσεις για καθαρό νερό. Το βραστό νερό μπορεί να είναι μια ασφαλής, απλή λύση, προτείνουν τα νέα ευρήματα. «Το βράσιμο νερό πριν το πιείτε είναι ένα παράδειγμα μιας αρχαίας πολιτιστικής πρακτικής που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της περιβαλλοντικής έκθεσης», είπε ο Luz Claudio, καθηγητής περιβαλλοντικής ιατρικής και δημόσιας υγείας στο Icahn School of Medicine στο Όρος Σινά -ο ίδιος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Πώς το βραστό νερό μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση των μικροπλαστικών; Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι απλά το βραστό νερό είναι το πρώτο βήμα για την απομάκρυνση των NMP από το νερό της βρύσης. Συνέλεξαν δείγματα νερού βρύσης μιας περιοχής της Κίνας και τα μόλυναν με διαφορετικά επίπεδα NMPs. Στη συνέχεια, κάθε δείγμα έβρασε για πέντε λεπτά και αφέθηκε να κρυώσει για 10 λεπτά. Το βράσιμο του σκληρού νερού -που είναι πλούσιο σε μέταλλα, όπως ασβέστιο ή μαγνήσιο- δημιουργεί ένα υπόλειμμα που μοιάζει με κιμωλία γνωστό ως άλατα ασβεστίου ή ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3) και μπορεί να παγιδεύσει τα πλαστικά. Αυτό το στερεό, κιμωλιακό υπόλειμμα έπρεπε στη συνέχεια να διαχωριστεί και να αφαιρεθεί από το νερό με ένα τυπικό φίλτρο καφέ ή φίλτρο από ανοξείδωτο χάλυβα, αφαιρώντας έτσι τα NMP.
Διαπιστώθηκε ότι η επίδραση ήταν μεγαλύτερη σε σκληρότερο νερό. Σε δείγματα που είχαν 300 mg CaCO3, για παράδειγμα, αφαιρέθηκε σχεδόν το 90% των NMPs. Σε δείγματα μαλακότερου νερού με λιγότερο από 60 mg CaCO3, αφαιρέθηκε το 25% των NMPs. «Η αποτελεσματικότητα της παγίδευσης των μικρο και νανοπλαστικών σε αυτά τα ορυκτά στερεά συνδέεται με το πόσο σκληρό είναι το νερό -όσο πιο σκληρό, τόσο περισσότερα στερεά σχηματίζονται, τόσο περισσότερα μικροπλαστικά παγιδεύονται», είπε η Δρ. Anja Brandon, αναπληρώτρια διευθύντρια πολιτικής πλαστικών των ΗΠΑ.
Γιατί τα μικροπλαστικά βρίσκονται στο νερό της βρύσης; Τα μικροπλαστικά, όπως το πολυστυρένιο (PS), το πολυαιθυλένιο (PE), το πολυπροπυλένιο (PP) και το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET), βρίσκονται συνήθως στα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, κυρίως λόγω των λυμάτων και της επιφανειακής απορροής μετά από βροχοπτώσεις.
Είναι δύσκολο να μελετηθούν οι επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε μικροπλαστικά, καθώς υπάρχουν πολλοί τύποι και εκτιθέμεθα τακτικά σε πολλές πιθανές πηγές. Αν και οι κίνδυνοι για την υγεία είναι ελάχιστα κατανοητοί, η εισπνοή και η κατάποση μικροπλαστικών έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί διαταραχή της κυτταρικής λειτουργίας και φλεγμονή μαζί με το οξειδωτικό στρες. Οι πιο καλά τεκμηριωμένες βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις είναι στο μικροβίωμα του εντέρου, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε εντερικά προβλήματα.
Tα μικροπλαστικά έχουν βρεθεί ότι μολύνουν τις περισσότερες, αν όχι όλες τις πηγές κατανάλωσης. Οι παραδοσιακές εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού δεν είναι σε θέση να εξαλείψουν τα NMP από το πόσιμο νερό και ενώ ορισμένες τεχνολογίες επεξεργασίας νερού μπορούν να συλλάβουν και να αφαιρέσουν τα μικροσκοπικά πλαστικά κομμάτια, αυτά τα προηγμένα συστήματα δεν υπάρχουν σε αναπτυσσόμενες ή υπανάπτυκτες χώρες.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η λήψη NMPs μέσω βρασμένου νερού είναι, ανάλογα με την περιοχή, είναι 2-5 φορές μικρότερη από αυτή που προσλαμβάνεται μέσω της τακτικής κατανάλωσης νερού βρύσης. Τούτου λεχθέντος, το σκληρό νερό είναι συχνά μια ανεπιθύμητη ποιότητα στο νερό της βρύσης και πολλά νοικοκυριά διαθέτουν συστήματα φιλτραρίσματος που μαλακώνουν το πλούσιο σε μεταλλικά νερό νερό.
Όποιος θέλει να βράσει το νερό της βρύσης πρέπει να το κάνει σε μια γυάλινη ή ανοξείδωτη κατσαρόλα. Αφού βράσετε το νερό για περίπου πέντε λεπτά, αφήστε το να κρυώσει και μην το ανακατεύετε, λέει ο Claudio. Τα μικροπλαστικά πρέπει να συνδεθούν με το ασβέστιο και να πέσουν στον πάτο της κατσαρόλας, ώστε να φιλτραριστούν ή να αφαιρεθούν.
Λάβετε υπόψη ότι το βραστό νερό δεν είναι μια μαγική λύση, λέει ο Claudio, καθώς πιθανότατα είμαστε συνεχώς εκτεθειμένοι σε άλλες πηγές που περιέχουν μικροπλαστικά. H σύσταση είναι να αποφεύγετε τις πλαστικές συσκευασίες μιας χρήσης, συμπεριλαμβανομένου του εμφιαλωμένου νερού, μην χρησιμοποιείτε πλαστικά σκεύη και να μην τοποθετείτε πλαστικά δοχεία στο πλυντήριο πιάτων ή στο φούρνο μικροκυμάτων. Όλα αυτά τα αντικείμενα μπορούν να αποβάλλουν πλαστικά σωματίδια ή χημικές ουσίες έκπλυσης με την μακροχρόνια, τακτική χρήση.
