Προηγούμενες μελέτες είχαν συνδέσει την αύξηση του σωματικού βάρους με την έλλειψη ύπνου, ωστόσο κανένας δεν γνώριζε τον μηχανισμό που υπάρχει πίσω από αυτή τη σχέση. Μια νέα μελέτη δείχνει πως όταν ο ύπνος είναι πολύ λιγότερος από τα φυσιολογικά επίπεδα τη νύχτα προκαλεί διαταραχή στον μηχανισμό που καθορίζει την όρεξη και στον οποίο εμπλέκεται η ινσουλίνη και η λεπτίνη.
Προκειμένου να διερευνήσουν τον μηχανισμό ύπνου-αύξησης βάρους, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου μελέτησαν λιπώδη κύτταρα τα οποία ελήφθησαν από επτά ενήλικες. Οι ερευνητές έλαβαν δείγματα κυττάρων κάθε πρωί επί τέσσερις ημέρες και ενώ οι εθελοντές είχαν κοιμηθεί 8,5 ώρες τη νύχτα. Στη συνέχεια έλαβαν πάλι κύτταρα από την ίδια περιοχή επί τέσσερις ημέρες, αφού οι εθελοντές είχαν κοιμηθεί μόλις 4,5 ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Αντίσταση στην ινσουλίνη και τη λεπτίνη
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μετά από τις νύχτες έλλειψης ύπνου ο ίδιος εθελοντής εμφάνιζε 30% αντίσταση στην ινσουλίνη – την ορμόνη που κάνει τους μυς, το συκώτι και τα λιποκύτταρα να προσλαμβάνουν τη γλυκόζη μετά από κάθε γεύμα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευση που έγινε στην επιστημονική επιθεώρηση «Annals of Internal Medicine». Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης του αίματος συνδέονται με την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.
Παράλληλα, τα λιπώδη κύτταρα παράγουν την ορμόνη λεπτίνη, που ρυθμίζει την όρεξη και τις καύσεις του λίπους και κατ’ επέκταση το σωματικό βάρος.
Σύμφωνα με τον δρα ο Μάθιου Μπρά ντι Μπράντι, επικεφαλής της μελέτης, εαν τα λιποκύτταρα στερούνται τον ύπνο τότε σταματούν να λειτουργούν όπως πρέπει μειώνοντας την παραγωγή λεπτίνης με αποτέλεσμα να διαταράσσεται ο μηχανισμός ρύθμισης της όρεξης. Ως αποτέλεσμα εμφανίζεται αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και αύξηση βάρους. Η μελέτη αυτή είναι μια ακόμη ένδειξη ότι η παχυσαρκία οφείλεται σε ορμονική διαταραχή.
Πρόσφατα, μια άλλη μελέτη έδειξε ότι η παχυσαρκία οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος δεν αντιλαμβάνεται το μήνυμα της λεπτίνης, μια κατάσταση που ονομάζεται αντίσταση στην λεπτίνη. Φαίνεται πως και η αντίσταση στην ινσουλίνη αποτελεί μέρος του παζλ.
«Μείναμε έκπληκτοι από το πόσο έντονη ήταν η αντίσταση στην ινσουλίνη, ακόμη και μετά από λίγες ημέρες έλλειψης ύπνου» σημείωσε ο ειδικός και συμπλήρωσε: «Πρέπει να αναλογιστούμε μάλιστα ότι το να στερείται κάποιος τον ύπνο επί τέσσερις ημέρες είναι ένα άκρως ρεαλιστικό σενάριο – για παράδειγμα συμβαίνει πολύ συχνά σε μαθητές και φοιτητές που διαβάζουν για τις εξετάσεις αλλά και σε γονείς που έχουν νεογέννητο στο σπίτι».
