Η μαύρη ή καφέ τριχωτή γλώσσα εμφανίζεται στη ράχη της γλώσσας εμπρός από τις περιχαρακωμένες θηλές, όπου σχηματίζονται μαύρες, κιτρινωπές ή καφέ περιοχές που αποτελούνται από τριχοειδή περιελισσόμενα νημάτια μήκους αρκετών χιλιοστών (φωτογραφία).
Οι “τρίχες” προκαλούνται από υπερπλασία των τριχοειδών θηλών των προσθίων δύο τριτημορίων της γλώσσας, που οδηγεί σε παραμονή μακρών κωνικών νηματίων από ορθοκερατωσικά και παρακερατωσικά κύτταρα. Η συσσώρευση χρωμογόνων μικροβίων μεταξύ των τριχοειδών θηλών προκαλεί το σκούρο χρώμα.
Συμπτώματα
Η πάθηση εμφανίζεται πολύ συχνότερα στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Είναι καλοήθης και δεν μεταδίδεται. Μπορεί να προκαλέσει μεταλλική γεύση και σε σοβαρότερες περιπτώσεις αίσθημα δυσκαταποσίας. Όταν παραμένουν υπολείμματα τροφής ανάμεσα στις υπερτροφικές θηλές, τότε προκαλείται κακοσμία στο στόμα.
Η αιτία δεν είναι γνωστή. Η μαύρη τριχωτή γλώσσα μπορεί να σχετιστεί με διάφορες καταστάσεις που μπορεί να αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την πρόκληση της: υπερβολικό κάπνισμα, χρήση από του στόματος αντιβιοτικών και παρουσία Candida στην επιφάνεια της γλώσσας. Το χρώμα μπορεί να γίνει πράσινο ή ροζ ή άσπρο μετά από χρήση στοματικών διαλυμάτων, τσίχλας κλπ.
Η βλάβη μπορεί να διαφοροδιαγνωστεί τόσο κλινικά όσο και ιστολογικά από την τριχωτή λευκοπλακία του στόματος που εμφανίζεται επί ασθενών μολυσμένων από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV). Η τριχωτή λευκοπλακία συνήθως εμφανίζεται στην πλάγια επιφάνεια της γλώσσας, αρχικά ως πτυχωτές περιοχές και με το χρόνο ως συμπαγείς λευκές πλάκες που είναι σταθερά προσκολλημένες.
Η μικροσκοπική εξέταση αποκαλύπτει ακάνθωση, παρακεράτωση, ανώμαλες προεκβολές κεράτινης και κενοτοπιώδη κερατινοκύτταρα με παρουσία του ιού Epstein-Barr εντός αυτών.
Πρόληψη και αντιμετώπιση
Υπάρχουν διάφορες θεραπείες για την αντιμετώπιση της διαταραχής. Σε αρκετές περιπτώσεις συμβαίνει αυτόματη ίαση χωρίς να χρειαστούν επιπλέον χειρισμοί.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οδοντόβουρτσα για την απόξεση των προεκβολών (είναι μία αποτελεσματική τεχνική) είτε μόνη είτε με υπεροξείδιο του υδρογόνου 1% ως 2%, ή μετά από εφαρμογή γέλης Retin-A, υδατικού διαλύματος ουρίας 40%, ή παπαΐνης (meat tenderizer).
Τοπικοί προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα, τα αντιβιοτικά και οι οξειδωτικοί παράγοντες πρέπει να αποφεύγονται εάν είναι δυνατό και να εφαρμόζεται σχολαστική στοματική υγιεινή.
