Η 25χρονη Αυστραλή Ρεμπέκα Σάροκ θυμάται όλα όσα έχει ζήσει από τα 12 της χρόνια έως σήμερα σαν να συνέβησαν πριν από λίγα λεπτά. Μπορεί επίσης να απαγγείλει χωρίς να χάνει λέξη και τα επτά βιβλία του Χάρι Πότερ που διάβασε ως έφηβη.
Υπάρχουν άνθρωποι που θυμούνται κάθε λεπτομέρεια της ζωής τους, ακόμα και την πιο ασήμαντη. Αν κι αυτό φαίνεται αρχικά καλό, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διαταραχή της μνήμης που ονομάζεται υπερθυμησία – επιστημονικά αποκαλείται ανώτατη αυτοβιογραφική μνήμη (HSAM – Highly Superior Autobiographical Memory). Η παρενέργεια είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν σταματάνε να σκέφτονται όσα τους έχουν συμβεί.
Περίπου 80 άτομα σ’ όλο τον κόσμο πάσχουν από υπερθυμησία. Θυμούνται με λεπτομέρειες τι έτρωγαν, τι φορούσαν, με ποιον μιλούσαν και τι έλεγαν ανά πάσα στιγμή της ζωής τους. Μπορεί να θυμούνται σχεδόν κάθε όνειρο που έχουν δει και όλα τους τα γενέθλια. Επειδή, όμως, στο μυαλό τους υπάρχουν συνεχώς τα γεγονότα του παρελθόντος, μπορεί να πάσχουν από αϋπνίες. Ειδικά οι αρνητικές αναμνήσεις μπορεί να είναι πολύ έντονες.
Η Ρεμπέκα είχε διαγνωστεί με αυτισμό και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή στην εφηβεία της και η οικογένειά της θεωρούσε ότι οι έντονες αναμνήσεις της οφείλονταν σε αυτά. Αργότερα πήγε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και αφού πέρασε ένα ειδικό τεστ διαγνώστηκε ότι έχει υπερθυμησία.
Τι είναι η αυτοβιογραφική μνήμη
Η αυτοβιογραφική μνήμη είναι μια πάρα πολύ σπάνια νευροψυχολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ακραία μνήμη για προσωπικές στιγμές. Το άτομο διαθέτει εξαιρετική ανάκληση της προσωπικής μνήμης και ξοδεύει πολύ χρόνο να σκέφτεται τα προσωπικά του παρελθόντος.
Όταν σε ένα άτομο με υπερθυμησία του δοθεί μια ημερομηνία, μπορεί να θυμηθεί ποια μέρα ήταν και οποιαδήποτε εμπειρία του εκείνη την ημέρα. Μπορεί να θυμηθεί πως ήταν ντυμένος το δάσκαλος του σχολείου, ποια τηλεοπτική εκπομπή και ποιο επεισόδιο παιζόταν.
Συνήθως όμως τα άτομα αυτά δεν απομνημονεύσουν «παπαγαλία» κάποια πράγματα που χρειάζονται στο σχολείο, μάλιστα έχουν πρόβλημα σ’ αυτό. Με άλλα λόγια δεν έχουν πλεονέκτημα στα διαγωνίσματα και τις εξετάσεις. Από την άλλη μεριά, μπορούν να ξεχνούν τα πράγματά τους όπως όλοι οι άλλοι.
