«Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ’ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερού μου – και κάποτε πρέπει να απαλλαγούμε από τη συγκατάβαση των μεγάλων. Παίρνω βραβείο σημαίνει παραδέχομαι πνευματικά αφεντικά – και κάποτε πρέπει να διώξουμε τα αφεντικά από τη ζωή μας».
Σε αυτό το κείμενό του, με τίτλο «Εναντίον», παρέπεμψε ο Θεσσαλονικιός ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος όταν του ανακοινώθηκε χθες ότι του απονεμήθηκε η διάκριση του Μεγάλου Βραβείου Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού για το σύνολο του έργου του. Αποδεικνύοντας έτσι πως παραμένει πιστός στις θέσεις του κειμένου που έγραψε το 1977 και δημοσιεύτηκε πριν από 32 χρόνια στο περιοδικό «Διαγώνιος».
Γιος προσφύγων από την Κωνσταντινούπολη, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη ως Κωνσταντίνος Δημητριάδης. Φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 έως το 1965. Κατόπιν εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 άρχισε την έκδοση του περιοδικού «Διαγώνιος», το οποίο συνέχισε να εκδίδεται έως το 1983, και τον εκδοτικό οίκο «Εκδόσεις της Διαγωνίου», που αποτέλεσε σε δύσκολους καιρούς φιλόξενο καταφύγιο ιδεών και νεωτερικών ρευμάτων, προβάλλοντας, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σημαντικές φωνές από την Κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια.
Η πρώτη ποιητική συλλογή του, «Εποχή των ισχνών αγελάδων» (1950), διακρίνεται για το καβαφικό ύφος της, ενώ στις επόμενες δημιουργίες του εκφράζονται καθαρά τα κυρίαρχα θέματα της ποίησής του, το εφήμερο πάθος, η ταπείνωση και η μοναξιά.
Οπως σημειώνει στο σκεπτικό της, η κριτική επιτροπή αποφάσισε να τιμήσει τον Ντίνο Χριστιανόπουλο αναγνωρίζοντας την 60ετή πολυσχιδή προσφορά του αλλά και τη συμβολή του στην πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης παρεμβαίνοντας με άρθρα, κείμενα, κριτικές και παρουσιάσεις. «Ποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης περιοδικών, επιμελητής εκδόσεων, βιβλιοκριτικός, συλλέκτης, ιδρυτής του “Κύκλου της Διαγωνίου” και της “Μικρής Πινακοθήκης”, με οτιδήποτε κι αν ασχολήθηκε και υπό οποιαδήποτε ιδιότητα, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος χάραξε νέες προοπτικές για τους συγχρόνους του, επηρέασε τις νεότερες λογοτεχνικές γενιές και συνέβαλε τα μέγιστα στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής αισθητικής μας» σημειώνεται στο σκεπτικό και ιδιαίτερα για το έργο του υπογραμμίζεται ότι η «καβαφίζουσα ατμόσφαιρα των στίχων του και ο αιρετικός ερωτισμός δημιουργούν αρχικά την εντύπωση ενός καλού μαθητή του Αλεξανδρινού. Ωστόσο κάτω από την καβαφική “κρούστα” υπάρχει μια ιδιαίτερη φωνή, που ξεχωρίζει για τον τολμηρό συνδυασμό της ποιητικής ειρωνείας με τη μοντερνιστική ανάγνωση της ιστορίας».
Τη λίστα με τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2011, που αφορούν τις εκδόσεις του 2010, συνοδεύει για πρώτη φορά φέτος το σκεπτικό βράβευσης της αρμόδιας επιτροπής για κάθε κατηγορία. Τη δημοσίευση του σκεπτικού επιτάσσει η νέα νομοθεσία που διέπει τον θεσμό των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας. Ειδικότερα: το Βραβείο Μυθιστορήματος απονεμήθηκε ομόφωνα στον Θωμά Κοροβίνη για το έργο του με τίτλο «Ο γύρος του θανάτου». Οπως σημειώνεται στο σκεπτικό της επιτροπής, ο συγγραφέας χαρίζει ένα «περίτεχνο μυθιστόρημα κατευθείαν βγαλμένο από τα νεορεαλιστικά πλάνα της μετεμφυλιακής Ελλάδας και τις κοινωνικοπολιτικές της μεταλλάξεις». Στο βιβλίο ο συγγραφέας καταπιάνεται με την πολύκροτη υπόθεση Παγκρατίδη, του δήθεν «δράκου του Σέιχ Σου», και με αφορμή αυτή την ιστορία ξεδιπλώνει το τοπίο μιας Ελλάδας που ακροβατούσε «ανάμεσα σε λαϊκά είδωλα και καταπιεσμένες συνειδήσεις και που πάσχιζε να ανιχνεύσει έναν ιδιωτικό χώρο μακριά από το διαποτισμένο στα πολιτικά μίση και έριδες κοινωνικό τοπίο».
Για το έργο του με τίτλο «Κάτι θα γίνει, θα δεις» τιμήθηκε με το Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας ο Χρήστος Οικονόμου, ο οποίος καταθέτει μια συλλογή δεκαέξι διηγημάτων που εκτυλίσσονται στην αρχή της κρίσης και σύμφωνα με το σκεπτικό «αφουγκράζεται τις ανάσες, τους ψίθυρους και τις έγνοιες μιας ολόκληρης κοινωνικής τάξης, απομακρυνόμενος προγραμματικά από τις ενδοσκοπήσεις που χαρακτήρισαν το διήγημα τα προηγούμενα χρόνια».
Το Βραβείο Ποίησης απονεμήθηκε τον Γιώργο Μαρκόπουλο για το έργο του με τίτλο «Κρυφός κυνηγός».
Το Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής απονεμήθηκε εξ ημισείας στη Γεωργία Γκότση για το έργο της με τίτλο «Η διεθνοποίησις της φαντασίας – Σχέσεις της ελληνικής με τις ξένες λογοτεχνίες τον 19ο αιώνα» και στη Βενετία Αποστολίδου για το έργο της με τίτλο «Τραύμα και μνήμη – Η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων».
Στον Γιώργο Θεοχάρη για το έργο του με τίτλο «Δίστομο – 10 Ιουνίου 1944 – Το ολοκαύτωμα» απονεμήθηκε το Βραβείο Μαρτυρίας – Βιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.
Εξ ημισείας απονεμήθηκε το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα στον Mιχάλη Γεννάρη για το έργο του με τίτλο «Πρίγκιπες και δολοφόνοι» και στον Θοδωρή Ρακόπουλο για το έργο του με τίτλο «Φαγιούμ».
Δεν απονεμήθηκε το Ειδικό Βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα. Σύμφωνα με το σκεπτικό της επιτροπής «ο εμπρόθετος προβληματισμός πάνω σε “ευαίσθητα” κοινωνικά ζητήματα εκφεύγει της λογοτεχνικής λειτουργίας και παραπέμπει σε κοινωνιολογικές θεωρήσεις».
Την κριτική επιτροπή αποτελούν οι: Νίκος Δαββέτας (πρόεδρος), Λίζυ Τσιριμώκου (αντιπρόεδρος). Μέλη: Χρίστος Αστερίου, Δημήτρης Καργιώτης, Αννα Καρακατσούλη, Τίνα Μανδηλαρά, Δημήτρης Μίγγας, Ανδρέας Μήτσου και Λίνα Πανταλέων.
