Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Η αϋπνία είναι μια επίμονη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσχέρεια επέλευσης ύπνου, εύκολη αφύπνιση, εξαιρετικά βραχύ ύπνο ή ύπνο που δεν ξεκουράζει. O άνθρωπος που πάσχει από αϋπνία ξυπνά κουρασμένος και δυσκολεύεται να ανταποκριθεί επαρκώς στις υποχρεώσεις της καθημερινότητας.
Διακρίνουμε την πρωτοπαθή και την δευτεροπαθή αϋπνία. Στην δευτεροπαθή αϋπνία υπάρχει πάντοτε υποκείμενο οργανικό ή εξωγενές ή ψυχολογικό αίτιο. Ο θόρυβος, το φως, τα μεγάλα γεύματα, η επίπονη σωματική και πνευματική δραστηριότητα πριν τον ύπνο, τα “βαριά” γεύματα, ο καφές, οι ακραίες θερμοκρασίες στα σωματικά λουτρά, η κατάχρηση αλκοόλ, το στρες, η αναστροφή των βιολογικών ρυθμών ( π.χ. εργασία κατά την νύχτα), η εμμηνόπαυση, εγκεφαλικά νοσήματα, καρδιακά νοσήματα, πεπτικές διαταραχές, αναπνευστικές νόσοι, ορμονικές διαταραχές, νεφρικά νοσήματα, ηπατικά νοσήματα, ψυχιατρικές καταστάσεις είναι τα πιο κοινά αίτια δευτεροπαθούς αϋπνίας.
Όταν η δευτεροπαθής αϋπνία οφείλεται αμιγώς σε stress ή ψυχολογικά αίτια καλείται ψυχογενής αϋπνία . Όταν η αϋπνία δεν προκαλείται δευτεροπαθώς από κάποιο υποκείμενο παράγοντα ή νόσημα, καλείται πρωτοπαθής. Η ψυχογενής και η πρωτοπαθής αϋπνία είναι οι πιο κοινές μορφές.
Ανεξάρτητα από την αιτία, η αϋπνία μπορεί να υποσκάψει σημαντικά το επίπεδο ενέργειας ενός οργανισμού, την υγεία, την απόδοση στην εργασία και την ποιότητα ζωής. Ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα μνήμης, χρόνιο σύνδρομο κόπωσης, μυϊκά άλγη, ψυχολογικά προβλήματα, εξασθένηση ανοσοποιητικού συστήματος, διαταραχές αρτηριακής πίεσης, βουλιμία, προβλήματα σακχάρου, καρδιακά προβλήματα.
Η σωστή μελέτη της αϋπνίας είναι σημαντική για την εξατομικευμένη εφαρμογή σωστής ειδικής θεραπείας, την πρόληψη των δυσμενών επιπλοκών της και την αποκατάσταση τυχόν βλαβών που έχει προκαλέσει η στέρηση ύπνου στο άτομο που εξετάζεται.
ΟΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Στην περίπτωση της ψυχογενούς ή πρωτοπαθούς αϋπνίας που είναι οι πιο κοινές μορφές, τα συνήθη συνθετικά υπνωτικά χάπια που συνταγογραφούνται ευρέως είναι οι βενζοδιαζεπίνες (εσταζολάμη, εζοπικλόνη, ραμελτεόνη, τεμαζεπάμη, τριαζολάμη, ζαλεπλόνη, ζολπιδέμη) και ορισμένα αντικαταθλιπτικά με υπνωτική δράση.
Τα φάρμακα αυτά είναι κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι συνήθεις παρενέργειες που έχουν οφείλονται σε αυτή την κατασταλτική δράση ή σε κόπωση των οργάνων (ήπαρ – νεφρά) που μεταβολίζουν τα χημικά αυτά χάπια. Ανάλογα με το είδος του φαρμάκου μπορεί να προκύψουν συμπτώματα όπως:
- Ζάλη
- Πονοκέφαλος
- Γαστρεντερικά προβλήματα, όπως διάρροια και ναυτία
- Παρατεταμένη υπνηλία
- Σοβαρή αλλεργική αντίδραση
- Προβλήματα μνήμης, προβλήματα απόδοσης
- Σεξουαλικά προβλήματα
- Προβλήματα κατά την οδήγηση
Σημαντικό πρόβλημα επίσης κατά την χρήση των φαρμάκων αυτών είναι η ανάπτυξη εξάρτησης. Η εξάρτηση έχει ως αποτέλεσμα το σύνδρομο στέρησης σε περίπτωση διακοπής της χορηγούμενης ουσίας.
Τα χημικά υπνωτικά φάρμακα δεν αποτελούν σήμερα θεραπεία πρώτης γραμμής στην πρωτοπαθή και την ψυχογενή αϋπνία, όπως ευρέως πιστεύεται.
Τα φυτικά φάρμακα εναλλακτικής ιατρικής σε συνδυασμό με ψυχολογικές θεραπείες αγχόλυσης και τροποποίησης της συμπεριφοράς όπου απαιτείται, έχουν σήμερα κεντρική θέση στην αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς ή ψυχογενούς αϋπνία.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
Email: amoschovaki@yahoo.gr
http://iatreioamoschovaki.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
https://www.youtube.com/channel/UC1ZaRAktAaoCEFITCcjhDZQ
