Είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Κλωθώ (klotho) παίζει ρόλο στο μεταβολισμό και τη μακροζωία. Η πρωτεΐνη αυτή ανακαλύφτηκε το 1997 και πήρε το όνομα μιας από τις τρεις Μοίρες της ελληνικής μυθολογίας η οποία έκλωθε το νήμα της ζωής των ανθρώπων.
Τώρα, μια ομάδα επιστημόνων διερεύνησε γιατί τα χοριοειδή πλέγματα του εγκεφάλου περιέχουν πολύ περισσότερη Κλωθώ από άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Τα χοριοειδή πλέγματα παράγουν το εγκεφαλονωταίο υγρό και βρίσκονται σε κάθε μία από τις τέσσερις εγκεφαλικές κοιλίες.
Οι ερευνητές έδειξαν ότι η Κλωθώ λειτουργεί ως gatekeeper που προστατεύει τον εγκέφαλο από το περιφερειακό ανοσοποιητικό σύστημα.
Η Κλωθώ έχει αποδειχθεί ότι προάγει τη μακροζωία και την εξουδετέρωση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη γήρανση. Η ύπαρξη περισσότερης ποσότητα Κλωθώ φαίνεται να επιτρέπει μεγαλύτερη διάρκεια και υγιέστερη ζωή, ενώ η εξάντλησή της επιταχύνει τη γήρανση και μπορεί να συμβάλει σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Περιέργως, στον εγκέφαλο, υπάρχει μια δομή περιέχει πολύ υψηλότερα επίπεδα Κλωθώ. Αυτή η δομή είναι το χοριοειδές πλέγμα, το οποίο περιλαμβάνει ένα πολύπλοκο σύνολο κυττάρων που παράγουν εγκεφαλονωτιαίο υγρό και αποτελούν σημαντικό εμπόδιο μεταξύ του κεντρικού νευρικού συστήματος και του αίματος.
Μια ομάδα επιστημόνων από τα Gladstone Institutes, με επικεφαλής τον Lennart Mucke, αποφάσισε να διερευνήσει γιατί το χοριοειδές πλέγμα περιέχει πολύ περισσότερο Κλωθώ από άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS και έδειξε ότι η Κλωθώ προστατεύει τον εγκέφαλο από το περιφερειακό ανοσοποιητικό σύστημα.
«Ανακαλύψαμε, σε μοντέλα ποντικών, ότι τα επίπεδα της Κλωθώ στο χοριοειδές πλέγμα μειώνονται φυσιολογικά με την ηλικία», δήλωσε ο Mucke, διευθυντής του Ινστιτούτου Νευρολογικής Νόσου Gladstone. «Στη συνέχεια μιμηθήκαμε αυτή τη διαδικασία γήρανσης μειώνοντας τα επίπεδα της Κλωθώ σε αυτή τη δομή και διαπιστώσαμε ότι η εξάντληση του μορίου αυξάνει τη φλεγμονή του εγκεφάλου».
Ο Mucke και η ομάδα του διερεύνησαν περαιτέρω την επίδραση αυτού του φαινομένου σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Ανακάλυψαν ότι σε ποντίκια με λιγότερη Κλωθώ στο χοριοειδές πλέγμα, τα κύτταρα του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος σε ένα σημαντικό κέντρο μνήμης αντιδρούσαν πιο επιθετικά όταν άλλα μέρη του σώματος εκτέθηκαν σε ανοσολογικές προκλήσεις που μιμούνται τις λοιμώξεις.
Το φράγμα μεταξύ του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος φαίνεται να καταρρέει όταν η Κλωθώ είναι σε χαμηλά επίπεδα, είπαν οι επιστήμονες.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η Κλωθώ βοηθάει να διατηρηθεί αυτό το φράγμα κλειστό. Όταν τα επίπεδα του μορίου εξαντλούνται στο χοριοειδές πλέγμα, το φράγμα γίνεται πιο πορώδες και επιτρέπει στα κύτταρα του ανοσοποιητικού και στα φλεγμονώδη μόρια να περάσουν ευκολότερα. Αυτός ο τύπος αυξημένης απόκρισης από έμφυτα ανοσοκύτταρα μπορεί να είναι επιζήμιος, επειδή παράγονται μόρια που έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά τις λειτουργίες του εγκεφάλου.
«Οι μοριακές μεταβολές που παρατηρήσαμε στη μελέτη δείχνουν ότι η εξάλειψη της Κλωθώ από το χοριοειδές πλέγμα μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της γνωστικής ικανότητας των ηλικιωμένων μέσω της φλεγμονής του εγκεφάλου», είπε ο Mucke. «Θα μπορούσε να μας βοηθήσει να εξηγήσουμε, τουλάχιστον εν μέρει, γιατί παρατηρούμε συχνά επιδείνωση των γνωστικών λειτουργιών σε ηλικιωμένους νοσηλευόμενους όταν έχουν μολύνσεις, όπως πνευμονία ή λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Η επιπλοκή αυτή τείνει να είναι ιδιαίτερα εμφανής σε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ, στους οποίους η φλεγμονή έχει αναδειχθεί ως ένας σημαντικός παράγοντας της παθολογίας».
Τώρα που έχει φανεί ότι η μείωση της Κλωθώ από το χοριοειδές πλέγμα οδηγεί σε αυξημένη φλεγμονή του εγκεφάλου, ο Mucke και η ομάδα του σχεδιάζουν το επόμενο σετ πειραμάτων για να καθορίσουν αν τα αυξημένα επίπεδα της Κλωθώ στο χοριοειδές πλέγμα μπορούν να βοηθήσουν στην καταστολή της γνωσιακής παρακμής που σχετίζεται με την ηλικία.
