Τα συμπληρώματα βιταμίνης D θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία των τελομερών στα χρωμοσώματά μας που επιβραδύνουν τη γήρανση, πυροδοτώντας ελπίδες ότι η βιταμίνη του ήλιου μπορεί να μας κρατήσει πιο υγιείς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η λήψη 2.000 IU (διεθνείς μονάδες, ένα τυπικό μέτρο για βιταμίνες) βιταμίνης D καθημερινά βοήθησε στη διατήρηση των τελομερών -των μικροσκοπικών δομών που λειτουργούν σαν πλαστικά καπάκια στα κορδόνια των παπουτσιών, προστατεύοντας το DNA μας από βλάβες κάθε φορά που τα κύτταρα διαιρούνται.
Τα τελομερή βρίσκονται στο τέλος καθενός από τα 46 χρωμοσώματά μας, μικραίνοντας κάθε φορά που ένα κύτταρο αντιγράφει τον εαυτό του. Όταν γίνονται πολύ κοντά, τα κύτταρα δεν μπορούν πλέον να διαιρεθούν και τελικά πεθαίνουν.
Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει τα μικρότερα τελομερή με μερικές από τις πιο τρομερές ασθένειες της γήρανσης, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις και η οστεοαρθρίτιδα. Το κάπνισμα, το χρόνιο στρες και η κατάθλιψη φαίνεται να επιταχύνουν τη μείωση των τελομερών, ενώ και οι φλεγμονώδεις διεργασίες στο σώμα έχουν το τίμημά τους.
Πέρα από τα γερά οστά
Είναι γνωστό ότι η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών, βοηθώντας το σώμα μας να απορροφήσει ασβέστιο. Τα παιδιά, οι έφηβοι και τα άτομα με πιο σκούρο δέρμα ή περιορισμένη έκθεση στον ήλιο χρειάζονται ιδιαίτερα επαρκή επίπεδα για να χτίσουν και να διατηρήσουν γερά οστά.
H βιταμίνη D ενισχύει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα. Μια ανασκόπηση στοιχείων διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορούν να μειώσουν τις αναπνευστικές λοιμώξεις, ειδικά σε άτομα που έχουν ανεπάρκεια. Πρώιμες έρευνες υποδηλώνουν ακόμη και ότι μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη αυτοάνοσων ασθενειών όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας, αν και χρειάζονται περισσότερες δοκιμές. Εφόσον η φλεγμονή βλάπτει τα τελομερή, οι αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις της βιταμίνης D θα μπορούσαν να εξηγήσουν τον προστατευτικό της ρόλο.
Σε αυτή την πρόσφατη μελέτη, από το Πανεπιστήμιο Augusta στις ΗΠΑ, οι ερευνητές παρακολούθησαν 1.031 άτομα με μέσο όρο ηλικίας 65 ετών για πέντε χρόνια, μετρώντας τα τελομερή τους στην αρχή, μετά από δύο χρόνια και μετά από τέσσερα χρόνια. Οι μισοί έλαβαν 2.000 IU βιταμίνης D καθημερινά, ενώ οι άλλοι μισοί έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα τελομερή διατηρήθηκαν κατά 140 ζεύγη βάσεων στην ομάδα της βιταμίνης D, σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο. Για να το θέσουμε στο σωστό πλαίσιο, προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι τα τελομερή μικραίνουν εκ φύσεως κατά περίπου 460 ζεύγη βάσεων σε διάστημα μιας δεκαετίας, γεγονός που υποδηλώνει ότι η προστατευτική δράση της βιταμίνης D θα μπορούσε να είναι πραγματικά σημαντική.
Αυτό δεν είναι το πρώτο πολλά υποσχόμενο εύρημα. Προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει παρόμοια οφέλη, ενώ η μεσογειακή διατροφή -πλούσια σε αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά- έχει επίσης συνδεθεί με μακρύτερα τελομερή.
Η δοσολογία
Υπάρχουν όμως ορισμένα σημαντικά σημεία που πρέπει να σημειωθούν. Μερικοί ερευνητές προειδοποιούν ότι τα εξαιρετικά μακριά τελομερή μπορεί στην πραγματικότητα να αυξήσουν τον κίνδυνο ασθένειας, υποδηλώνοντας ότι υπάρχει ένα σημείο που δεν κατανοούμε ακόμη.
Δεν υπάρχει επίσης συμφωνία για τη σωστή δόση. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν 2.000 IU ημερησίως -πολύ υψηλότερη από την τρέχουσα συνιστώμενη πρόσληψη των 600 IU για άτομα κάτω των 70 ετών και των 800 IU για ηλικιωμένους ενήλικες. Ωστόσο, άλλες έρευνες υποδηλώνουν ότι μόνο 400 IU μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των κρυολογημάτων.
Οι ειδικοί λένε ότι η βέλτιστη δόση πιθανώς εξαρτάται από μεμονωμένους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των υπαρχόντων επιπέδων βιταμίνης D, της συνολικής διατροφής και του τρόπου με τον οποίο η βιταμίνη αλληλεπιδρά με άλλα θρεπτικά συστατικά.
Αν και αυτά τα ευρήματα είναι συναρπαστικά, είναι πολύ νωρίς για να αρχίσουμε να λαμβάνουμε υψηλές δόσεις βιταμίνης D με την ελπίδα να επιβραδύνουμε τη γήρανση. Τα ισχυρότερα στοιχεία για την υγιή γήρανση εξακολουθούν να υποδεικνύουν τα βασικά: μια ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση, ποιοτικό ύπνο, αποχή από το κάπνισμα και διαχείριση του στρες, τα οποία όλα υποστηρίζουν φυσικά την υγεία των τελομερών.
Ωστόσο, εάν έχετε έλλειψη βιταμίνης D ή κινδυνεύετε από κακή υγεία των οστών, τα συμπληρώματα παραμένουν μια λογική επιλογή που υποστηρίζεται από δεκαετίες έρευνας. Καθώς οι επιστήμονες συνεχίζουν να ξετυλίγουν τα μυστήρια της γήρανσης, ο ρόλος της βιταμίνης D στη διατήρηση του κυτταρικού μας ρολογιού σε λειτουργία μπορεί να αποδειχθεί μόνο ένα κομμάτι ενός πολύ μεγαλύτερου παζλ.
