Μια ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η σοβαρή παχυσαρκία προκαλεί ταχύτερη γήρανση των πνευμόνων.
Η μελέτη διεξήχθη από την καθηγήτρια Δρ. Veronika Lukacs-Kornek από το “ImmunoSensation2” στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και το Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής και Πειραματικής Ανοσολογίας (IMMEI) στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βόννης (UKB). Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Cell Reports.
Η μελέτη διερεύνησε το πώς οι πνεύμονες προσαρμόζονται στις διατροφικές προκλήσεις της παχυσαρκίας.
Η ερευνητική ομάδα έδειξε ότι η παχυσαρκία αναδιαμορφώνει την εξωκυτταρική μήτρα στους πνεύμονες -τη “σκαλωσιά” που βασίζεται σε πρωτεΐνες και δίνει στους πνεύμονες το σχήμα και τη σταθερότητά τους.
Αυτές οι αλλαγές στον πνευμονικό ιστό είναι παρόμοιες με εκείνες που συμβαίνουν κανονικά με την ηλικία και υποδηλώνουν ότι το υπερβολικό βάρος προκαλεί πρόωρη “γήρανση” των πνευμόνων.
Η ομάδα χρησιμοποίησε σύγχρονες προσεγγίσεις για να εξετάσει ταυτόχρονα πρωτεΐνες, λίπη και γονίδια για συγκεκριμένα ερωτήματα. Συνδύασε αυτήν την ανάλυση με μικροσκοπικές αναλύσεις εικόνων και πειράματα που δείχνουν πώς λειτουργούν στην πραγματικότητα οι πνεύμονες.
Οι ερευνητές συνέκριναν τους πνεύμονες παχύσαρκων και αδύνατων ποντικών, ανέλυσαν ανθρώπινα κύτταρα συνδετικού ιστού στους πνεύμονες και εξέτασαν προσεκτικά τη σύνθεση των πνευμόνων -επιτρέποντάς τους να κατανοήσουν τόσο τις μοριακές όσο και τις λειτουργικές αλλαγές.
Στην παχυσαρκία, οι ινοβλάστες του πνεύμονα, δηλαδή τα κύτταρα του συνδετικού ιστού, συσσωρεύουν λίπος, γίνονται πιο κινητά και εμφανίζουν πρώιμα σημάδια πρόωρης γήρανσης. Ταυτόχρονα, η «σκαλωσιά» του πνεύμονα, αλλάζει και η ισορροπία ορισμένων αναστολέων πρωτεάσης διαταράσσεται.
Αυτές οι αλλαγές καθιστούν τους πνεύμονες λιγότερο ελαστικούς, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η παχυσαρκία συχνά σχετίζεται με δυσκολίες στην αναπνοή.
Αυτές οι αλλαγές είναι παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται συνήθως σε ηλικιωμένους -υποδεικνύοντας την παχυσαρκία ως κινητήρια δύναμη της επιταχυνόμενης γήρανσης των πνευμόνων.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις ήταν η ανάπτυξη μεθόδων για την ανάλυση του σύνθετου συνδετικού ιστού των πνευμόνων -του λεγόμενου ινοβλαστικού στρώματος- που αποτελείται από πολλούς διαφορετικούς τύπους κυττάρων. Επιπλέον, η εξωκυτταρική μήτρα είναι δύσκολο να μελετηθεί επειδή πολλές από τις πρωτεΐνες της είναι αδιάλυτες και έχουν πολύπλοκη δομή.
Περισσότερες πληροφορίες: Sophia Rottmann et al, Global matrisome changes in obese lung are linked to fibroblastic stroma and premature aging, Cell Reports (2025). DOI: 10.1016/j.celrep.2025.116285.
