Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ένα μικρόβιο του εντέρου επιδεινώνει παχυσαρκία σε ποντίκια που τρέφονται με δίαιτα πλούσια σε λιπαρά. Το εύρημα δημοσιεύτηκε στο Cell Metabolism, και θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να αναπτύξουν νέους τρόπους αντιμετώπισης της παχυσαρκίας μέσω του μικροβιώματος.
Η παχυσαρκία, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για άλλες μεταβολικές διαταραχές όπως ο διαβήτης τύπου 2, είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα υγείας παγκοσμίως. Ενώ μπορεί να φαίνεται ότι θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την προσαρμογή της διατροφής, πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν μόνο σε θεραπείες που βασίζονται στη δίαιτα.
Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι αλλαγές στα μικρόβια στο έντερο παίζουν ρόλο στην εμφάνιση και τη διατήρηση της παχυσαρκίας στους ανθρώπους. Αλλά το πώς συμβαίνει αυτό στην πράξη είναι δύσκολο να αποκαλυφθεί. Ένας λόγος για αυτή τη δυσκολία είναι ο τεράστιος αριθμός των βακτηριακών ειδών: υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότερα από 3.500 είδη μικροβίων του ανθρώπινου εντέρου, από τα οποία κάθε άτομο μπορεί να έχει κάπου μεταξύ 200 και 1.000 στο έντερο του.
Τώρα, ο Hiroshi Ohno του RIKEN Center for Integrative Medical Sciences και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι ένα βακτηριακό είδος που ονομάζεται Fusimonas intestini, το οποίο είναι διαδεδομένο σε άτομα με παχυσαρκία και διαβήτη, επιδεινώνει την παχυσαρκία σε ποντίκια που τρέφονται με δίαιτα πλούσια σε λιπαρά.
Ανακάλυψαν ότι μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά μπορεί να αλλάξει την έκφραση ορισμένων γονιδίων στο F. intestines που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων. Αυτή η φαινοτυπική αλλαγή προκάλεσε το βακτήριο να υπερπαράγει τρανς λιπαρά οξέα, τα οποία σχετίζονται με την παχυσαρκία. Αυτά τα λιπαρά οξέα, με τη σειρά τους, παρεμβαίνουν στο έντερο βλάπτοντας την ακεραιότητα του φραγμού του εντέρου και προκαλώντας φλεγμονή χαμηλού βαθμού, η οποία έχει συνδεθεί με την αύξηση του βάρους.
Για να επιβεβαιώσουν ότι η έκφραση του αλλαγμένου γονιδίου ήταν υπεύθυνη, οι ερευνητές έδειξαν ότι τα ποντίκια που είχαν μόνο βακτήρια Escherichia coli με τις ίδιες γενετικές αλλαγές στα έντερά τους ήταν πιο πιθανό να είναι παχύσαρκα.
Αυτό το εύρημα ανοίγει τη δυνατότητα παρεμβάσεων για την αναστροφή αυτής της επίδρασης. «Η αφαίρεση του F. intestini από το έντερο θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη της παχυσαρκίας ή των μεταβολικών προβλημάτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία», είπε ο Ohno. «Μια άλλη στρατηγική θα ήταν η πρόληψη του μεταβολισμού του F. intestini».
Ο Ohno ενημερώθηκε για το F. intestini κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας με τον επιστήμονα τροφίμων Keishi Kameyama της ιαπωνικής εταιρείας τροφίμων Ajinomoto, έναν από τους συγγραφείς της μελέτης, κατά τη διάρκεια ενός γεύματος σε μια διάσκεψη. «Ανέφερε ότι το F. intestini αυξήθηκε σε παχύσαρκα ποντίκια και ότι το είχε απομονώσει», θυμάται ο Ohno. «Έτσι αρχίσαμε να συζητάμε πώς θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε και να ανακαλύψουμε το πώς αυτό το είδος θα μπορούσε να επηρεάσει, και ίσως να προκαλέσει, την παχυσαρκία».
Αλλά δεν είναι όλα τα βακτήρια του εντέρου επιβλαβή για την παχυσαρκία. Μερικά μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή της. Η ομάδα ερευνά τώρα άλλα βακτηριακά είδη που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της ταχείας αύξησης σωματικού βάρους που συνήθως εμφανίζεται σε ποντίκια σε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Περισσότερες πληροφορίες: Tadashi Takeuchi et al, Fatty acid overproduction by gut commensal microbiota exacerbates obesity, Cell Metabolism (2023). DOI: 10.1016/j.cmet.2022.12.013.
