Κάποτε ο ύπνος εθεωρείτο χαμένος χρόνος ή «μικρός θάνατος». Σήμερα, αξολογείται ως επένδυση ζωής, καθώς η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Μελέτες έδειξαν ότι πειραματόζωα, που αναγκάστηκαν να μείνουν άυπνα επί 20 ημέρες, κατέληξαν. Η ανάγκη του οργανισμού για ύπνο, η οποία εκφράζεται με την υπνηλία, είναι αντίστοιχη της δίψας, ή της αίσθησης της πείνας, όταν λείπει η τροφή, ή το νερό.
«Η παθολογία του ύπνου περιλαμβάνει περισσότερες από 80 παθήσεις που, πολλές φορές, παραμένουν αδιάγνωστες. Αυτό συμβαίνει γιατί, ενίοτε, τα όρια του φυσιολογικού και του παθολογικού δεν είναι αυστηρά καθορισμένα. Επικρατεί, επίσης, μια γενικότερη κοινωνική παρεξήγηση των προβλημάτων του ύπνου, τα οποία δεν αναγνωρίζονται από τον ίδιο τον πάσχοντα, το περιβάλλον του, ή ομολογούνται δύσκολα», επισημαίνει η υπεύθυνη του εργαστηρίου ύπνου του νοσοκομείου «’Αγιος Παύλος» της Θεσσαλονίκης πνευμονολόγος, Έφη Δασκαλοπούλου – Βλαχογιάννη, με αφορμή εκδήλωση, που διοργανώνουν στο ξενοδοχείο Mediterranean (21 Μαρτίου, στις 11.00) το Σωματείο Ασθενών με Διαταραχές Ύπνου «Η ΠΑΣΙΘΕΗ» και η Μονάδα Ύπνου του νοσοκομείου «’Αγιος Παύλος», στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας για τον ύπνο.
«Η υπνηλία προκαλείται από τον χρονικά περιορισμένο, ή παθολογικό ύπνο. Το χρέος του βραδινού ύπνου, που έχει κανείς στον εαυτό του, το πληρώνει την ημέρα με πολύ υψηλό “επιτόκιο”. Αποτελεί σοβαρό κίνδυνο πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος, διότι έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί αύξηση του χρόνου αντίδρασης, επειδή ελαττώνει την ετοιμότητα, την κριτική ικανότητα, την πρόσφατη μνήμη ενώ προκαλεί προβλήματα και στην επεξεργασία της πληροφορίας, δυσθυμία και ερειστική συμπεριφορά. Αποτελέσματα μελέτης έδειξαν ότι ένα άτομο, που οδηγεί με ταχύτητα 100 χιλιομέτρων την ώρα, αν κλείσει τα μάτια για 9 δευτερόλεπτα θα διανύσει στο διάστημα αυτό 250 μέτρα», προσθέτει η κ. Δασκαλοπούλου- Βλαχογιάννη
Ορισμένες ομάδες οδηγών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για πρόκληση τροχαίου ατυχήματος. Οι ομάδες αυτές είναι:
1. Νεαροί άνδρες μέχρι την ηλικία των 25 χρόνων.
2. Οδηγοί με ανεπαρκή αντίληψη της υπνηλίας τους.
3. Οδηγοί που εμπιστεύονται αναποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησης της υπνηλίας τους.
4. Οδηγοί με 5, ή περισσότερα, επεισόδια υπνηλίας κατά την οδήγηση τον προηγούμενο χρόνο.
5. ‘Ατομα με μη διαγνωσθείσες και μη θεραπευόμενες διαταραχές ύπνου.
6. Επαγγελματίες οδηγοί.
7. ‘Ατομα που δουλεύουν με κυλιόμενα ωράρια.
8. ‘Ατομα που παίρνουν φάρμακα τα οποία μπορεί να επηρεάσουν το επίπεδο της εγρήγορσης.
9. ‘Ατομα που έχουν κοιμηθεί λιγότερο από 6 ώρες το προηγούμενο 24ωρο ή βρίσκονται σε εγρήγορση για περισσότερο από 20 ώρες.
«Δεν είναι εύκολο να αναγνωρισθεί ότι η υπνηλία αποτελεί το κύριο αίτιο ενός τροχαίου ατυχήματος. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις, όπως η εκτροπή ή πρόσκρουση σε ακινητοποιημένο αντικείμενο. Οι περισσότερες συγκρούσεις είναι οπισθομετωπικές, ή μετωπο-μετωπικές, όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις τροχοπέδησης, ή άλλων διορθωτικών χειρισμών. Τα περισσότερα ατυχήματα έχουν σαν αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς, ή θανάτους, και συμβαίνουν συνήθως μεταξύ 00:00 – 06:00 και το μεσημέρι, όταν, ακολουθώντας τους φυσιολογικούς βιολογικούς ρυθμούς, το επίπεδο της εγρήγορσης πέφτει», εξηγεί η κ. Δασκαλοπούλου- Βλαχογιάννη.
