Η «Μεγάλη Κυρία» του σύγχρονου χορού στην Τουρκία, η Ζεϊνέπ Ταμπάι, έρχεται στην Ελλάδα για να παρουσιάσει την τελευταία χορογραφική δουλειά της με τίτλο «Αράζ», δηλαδή «Σύμπτωμα», από 17 έως 19 Ιουνίου, στην Πειραιώς 260.
«Το Αράζ μιλάει για τους «άλλους», τους «διαφορετικούς». Αυτούς που μάχονται για τα δικαιώματα τους, για την ταυτότητα τους, για εκείνους που έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους, που έχουν χάσει τις ρίζες τους, που ζουν ανάμεσα σε κόκκινες γραμμές, εκείνους που η κοινωνία τους αντιμετωπίζει με επιφύλαξη και προσπαθούν να επιβιώσουν», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ζεϊνέπ Ταμπάι.
«Αράζ» είναι επίσης το όνομα ενός χωριού στην ανατολική Τουρκία, που έχει υποφέρει από εθνικές αντιπαραθέσεις.
Η Τανμπάι είναι έντονα πολιτικοποιημένη. Παράλληλα, με τη χορογραφική της πορεία, δραστηριοποιείται στην πολιτική, σαν ιδρυτικό μέλος του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος. Η ίδια πιστεύει πως οι κοινωνικές ανισότητες στη χώρα της είναι φανερά έντονες ενώ η αυστηρότητα της κοινωνίας δεν επιτρέπει στις τέχνες να ανθίσουν. Όπως διευκρινίζει μέσα από κάθε της δουλειά προσπαθεί να περάσει ένα συγκεκριμένο μήνυμα.
«Σαν καλλιτέχνης είναι σχεδόν αδύνατο να δημιουργήσω κάτι το οποίο να μην είναι συνδεδεμένο με τις πολιτικές μου ανησυχίες. Ιδιαίτερα όταν μιλάμε για σύγχρονη τέχνη, νέες δημιουργίες που θέλουν να μεταφέρουν ένα μήνυμα, μια ιδέα, μια διαμαρτυρία» ξεκαθαρίζει η χορογράφος ενώ προσθέτει πως «ο κύριος στόχος ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να μην έχει σχέση με τις πολιτικές, κοινωνικές και παγκόσμιες εξελίξεις».
Η Ζεινέπ Ταμπάι γεννήθηκε στη Άγκυρα. Σε ηλικία 12 ετών η μητέρα της την έγραψε παρά τη θέλησή της σε ένα τμήμα μπαλέτου. Από την πρώτη μέρα ερωτεύτηκε τον χορό και ονειρεύτηκε να ακολουθήσει χορευτική καριέρα. Ωστόσο από τη μία της το απαγορεύει ο πατέρας της και από την άλλη το υπερβολικό για μπαλαρίνα, ύψος της. Παρακολουθεί μαθήματα με τα σπουδαιότερα ονόματα του τούρκικου χορού και τελειώνοντας το σχολείο, πείθει τους γονείς της να τη στείλουν στις Η.Π.Α. για να συνεχίσει τις σπουδές της στο χορό.
Το 1981 φτάνει στην Αμερική, και για ένα χρόνο παρακολουθεί μαθήματα όλων των επιπέδων, δουλεύοντας τόσο έντονα, ώστε οι καθηγητές της ζητούν να ελαττώσει τους ρυθμούς της.
Στη συνέχεια συνεργάζεται με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του σύγχρονου χορού. Κερδίζει υποτροφία ταυτόχρονα για τη σχολή του Paul Taylor και για της Martha Graham. Αρχίζει να διδάσκει στη σχολή Alvin Ailey και στη σχολή της Martha Graham, χωρίς να εγκαταλείψει τη χορευτική της καριέρα. Μετά από 16 χρόνια επιτυχημένης καριέρας στις Η.Π.Α., επιλέγει να επιστρέψει στην Τουρκία. Εγκαθίσταται στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο σύγχρονος χορός είναι κάτι σχεδόν άγνωστο. Σήμερα αναγνωρίζεται στην Τουρκία και όχι μόνο, ως η «Μεγάλη Κυρία» του τούρκικου χορού.
Φέτος, δεν είναι η πρώτη φορά που η Ζεινέπ επισκέπτεται την Ελλάδα για επαγγελματικό σκοπό. Το 1993 είχε εμφανιστεί ξανά στην Αθήνα με τη χορευτική ομάδα της Μάρθα Γκράχαμ. Τότε οι γονείς της είχαν έρθει από την Τουρκία για να την παρακολουθήσουν ενώ ο πατέρας της μεγάλωσε σε ελληνική συνοικία της Κωνσταντινούπολης, μπορούσε να συνεννοηθεί σε άπταιστα ελληνικά.
«Περάσαμε υπέροχα στην Ελλάδα με τους γονείς μου. Μάλιστα, εντυπωσιάστηκα με το πόσο καλά Ελληνικά μιλούσε ο πατέρας μου», θυμάται η Ζεινέπ.
Το «Αράζ» είναι μία χορογραφία σε 14 αυτοτελή μέρη, που μαρτυρά τις κινησιολογικές επιρροές της με σόλο, ντουέτα ή ομαδικά σχήματα, ντυμένα με ποικίλες μουσικές επιλογές από δημιουργούς όπως ο Μπουρχάν Οτσάλ με τα παραδοσιακά κρουστά ή ο Φίλιπ Γκλας με τις μινιμαλιστικές μελωδίες του.
H Τανμπάι ίδρυσε την πρώτη ανεξάρτητη επαγγελματική ομάδα μοντέρνου χορού στη Τουρκία το 2000 με τίτλο «Jeynep Tambay Dans Projesi» και σήμερα αποτελείται από δέκα καταξιωμένους χορευτές.
