Οι διαταραχές της ακοής δημιουργούν εμπόδια στην επικοινωνία των παιδιών με το περιβάλλον τους και στην ανάπτυξη της ομιλίας τους.
Αμεση συνέπεια είναι ψυχικές διαταραχές και δυσχέρεια στην πνευματική ανάπτυξη του παιδιού. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να ασχοληθούμε έγκαιρα με την υποψία και μόνο (συγγενών) διαταραχών της ακοής και να ξεκινήσουμε μια θεραπεία -κατά προτίμηση, ακόμη και πριν από την έναρξη της γλωσσικής διαδικασίας, δηλαδή από τον 6ο μήνα.
Γι’ αυτόν το λόγο πραγματοποιείται σε κάθε νεογέννητο μια εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση κάποιας διαταραχής της ακοής.
Στην περίπτωση της βαρηκοΐας, γίνεται διάκριση:
- σε βαρηκοΐα λόγω διαταραχής του οργάνου της ακοής, ως συνέπεια διαταραχών στο έσω ους και στο κέντρο της ακοής, στον εγκέφαλο, και
- σε βαρηκοΐα λόγω διαταραχής της αγωγιμότητας του ήχου στο μέσο ους ή στον έξω ακουστικό πόρο.
Αιτίες
Η παιδική βαρηκοΐα λόγω βλάβης του οργάνου της ακοής είναι, συνήθως, συγγενής διαταραχή (εκ γενετής). Προκαλείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά τον τοκετό από μολύνσεις, ανεπάρκεια οξυγόνου, εγκεφαλική αιμορραγία ή βαρύ ίκτερο των νεογνών.
Συγγενής διαταραχή της ακοής παρουσιάζεται στο 1% με 2% των νεογέννητων, ενώ μια κληρονομική διαταραχή της ακοής είναι πολύ σπάνια.
Η βαρηκοΐα που παρουσιάζεται αργότερα, λόγω διαταραχής του οργάνου της ακοής στην παιδική ή εφηβική ηλικία, μπορεί να είναι συνέπεια κάποιας μόλυνσης στο έσω ους, στον εγκέφαλο ή τις μήνιγγες, ενός όγκου, χορήγησης φαρμάκων, ακόμη και μιας κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης.
Η παιδική βαρηκοΐα προκαλείται επίσης ως συνέπεια συνεχούς έντονου θορύβου -για παράδειγμα, παρακολούθηση συναυλιακών εκδηλώσεων με πολλά ντεσιμπέλ ή ακρόαση εκκωφαντικής μουσικής με χρήση ακουστικών.
Η συχνά εμφανιζόμενη βαρηκοΐα λόγω διαταραχής της αγωγιμότητας του ήχου μπορεί να είναι συνέπεια μιας μέσης ωτίτιδας ή διαταραχών του έξω ακουστικού πόρου. Σε μια τέτοια περίπτωση -συχνά μετά από κάποιο κρυολόγημα- δημιουργείται στο μέσο αυτί το λεγόμενο οροτύμπανο (συσσώρευση υγρού στην κοιλότητα του τύμπανου), που δεν υποχωρεί από μόνο του, αλλά αντίθετα συμπυκνώνεται, παρεμποδίζοντας έτσι τη μετάδοση του ήχου στο μέσο, αλλά και στο έσω αυτί.
Η διαταραχή της ακοής που οφείλεται στην παρουσία κυψελίδας ή κάποιου ξένου σώματος στον έξω ακουστικό πόρο αποδίδεται στο γεγονός ότι αυτό το συστατικό λειτουργεί σαν ηχομονωτικό τείχος που απορροφά τους εισερχόμενους ήχους.
Αντιμετώπιση
Για την παιδική βαρηκοΐα λόγω διαταραχής της αγωγιμότητας του ήχου στο μέσο ους, λόγω παρουσίας υγρού στην περιοχή του τύμπανου, ο γιατρός θα συνταγογραφήσει απο συμφορητικές σταγόνες για τη μύτη. Με αυτές, καθώς και με θερμά επιθέματα κρεμμυδιών ή με υπέρυθρη ακτινοβολία στο αυτί, προσπαθήστε να διαλύσετε το συγκεντρωμένο υγρό στην κοιλότητα του αφτιού. Αυτό μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 3 μήνες, αλλά με συνεπή θεραπεία το έκκριμα μπορεί να υποχωρήσει.
Να παίρνετε στα σοβαρά ακόμη και την ελάχιστη υποψία διαταραχής της ακοής του παιδιού σας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα βρέφη. Το παιδί σας θα πρέπει ήδη από τον 1ο μήνα να «απαντάει» ανοιγοκλείνοντας τα μάτια όποτε χτυπάτε παλαμάκια. Στον 3ο μήνα το μωρό σας θα πρέπει να αντιδράει σε συριστικούς ήχους και στον 6ο μήνα να στρέφει το κεφάλι στην πλευρά από την οποία προέρχεται ο θόρυβος. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα βαρήκοα μωρά χτυπάνε με τα χέρια τα αφτιά τους.
Αν παρά τη θεραπεία το συγκεντρωμένο υγρό συνεχίζει να υπάρχει, είναι απαραίτητη μια χειρουργική επέμβαση (τομή) από γιατρό ΩΡΛ στην τυμπανική μεμβράνη. Με αυτήν θα αναρροφηθεί το υγρό στο τύμπανο και στην ανάγκη θα τοποθετηθούν και μικρά σωληνάκια στην τομή, ώστε να αεριστεί το μέσο ους και να μεταδίδεται πάλι σωστά ο ήχος.
Μια βαρηκοΐα λόγω διαταραχής της αγωγιμότητας του ήχου που προκαλείται από φλεγμονή στον έξω ακουστικό πόρο η θεραπευτική αντιμετώπιση γίνεται με αποιδηματικές, αντιφλεγμονώδεις σταγόνες για τα αφτιά. Ο ΩΡΛ θα απομακρύνει το υγρό που έχει πήξει ή πιθανά ξένα σώματα. Μην προσπαθήσετε ποτέ να κάνετε κάτι τέτοιο μόνοι σας, καθώς μπορεί να προκαλέσετε βλάβες στην ακοή σας και να τραυματίσετε τον τυμπανικό υμένα, με αποτέλεσμα επιπλέον προβλήματα ακοής.
Στη βαρηκοΐα λόγω διαταραχής του οργάνου της ακοής που είναι εκ γενετής σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, η αιτία δεν αντιμετωπίζεται τόσο εύκολα όσο στη βαρηκοΐα λόγω διαταραχής της αγωγιμότητας του ήχου.
Ένα παιδί με εκ γενετής διαταραχή της ακοής, ακόμη κι αν είναι ετερόπλευρη, πρέπει να υποστηριχθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα με κάποια συσκευή ενίσχυσης της ακοής. Αυτό πρέπει να συμβεί πριν από τη συμπλήρωση του πρώτου έτους της ηλικίας, ώστε η ανάπτυξη της ομιλίας να εξελιχτεί φυσιολογικά. Για παιδιά με εκ γενετής διαταραχή ακοής είναι απαραίτητη η έγκαιρη υποστήριξη από εξειδικευμένο λογοθεραπευτή.
