Είναι γνωστό ότι το placebo (εικονικό φάρμακο) λειτουργεί στην ιατρική περίθαλψη αλλά τώρα μια νέα μελέτη δείχνει ότι έχει αποτέλεσμα και ως ψυχολογική αφήγηση.
Αυτό ανέφεραν ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στο περιοδικό Scientific Reports, με βάση τρεις μελέτες στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 400 άτομα.
Η ψυχοθεραπεία και το εικονικό φάρμακο είναι ψυχολογικές επεμβάσεις που έχουν συγκρίσιμα αποτελέσματα και επίσης βασίζονται και σε παρόμοιους μηχανισμούς. Και οι δύο μορφές θεραπείας επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τη σχέση μεταξύ των ασθενών και εκείνων που τους θεραπεύουν, καθώς και από τις προσδοκίες ανάκαμψης.
Ενώ η έρευνα του εικονικού φαρμάκου επικεντρώνεται κυρίως στο βιοϊατρικό μοντέλο – ένα αδρανές χάπι παρέχεται με ιατρική λογική η οποία παράγει ένα αντίστοιχο αποτέλεσμα – λίγα είναι γνωστά για την επίδραση του ψυχολογικού εικονικού φαρμάκου.
Το placebo μπορεί επίσης να έχει αποτελέσματα και υπό μορφή ψυχολογικής επίδρασης. Αυτό είναι το συμπέρασμα των ερευνητών από το Τμήμα Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας που εξέτασαν τρία ανεξάρτητα πειράματα με 421 υγιείς συμμετέχοντες. Η συνοδευτική εξήγηση – η αφήγηση – διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο κατά τη χορήγηση του placebo, όπως και η σχέση μεταξύ των ερευνητών και των συμμετεχόντων.
Σε όλα τα πειράματα, τα άτομα έλαβαν πλασέμπο, το οποίο συνίστατο από κινούμενα βίντεο. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το πράσινο χρώμα ως εικονικό φάρμακο στα βιντεοσκοπικά πειράματα, το οποίο ήταν μια πράσινη κινούμενη μπαλίτσα. Άλλα βίντεο περιείχαν επιπλέον χρώματα.
Τα βίντεο παρακολουθήθηκαν τόσο με ψυχολογική αφήγηση όσο και χωρίς (το πράσινο ενεργοποιεί τα ήρεμα συναισθήματα), καθώς και στο πλαίσιο μιας ουδέτερης ή φιλικής σχέσης.
Μετά την προβολή των βίντεο, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την υποκειμενική τους κατάσταση με ερωτηματολόγια για αρκετές ημέρες.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το εικονικό φάρμακο είχε θετική επίδραση στην ευημερία των συμμετεχόντων όταν “συνταγογραφήθηκε” μαζί με μια ψυχολογική αφήγηση στο πλαίσιο μιας φιλικής σχέσης.
«Τα παρατηρούμενα αποτελέσματα ήταν συγκρίσιμα με εκείνα των ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων στους ίδιο πληθυσμό», είπε ο κύριος ερευνητής της μελέτης καθηγητής Jens Gaab.
