Η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τις σχέσεις μεταξύ της κατανάλωσης ανεπιθύμητων τροφών και της καρδιαγγειακής υγείας, της παχυσαρκίας και του καρκίνου. Λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι μια διατροφή με ελλείψεις μικροθρεπτικών στοιχείων μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στα μάτια και την όραση. Το ερώτημα μάλιστα είναι αν ο βιγκανισμός ενέχει κινδύνους για τα παιδιά καθώς μπορεί να καταλήξει σε ορισμένες ανεπάρκειες βιταμινών.
Μια κακή διατροφή όπως τα πολλά τσιπς και πατατάκια έκαναν ένα έφηβο αγόρι στην Αγγλία να γίνει τυφλό. Το αγόρι -ας τον ονομάσουμε Jasper- επισκέφθηκε για πρώτη φορά τον οικογενειακό γιατρό και παραπονέθηκε για κόπωση όταν ήταν 14 ετών. Οι δοκιμές έδειξαν ότι ήταν αναιμικό με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12. Δεν είχε άλλα προβλήματα με την υγεία του.
Ο παθολόγος του έδωσε ενέσεις βιταμίνης Β12 και συμβουλές για τη βελτίωση της διατροφής του. Αλλά από τότε που ήταν 15 ετών, είχε αρχίσει να αναπτύσσει απώλεια ακοής και είχε προβλήματα με την όρασή του. Πήγε σε ειδικό για το αυτί, τη μύτη και το λαιμό και εξετάστηκε από έναν οφθαλμίατρο, αλλά δεν βρέθηκε καμιά αιτία.
Στην ηλικία των 17 ετών, η όρασή του είχε χειροτερέψει, μέχρι στο σημείο της τύφλωσης. Επισκέφθηκε το νοσοκομείο Bristol Eye και είδε έναν ειδικό στη νευροοφθαλμολογία. Διαγνώστηκε με οπτική νευροπάθεια (βλάβη στο οπτικό νεύρο) και οι δοκιμές αποκάλυψαν ότι η αιτία ήταν διατροφική.
Το αγόρι είχε πολλές ανεπάρκειες μικροθρεπτικών συστατικών, όπως χαμηλή βιταμίνη Β12 (οι ενέσεις βιταμίνης Β12 είχαν σταματήσει), βιταμίνη D, επίπεδα χαλκού και σεληνίου και υψηλό επίπεδο ψευδαργύρου. Η οστική πυκνότητα ήταν επίσης πολύ χαμηλή -πιθανόν να οφείλονταν στη χαμηλή βιταμίνη D.
Ο Jasper ανέφερε ότι από το δημοτικό σχολείο δεν έτρωγε ορισμένες τροφές. Είχε μια καθημερινή μερίδα τσιπς από το τοπικό κατάστημα ψαριών και πατατάκια για σνακ, λευκό ψωμί, φέτες ζαμπόν και λουκάνικο.
Παρά το γεγονός ότι έλαβε συμπληρώματα διατροφής για να θεραπεύσει τις ελλείψεις του, η όρασή του δεν βελτιώθηκε.
Η περίπτωσή του δημοσιεύτηκε στα Annals of Internal Medicine, και οι γιατροί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δίαιτα με το πρόχειρο φαγητό του Jasper και η περιορισμένη πρόσληψη βιταμινών και ανόργανων συστατικών είχαν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση διατροφικής οπτικής νευροπάθειας -δυσλειτουργία του οπτικού νεύρου, που είναι σημαντική για την όραση. Είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή αρκετών τύπων διατροφικής ανεπάρκειας.
Οπτική νευροπάθεια και βιγκανισμός
Οι ανεπάρκειες της βιταμίνης Β1 (θειαμίνη), της βιταμίνης Β2 (ριβοφλαβίνη), της βιταμίνης Β3 (νιασίνη), της βιταμίνης Β6 (πυριδοξίνη), της βιταμίνης Β9 (φολικό οξύ), της βιταμίνης Β12 (κοβαλαμίνη), του σιδήρου, του ασβεστίου, του μαγνησίου και του χαλκού είναι γνωστό ότι όλες προκαλούν οπτική νευροπάθεια και εύκολα γίνεται λάθος στη διάγνωση ως άλλη διαταραχή εάν ο γιατρός δεν έχει το ιστορικό της διατροφής του ασθενούς.
Η κατάσταση είναι αναστρέψιμη αν διαγνωστεί νωρίς. Αλλά αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη δομική βλάβη στο οπτικό νεύρο και τυφλότητα, όπως συνέβη στην περίπτωση του Jasper.
Οι διατροφικές ανεπάρκειες είναι πολύ συχνές, επηρεάζοντας περίπου 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Στις χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, η φτώχεια και η ανεπαρκής πρόσληψη τροφής αποτελούν τις κύριες αιτίες των ελλείψεων των μικροθρεπτικών συστατικών. Ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών υπάρχουν επίσης στις χώρες υψηλού εισοδήματος, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου προκαλούνται συνήθως από δυσαπορρόφηση (προβλήματα απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών στο έντερο), φάρμακα και κακή διατροφή- μερικές φορές σε συνδυασμό με τον αλκοολισμό ή το κάπνισμα.
Οι καθαρά διαιτητικές αιτίες είναι ασυνήθιστες στις ανεπτυγμένες χώρες αλλά οι πρόσφατες τάσεις στην κατανάλωση τροφής θα μπορούσαν να προκαλέσουν συχνότερα θρεπτική οπτική νευροπάθεια.
Για παράδειγμα, η εκτεταμένη κατανάλωση πρόχειρων φαγητών εις βάρος των πιο θρεπτικών τροφίμων και η αυξανόμενη δημοτικότητα του βιγκανισμού μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκειες βιταμίνης D και βιταμίνης Β12, επειδή τα ψάρια, το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά είναι οι κυριότερες διατροφικές πηγές αυτών των βιταμινών. Χωρίς συμπληρώματα ή εμπλουτισμένα τρόφιμα, ο βιγκανισμός μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη τύφλωση.
