Η διατροφή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των ασθενειών, αλλά είναι σημαντικό να ξέρουμε τις λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς αυτό που τρώμε συμβάλλει στην υγεία μας, ώστε να μπορούμε να κάνουμε αξιόπιστες επιλογές.
Η προσθήκη κρέατος πλούσιου σε σίδηρο -όπως είναι π.χ. ο βόειος κιμάς- στη σάλτσα ντομάτας μπορεί να εξουδετερώσει τα οφέλη που έχουν οι ντομάτες στην υγεία.
Νέα έρευνα βρήκε ότι ο σίδηρος μειώνει την απορρόφηση του λυκοπενίου που υπάρχει στις ντομάτες. Το λυκοπένιο είναι ένα καροτενοειδές και σημαντικό αντιοξειδωτικό που υπάρχει στις ντομάτες και αρκετά περισσότερο στη σάλτσα ντομάτας.
Οι ντομάτες προσφέρουν αρκετά οφέλη για την υγεία: προστασία από τον καρκίνο και την υπέρταση, και διατήρηση της υγείας της καρδιάς, του δέρματος και των ματιών.
Όσον αφορά τον καρκίνο, προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ότι το λυκοπένιο συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη, καρκίνου του παχέος εντέρου και καρκίνου του πνεύμονα, μεταξύ άλλων.
Αν και η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λυκοπένιο είναι καλή για την υγεία, άλλα θρεπτικά συστατικά μπορούν να βοηθήσουν ή να εμποδίσουν τις ιδιότητες καταπολέμησης του καρκίνου.
Για παράδειγμα, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η κατανάλωση τροφίμων ή συμπληρωμάτων πλούσιων σε σίδηρο μπορεί να μειώσει κατά το ήμισυ τα οφέλη του λυκοπενίου. Αυτό βρήκε η Rachel Kopec, επίκουρη καθηγήτρια στο Ohio State University με τους συνεργάτες της.
Οι ερευνητές εξέτασαν το σχηματισμό και την απορρόφηση των μεταβολιτών του λυκοπενίου σε επτά άνδρες που κατανάλωναν δοκιμαστικά γεύματα με και χωρίς σίδηρο. Τα γεύματα ήταν ένας χυμός με εκχύλισμα ντομάτας. Οι συμμετέχοντες έπιναν το χυμό είτε με θειικό σίδηρο ως συμπλήρωμα σιδήρου είτε χωρίς. Οι ερευνητές ανέλυσαν το αίμα και τα πεπτικά υγρά των συμμετεχόντων.
«Όταν οι άνθρωποι είχαν σίδερο με το γεύμα τους, είδαμε σχεδόν διπλάσια πτώση στην πρόσληψη λυκοπενίου με την πάροδο του χρόνου», είπε η Kopec. «Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν συνέπειες κάθε φορά που κάποιος καταναλώνει κάτι που είναι πλούσιο σε λυκοπένιο και σίδηρο μαζί – π.χ. μια σάλτσα μπολονέζ ή ένα μπολ δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο».
Ο Kopec εξηγεί τη δύναμη της έρευνας, λέγοντας ότι προσθέτει στις γνώσεις μας για την κυτταρική αποδιοργάνωση λόγω σιδήρου. «Γνωρίζουμε ότι εάν αναμίξετε σίδηρο με ορισμένες χημικές ενώσεις, θα τις καταστρέψει, αλλά δεν ξέραμε ότι θα έβλαπτε δυνητικά ωφέλιμα καροτενοειδή, όπως το λυκοπένιο το οποίο βρίσκεται σε φρούτα και λαχανικά», ανέφερε η ειδικός.
Τα καροτενοειδή είναι κίτρινα, πορτοκαλί και κόκκινα χρωστικά μόρια που συντίθενται από φυτά. Το αλφα-καροτένιο, το βήτα-καροτένιο, η λουτεΐνη και το λυκοπένιο είναι μερικά από τα πιο διαδεδομένα καροτενοειδή στη δυτική διατροφή. Αυτές οι χρωστικές των φυτών έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, αλλά οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη με βεβαιότητα αν αυτά τα φυτοχημικά ή άλλα αντιοξειδωτικά έχουν ιδιότητες καταπολέμησης του καρκίνου.
Οι μηχανισμοί πίσω από τις επιπτώσεις της “αραίωσης” του λυκοπενίου λόγω του σιδήρου παραμένουν άγνωστοι. Μια πιθανότητα είναι ότι ο σίδηρος να οξειδώνει το λυκοπένιο, δημιουργώντας μεταβολίτες. Είναι επίσης πιθανό ο σίδηρος να διακόπτει το γαλακτωματοποιημένο μίγμα ντομάτας και λιπών που είναι κρίσιμο για να απορροφηθεί το λυκοπένιο από τα κύτταρα του λεπτού εντέρου.
Να σημειωθεί ότι η συμμετοχή μόνο ανδρών στη μελέτη και η εστίαση μόνο σε ένα είδος γεύματος, περιορίζει τα ευρήματα της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Molecular Nutrition & Food Research.
