Το εναλλακτικό κρέας είναι οποιοδήποτε “κρέας” που δεν είναι πραγματικά κρέας. Είναι δηλαδή “κρέας” από φυτά. Πώς γίνεται αυτό; Τα άλματα στην τεχνολογία έχουν επιτρέψει την παραγωγή τροφίμων που μοιάζουν με το κρέας, έχουν γεύση κρέατος, έχουν περίπου τα ίδια συστατικά του κρέατος τα οποία όμως εξάγονται από τα φυτά ή δημιουργούνται στο εργαστήριο.
Συχνά, το εναλλακτικό κρέας παρασκευάζεται από πρωτεΐνη μπιζελιού ή σόγιας για να κάνει τα προϊόντα αυτά εξίσου πλούσια σε πρωτεΐνες με το παραδοσιακό κρέας. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο μπιφτέκι έχει 19 γραμμάρια πρωτεΐνης, ίση με την ίδια μερίδα ενός βόειου κρέατος. Μερικές από τις κορυφαίες εναλλακτικές λύσεις για το κρέας σήμερα είναι τα μπιφτέκια και τα λουκάνικα από δύο εταιρείες οι οποίες είναι οι μεγαλύτερες σ’ αυτήν την αγορά, την Beyond Meat και την Impossible Foods. Αλλά για να κάνουν οι κατασκευαστές αυτών των προϊόντων τη σόγια ή το μπιζέλι να έχει παρόμοια υφή και γεύση με το πραγματικό κρέας, πρέπει προσθέσουν πολλά και διάφορα συστατικά όπως π.χ. τα λιπαρά του κρέατος.
Τα εναλλακτικά προϊόντα κρέατος προσφέρουν μια ματιά σε ένα διαφορετικό μέλλον για το κρέας. Κάθε χρόνο, πάνω από 9 δισεκατομμύρια ζώα στις ΗΠΑ εκτρέφονται για να θανατωθούν στις φάρμες. Το σημερινό σύστημα της αγροτικής φάρμας έχει συμβάλλει σε μια σειρά προβλημάτων, από την αύξηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά μέχρι την κλιματική κρίση. Οι υποστηρικτές των εναλλακτικών προϊόντων κρέατος λένε ότι αυτά τα προϊόντα βελτιώνουν όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και την ανθρώπινη υγεία. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι ευαίσθητοι στις αυξητικές ορμόνες ή στα αντιβιοτικά με τα οποία τροφοδοτούνται οι αγελάδες, που στη συνέχεια βρίσκονται στα μπιφτέκια και τις μπριζόλες μας. Αυτό το πρόβλημα δεν υπάρχει με τα φυτικά κρέατα.
Τα εναλλακτικά προϊόντα κρέατος δεν είναι κάτι εντελώς καινούριο. Στο παρελθόν υπήρξαν πολλά τρόφιμα που θα μπορούσε κάποιος να πει ότι μιμούνται το κρέας, π.χ. τροφές με βάση το σιτάρι, αλλά μόνο τα τελευταία χρόνια έγινε προσπάθεια να αναπαραχθεί το προφίλ γεύσης και υφής του κρέατος, λόγω των τεχνολογικών αλμάτων της Silicon Valley.
Ενώ το εναλλακτικό κρέας μοιάζει με πραγματικό -μερικά μπιφτέκια μοιάζουν να αιμορραγούν σαν πραγματικό κρέας αγελάδας- οι περισσότεροι βίγκαν και χορτοφάγοι δεν εντυπωσιάζονται. Στην πραγματικότητα, το εναλλακτικό κρέας απευθύνεται στο κοινό που τρώει κρέας. Πράγματι, ότι το 90% των πελατών στις ΗΠΑ που το αγοράζει είναι κρεατοφάγοι που πιστεύουν ότι τα προϊόντα αυτά είναι πιο υγιεινά και καλύτερα για το περιβάλλον.
Όμως η βιομηχανία κρέατος προειδοποιεί τους καταναλωτές να έχουν το νου τους ότι “το φυτικό κρέας είναι ψεύτικο”. Με ολοσέλιδες καταχωρήσεις σε εφημερίδες όπως οι New York Times επικρίνουν τα νέα προϊόντα ως υπερ-επεξεργασμένα. Οι παραγωγοί κρέατος κάνουν και δικαστικό αγώνα κατά του εναλλακτικού κρέατος. Αρκετές Πολιτείες στις ΗΠΑ έχουν εισαγάγει νόμους που καθιστούν παράνομη τη χρήση των λέξεων «βόειο κρέας» ή «κρέας» σε προϊόντα που παρασκευάζονται από φυτικά συστατικά.
Είναι το εναλλακτικό κρέας πιο υγιεινό από το κανονικό κρέας;
Αν και οι εναλλακτικές λύσεις κρέατος έχουν μια υγιεινή δημόσια εικόνα, είναι τρόφιμα υψηλής επεξεργασίας με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και μπορεί να έχουν εξαιρετικά επεξεργασμένα συστατικά. Από την άλλη μεριά, έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, περιέχουν λιγότερα κορεσμένα λιπαρά και καθόλου χοληστερόλη χωρίς δεν έχουν πρόσθετες ορμόνες ή αντιβιοτικά.
Τα κρέατα με βάση τα φυτά είναι πραγματικά πιο υγιεινά; Εξαρτάται από το πώς τα τρώτε, λέει ο Δρ. Frank Hu, πρόεδρος του τμήματος διατροφής στο Harvard T.H. Chan School of Public Health. Η αντικατάσταση ενός χάμπουργκερ με φυτικό μπιφτέκι δεν βελτιώνει την ποιότητα της διατροφής σας αν το συνοδεύετε με τηγανητές πατάτες και αναψυκτικά με ζάχαρη, σύμφωνα με τον Hu.
Ο Hu, μαζί με μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για την υγεία και το κλίμα, δημοσίευσαν μια έκθεση στο περιοδικό JAMA που διερεύνησε εάν τα κρέατα με βάση τα φυτά μπορούν να αποτελούν μέρος μιας «υγιεινής διατροφής χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα». Οι μελέτες δείχνουν ότι η αντικατάσταση του κόκκινου κρέατος με ξηρούς καρπούς, όσπρια και άλλα φυτικά τρόφιμα μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα και τον κίνδυνο χρόνιων νόσων, αλλά δεν ήταν δυνατόν να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι τα μπιφτέκια που παρασκευάζονται με καθαρή πρωτεΐνη σόγιας, ρυζιού ή μπιζελιού έχουν τα ίδια οφέλη για την υγεία.
Οι εταιρείες, όπως η Impossible Foods και η Beyond Meat λένε ότι χρησιμοποιούν φυσικά συστατικά και όχι τεχνητά ή γενετικά τροποποιημένα συστατικά. Σε σύγκριση με το βόειο κρέας, τα μπιφτέκια τους έχουν παρόμοιες ποσότητες πρωτεϊνών και θερμίδων, με λιγότερο κορεσμένο λίπος και καθόλου χοληστερόλη. Περιέχουν επίσης φυτικές ίνες οι οποίες δεν υπάρχουν στο αληθινό κρέας. Ωστόσο, σε σύγκριση με το πραγματικό βόειο κρέας, τα φυτικά μπιφτέκια τους είναι σημαντικά υψηλότερα σε αλάτι. Ενώ το άψητο βόειο κρέας μπορεί να έχει 75 mg νατρίου, η ίδια μερίδα φυτικού μπιφτεκιού μπορεί να έχει 370 mg.
