Η ταχεία διασπορά του VUI-202012/01, όπως λέγεται το νέο στέλεχος του κορωνοϊού που μεταδίδεται μέχρι και κατά 70% ευκολότερα και η εκτόξευση των κρουσμάτων υποχρέωσε την κυβέρνηση Τζόνσον να επιβάλει νέα αυστηρά τοπικά lockdown στην περιφέρεια του Λονδίνου και τη νοτιοανατολική Αγγλία.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωσε ότι βρίσκεται σε «συνεχή επικοινωνία» με Βρετανούς αξιωματούχους σχετικά με την εμφάνιση του νέου στελέχους. Η ίδια μετάλλαξη έχει εντοπιστεί επίσης στην Ολλανδία, τη Δανία και την Αυστραλία, όπως δήλωσε ο ΠΟΥ στο BBC.
Ποιες χώρες σταματούν τις πτήσεις προς το Ηνωμένο Βασίλειο
Ήδη κάποιες χώρες έχουν ξεκινήσει την απαγόρευση των ταξιδιών από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Το Βέλγιο θα αναστείλει τις πτήσεις και τα δρομολόγια των τρένων από τη Βρετανία από τα μεσάνυχτα της Κυριακής (01.00 ώρα Ελλάδας) μετά την ανακάλυψη του νέου στελέχους του κορωνοϊού, δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρο διευκρίνισε στο τηλεοπτικό δίκτυο VRT ότι η διάρκεια της αναστολής θα είναι τουλάχιστον 24 ωρών.
Η αναστολή των ταξιδιών προς το Βέλγιο από το Ηνωμένο Βασίλειο θα αφορά τις πτήσεις και το τρένο Eurostar, που αναχωρεί από το Λονδίνο. Ακολουθεί μια παρόμοια απαγόρευση που αποφάσισε η Ολλανδία. Επιπλέον, η Γερμανία εξετάζει το ενδεχόμενο να απαγορεύσει τις πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νότια Αφρική, όπου επίσης ανιχνεύτηκε η παραλλαγή του ιού, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο μια πηγή του γερμανικού υπουργείου Υγείας. Σε ανάλογα μέτρα -αναστολή πτήσεων και δρομολογίων τρένων από τη Βρετανία- σκέφτεται να προχωρήσει και η Γαλλία.Η επίσημη απόφαση των γαλλικών Αρχών αναμένεται αργότερα σήμερα, ανέφερε το BFM χωρίς να επικαλεστεί τις πηγές του. Αξιωματούχοι στο υπουργείο Μεταφορών δεν είναι προς το παρόν διαθέσιμοι για κάποιο σχόλιο.
Την ίδια ώρα ο υπουργός Υγείας της Βρετανίας Ματ Χάνκοκ επεσήμαινε πως το νέο στέλεχος του κορωνοϊού ήταν «εκτός ελέγχου», προκειμένου να δικαιολογήσει την επιβολή της καραντίνας στο Λονδίνο και σε ένα τμήμα της Αγγλίας, η οποία θα μπορούσε, σύμφωνα με τον ίδιο, να διαρκέσει εωσότου τα εμβόλια καταστούν ευρύτερα διαθέσιμα. «Δυστυχώς, το νέο στέλεχος ήταν εκτός ελέγχου. Έπρεπε να ανακτήσουμε τον έλεγχο και ο μοναδικός τρόπος να το κάνουμε ήταν να περιορίσουμε τις κοινωνικές επαφές», δήλωσε ο Χάνκοκ στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky News. «Έχουμε να διασχίζουμε μακρύ δρόμο μέχρι να το διευθετήσουμε αυτό», επισήμανε ο ίδιος.
Μπροστά στη θύελλα επικρίσεων, επειδή επέβαλε αυστηρότερο lockdown σε έως και 18 εκατομμύρια ανθρώπους λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, ο Χάνκοκ σημείωσε πως η χθεσινή απόφαση ελήφθη πολύ σύντομα, καθώς τα στοιχεία που είχε η κυβέρνηση έδειχναν πως το νέο στέλεχος ευθύνεται για την κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων Covid-19. Βάσει των νέων μέτρων, απαιτείται από περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αγγλίας να παραμείνει στα σπίτια του με εξαίρεση σημαντικούς λόγους, όπως η εργασία. Τα μη αναγκαία καταστήματα έκλεισαν και όλες οι μετακινήσεις εκτός των ζωνών που ορίστηκαν και τέθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο συναγερμού, είτε εντός της Βρετανίας είτε στο εξωτερικό, απαγορεύτηκαν. «Είναι μια τεράστια πρόκληση εωσότου χορηγήσουμε ευρύτερα το εμβόλιο για να προστατεύσουμε τους πολίτες. Με αυτήν την πρόκληση θα βρεθούμε αντιμέτωποι τους δύο επόμενους μήνες», υπογράμμισε ο Ματ Χάνκοκ.
Η συγκεκριμένη μετάλλαξη του κορωνοϊού έχει πυροδοτήσει έντονη ανησυχία επειδή μεταδίδεται πολύ ταχύτερα και ευκολότερα μεταξύ των ανθρώπων λόγω μια σειράς μεταλλάξεων που ταυτοποιήθηκαν στον γενετικό του κώδικα. Ωστόσο, δεν πιστεύεται ότι νοσούν βαρύτερα από την Covid-19 όσοι μολύνονται από τον VUI-202012/01, ούτε είναι πιο αυξημένα τα ποσοστά θνησιμότητας.
Ο επικεφαλής των επιστημονικών συμβούλων της βρετανικής κυβέρνησης, σερ Πάτρικ Βάλανς, είπε ότι όπως έδειξαν οι αναλύσεις, η παραλλαγή του κορωνοϊού περιέχει 23 διαφορετικές γενικές αλλαγές, πολλές εκ των οποίων συνδέονται με τη λεγόμενη πρωτεϊνη ακίδα, το τμήμα εκείνο δηλαδή που χρησιμοποιεί ο κορωνοϊός για να προσκολληθεί και να εισβάλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Κι αυτό είναι σημαντικό γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των υπό ανάπτυξη εμβολίων στοχοποιεί αυτή την πρωτεϊνή ακίδα – η οποία αν αλλάξει σημαντικά, τότε τα εμβόλια δεν θα προκαλούν την αναγκαία ανοσοαπόκριση.
Οι ιοί μεταλλάσσονται διαρκώς κάτι που ισχύει και στη συγκεκριμένη περίπτωση του SARS-CoV-2. «Ο κορωνοϊός μεταλλάχθηκε πολλές φορές τον τελευταίο χρόνο», λέει ο Σάιμον Κλαρκ, καθηγητής Κυτταρικής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ρέντινγκ. Oι παραλλαγές αυτές, όπως εξηγεί στον Independent ο ιολόγος του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ του Λονδίνου, Τζόναθαν Στόι, εμφανίζονται συνήθως στους ιούς «ως προϊόν λαθών στην αντιγραφή του ιικού γενετικού κώδικα» κι αυτό οδηγεί σε μικρές αλλαγές στις πρωτεϊνες των ιών όπως στον υποδοχέα ακίδας.
Η μετάδοση του ιού μεταξύ διαφορετικών ειδών του ζωϊκού βασιλείου είναι ένας πρόσθετος παράγοντας που ευνοεί τις αλλαγές στους γενετικούς κώδικες των ιών, όπως διαπιστώθηκε και με τον SARS-CoV-2, όταν μεταπήδησε σε μινκ στη Δανία και από τα ζώα αυτά ξανά στους ανθρώπους. Αλλά και άλλες καταστάσεις, όπως η κυκλοφορία ενός εμβολίου ή η απουσία επαρκών ξενιστών μπορεί να δώσουν ώθησε σε μεταλλάξεις των ιών, που θα τους επιτρέψουν να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν στις νέες συνθήκες. «Μεταλλάξεις αναμένονται να συμβούν καθώς αναπαράγεται ο κορωνοϊός. Κάποιες παραλλαγές του με αλλαγές στην πρωτεϊνη ακίδας έχουν ήδη παρατηρηθεί στη Βρετανία κι ολόκληρο τον κόσμο καθώς παρακολουθείται ενδελεχώς η εξέλιξή του», λέει η Γουέντι Μπάρκλεϊ, επικεφαλής του τμήματος Λοιμωδών Νοσημάτων του Imperial College του Λονδίνου.
Που έχει εξαπλωθεί το νέο στέλεχος του κορωνοϊού;
Προς το παρόν η νέα παραλλαγή του κορωνοϊού φαίνεται να επικεντρώνονται εντός και γύρω από τη νότια Αγγλία. Μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου στο νέο στέλεχος του κορωνοϊού αποδόθηκε:
- το 43% των κρουσμάτων και το 28% των εισαγωγών σε νοσοκομεία με Covid-19 στη νοτιοανατολική Αγγλία
- το 59% των κρουσμάτων και το 38% των εισαγωγών σε νοσοκομεία στην ανατολική Αγγλία και το 62% των κρουσμάτων
- και το 34% των εισαγωγών σε νοσοκομεία στο Λονδίνο.
Αντίθετα το νέο στέλεχος συνδέεται μόνον με το 5% των πρόσφατων κρουσμάτων στο Γιόρκσαιρ. Γενικώς, ωστόσο, το νέο μολυσματικό στέλεχος συνέβαλε εν μέρει στην αύξηση κατά πάνω από 50% των κρουσμάτων σ’ ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο στο διάστημα μεταξύ 29 Νοεμβρίου και 13 Δεκεμβρίου. Κι όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αν δεν αναχαιτισθεί η διασπορά του, θα μπορούσε να αυξήσει κατά 0,4% τον δείκτη R ( δείχνει τον ρυθμό αναπαραγωγής του κορωνοϊού) στη χώρα, που υπολογίζεται στην παρούσα φάση μεταξύ 1,1% και 1,2%.
Θα είναι αναποτελεσματικά τα εμβόλια στο νέο στέλεχος του κορωνοϊού;
Ευτυχώς, όχι, απαντούν ειδικοί σε βρετανικά ΜΜΕ , επισημαίνοντας ότι οι πρωτεΐνες που καλύπτουν το κέλυφος του κορωνοϊού θα πρέπει να υποστούν σημαντικές γενετικές μεταμορφώσεις για να ακυρώσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, κάτι που δεν φαίνεται να έχει συμβεί σ’ αυτό το στάδιο, αν και συνεχίζονται οι αναλύσεις.
«Η υπόθεση εργασίας μας απ’ όλους τους επιστήμονες, είναι ότι η ανοσοαπόκριση από το εμβόλιο θα είναι επαρκής γι’ αυτόν τον ιό», είπε χθες ο σερ Πάτρικ Βάλανς, σημειώνοντας, πάντως, ότι απαιτείται διαρκής επαγρύπνηση. Ο Ντάνιελ Άλτμαν, καθηγητής Ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου, είπε ότι η ανοσοαπόκριση από τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού «δεν θα επηρεαστεί από τις μεταλλάξεις, άρα τα εμβόλια θα παραμείνουν αποτελεσματικά».
