Η μετφορμίνη είναι ένα φάρμακο πρώτης γραμμής που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Το ένα τρίτο των ασθενών δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με μετφορμίνη και το 5% εμφανίζει σοβαρές παρενέργειες, και αυτός είναι ο λόγος που πολλοί επιλέγουν να σταματήσουν τη φαρμακευτική αγωγή.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Lund της Σουηδίας έχουν πλέον εντοπίσει βιοδείκτες που μπορούν να δείξουν εκ των προτέρων πώς ο ασθενής θα ανταποκριθεί στη θεραπεία με μετφορμίνη μέσω μιας απλής εξέτασης αίματος.
«Η μελέτη μας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τον στόχο της εξατομικευμένης φροντίδας για ασθενείς με διαβήτη, διότι μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση ότι το σωστό άτομο λαμβάνει τη σωστή φροντίδα μόλις υπάρξει διάγνωση», είπε η Charlotte Ling, καθηγήτρια επιγενετικής στο Πανεπιστήμιο Lund, που ηγήθηκε της μελέτης.
Όταν η διατροφή και η άσκηση δεν επαρκούν για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, η μετφορμίνη είναι το πρώτο φάρμακο που εισάγεται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες. Εάν δεν έχει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα με τη μορφή μειωμένων επιπέδων σακχάρου στο αίμα ή εάν ο ασθενής έχει σοβαρές παρενέργειες, δοκιμάζονται άλλα φάρμακα.
«Εάν χρειαστεί πολύς χρόνος για να λάβει ο ασθενής τη σωστή θεραπεία, υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών λόγω των αυξημένων επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Περίπου το 30% όλων των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 δεν ανταποκρίνονται στη μετφορμίνη και θα πρέπει να χορηγείται ένα άλλο φάρμακο από την αρχή. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να είμαστε σε θέση να εντοπίζουμε αυτούς τους ασθενείς κατά τη διάγνωση», είπε η Ling.
Το ένα τρίτο των ασθενών εμφανίζει παρενέργειες συνήθως με τη μορφή γαστρεντερικών δυσκολιών όπως ναυτία, πόνος στο στομάχι και διάρροια. Το 5% σταματά να παίρνει το φάρμακο λόγω σοβαρών παρενεργειών.
Αυτή είναι η πρώτη φαρμακοεπιγενετική μελέτη για τον διαβήτη. Οι ερευνητές εξέτασαν πώς οι επιγενετικοί παράγοντες, όπως η μεθυλίωση του DNA, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βιοδείκτες για την πρόβλεψη της επίδρασης ενός φαρμάκου.
«Σε κάποιο βαθμό, η φαρμακοεπιγενετική έχει χρησιμοποιηθεί στη φροντίδα του καρκίνου για να προβλέψει πώς ένα άτομο θα ανταποκριθεί σε μια θεραπεία, ωστόσο, δεν έχει γίνει ποτέ στη φροντίδα του διαβήτη», είπε η Ling.
Οι ερευνητές εξέτασαν τις επιγενετικές τροποποιήσεις, τη μεθυλίωση του DNA, σε διαβητικά άτομα πριν αρχίσουν να λαμβάνουν μετφορμίνη. Ένα έτος αργότερα, οι μπορούσαν να δουν ποιοι ασθενείς είχαν επωφεληθεί από τη θεραπεία (μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα). Συγκεντρώνοντας τις απαντήσεις, οι επιστήμονες βρήκαν βιοδείκτες -που μπορούν να εντοπιστούν ήδη κατά τη διάγνωση του διαβήτη- από τους οποίους οι ασθενείς θα επωφεληθούν και θα ανεχθούν τη μετφορμίνη, προωθώντας έτσι μια εξατομικευμένη θεραπεία στο διαβήτη τύπου 2.
Η μελέτη διεξήχθη σε 363 συμμετέχοντες από τρεις διαφορετικές ομάδες ασθενών. Ως επόμενο βήμα, οι ερευνητές σχεδιάζουν μια κλινική μελέτη σε μεγαλύτερη ομάδα ασθενών -θα κληθούν να συμμετάσχουν 1.000 διαβητικοί από όλο τον κόσμο.
