Oι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να είναι επικίνδυνες. Η θερμοπληξία αποτελεί κίνδυνο για οποιονδήποτε, αν και οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με υποκείμενες παθήσεις διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο. Ορισμένες καταστάσεις υγείας μπορούν επίσης να επιδεινωθούν όταν κάνει ζέστη έξω. Έτσι, εάν έχετε καρδιακή, πνευμονική, νεφρική ή μεταβολική πάθηση, αξίζει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη διάρκεια του ζεστού καιρού.
Πολλές καρδιακές παθήσεις χειροτερεύουν κατά τη διάρκεια των επεισοδίων καύσωνα επειδή το καρδιαγγειακό σύστημα πρέπει να εργαστεί σκληρότερα από το συνηθισμένο. Αυτό συμβαίνει επειδή η καρδιά παίζει σημαντικό ρόλο στις διαδικασίες ψύξης του σώματος. Βοηθά στην απομάκρυνση της θερμότητας από τα ζωτικά συστήματα και φέρνει αίμα στην επιφάνεια του δέρματος για να το δροσίσει. Ως εκ τούτου, εργάζεται πολύ πιο σκληρά κατά τη διάρκεια της ζέστης. Μια μελέτη σε παιδιά βρήκε ότι η θερμοκρασία του σώματος είναι ένας ανεξάρτητος παράγοντας του καρδιακού ρυθμού, προκαλώντας αύξηση ακόμα και 10 παλμών το λεπτό για μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό Κελσίου. Ενώ στους 35 βαθμούς Κελσίου οι καρδιακοί παλμοί μπορεί να είναι 110 σε ένα παιδί τριών ετών, στους 42 βαθμούς μπορεί να φτάσει στους 170 παλμούς.
Η ροή του αίματος στο δέρμα αυξάνεται επίσης μεταξύ έξι έως οκτώ λίτρων ανά λεπτό, γεγονός που αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό για να προσπαθήσει να δροσίσει το σώμα. Οι άνθρωποι φυσικά ιδρώνουν περισσότερο κατά τη διάρκεια της ζέστης, ώστε το σώμα να μπορεί να κρυώσει από μόνο του. Αλλά αν δεν πίνουν αρκετά υγρά και αυτό οδηγεί σε παχύτερο αίμα. Που σημαίνει επίσης ότι η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα.
Αυτές οι αλλαγές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα μιας καρδιακής πάθησης. Οι διαδικασίες ψύξης όπως η εφίδρωση και η αγγειοδιαστολή (διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων) επηρεάζονται και η καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά. Τα άτομα με στεφανιαία νόσο μπορεί να εμφανίσουν πόνο στο στήθος (στηθάγχη) εάν ασκηθούν κατά τη διάρκεια του ζεστού καιρού, λόγω της πρόσθετης πίεσης των διαδικασιών ψύξης.
Τα άτομα με καρδιακές αρρυθμίες, ιδιαίτερα κολπική μαρμαρυγή, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα. Μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1°C, συνήθως πάνω από 22°C, προκαλεί αύξηση στους θανάτους από αρρυθμίες και άλλες καρδιακές παθήσεις -ιδιαίτερα σε γυναίκες, άνω των 65 ετών και σε όσους ζουν σε τροπικά κλίματα ή σε χώρες χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος.
Ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη πάθησή σας, οι μελέτες δείχνουν ότι για κάθε μέρα ακραίας ζέστης, υπάρχει αύξηση 0,12% στον αριθμό των μηνιαίων θανάτων που σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις. Μεταξύ 1990 και 2019, ο αριθμός των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα που σχετίζονται με τη ζέστη ετησίως αυξήθηκε από 13.000-93.000 θανάτους ετησίως. Πολλές άλλες μελέτες έχουν δείξει παρόμοιες τάσεις. Οι επιδράσεις της θερμότητας στο καρδιαγγειακό σύστημα είναι ορατές ακόμη και για τρεις έως τέσσερις ημέρες μετά την πτώση της θερμοκρασίας. Αυτό δείχνει πόσο δύσκολος είναι ο ζεστός καιρός για το σώμα.
Οι καύσωνες επιδεινώνουν πολλές αναπνευστικές παθήσεις. Τα άτομα με άσθμα βρίσκουν τα συμπτώματά τους χειρότερα όταν κάνει ζέστη. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ζεστός καιρός αυξάνει την παρουσία σωματιδίων και αλλεργιογόνων στον αέρα που ερεθίζουν και φλεγμαίνουν τους πνεύμονες και τα αιμοφόρα αγγεία όταν εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος.
Η κακή ποιότητα του αέρα τις ζεστές μέρες λόγω σωματιδίων και αλλεργιογόνων σημαίνει ότι τα άτομα με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια του καύσωνα. Μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμη και 1 βαθμός Κελσίου αύξηση της θερμοκρασίας σε εσωτερικούς χώρους μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα -οδηγώντας σε μεγαλύτερη χρήση φαρμάκων διάσωσης, νοσηλεία και μείωση της πνευμονικής λειτουργίας. Ακόμη και άτομα χωρίς αναπνευστική πάθηση μπορεί να διαπιστώσουν ότι η πνευμονική τους λειτουργία υποφέρει όταν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες.
Τα νεφρά παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών. Αυτό σημαίνει ότι υπόκεινται σε αυξημένη πίεση κατά τη διάρκεια της ζέστης -ειδικά αν αφυδατωθούμε. Η αφυδάτωση κάνει το αίμα πιο παχύρρευστο, καθιστώντας πιο δύσκολο το φιλτράρισμα των αποβλήτων. Η αφυδάτωση εξηγεί γιατί ο ζεστός καιρός μπορεί να προκαλέσει αύξηση 30% στη νοσηρότητα της νεφρικής νόσου. Ένα αυξανόμενο παγκόσμιο κλίμα κάνει επίσης πιο συχνές τις πέτρες στα νεφρά.
Η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη για όσους υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, οι οποίοι έχουν περιορισμένη ημερήσια πρόσληψη υγρών. Τα άτομα με νεφρική νόσο που ζουν σε ζεστά κλίματα μπορεί ακόμη και να δουν τη νεφρική τους λειτουργία να μειώνεται κατά 8% ετησίως σε σύγκριση με όσους ζουν σε εύκρατα κλίματα λόγω της πρόσθετης πίεσης της θερμότητας στη λειτουργία των νεφρών.
Τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα ίσως να δυσκολεύονται περισσότερο στη ζέστη καθώς το σώμα τους μπορεί να μην είναι σε θέση να αφαιρέσει τη θερμότητα τόσο αποτελεσματικά. Ένας λόγος για αυτό είναι ότι, κατά μέσο όρο, έχουν υψηλότερο βασικό μεταβολικό ρυθμό -οι θερμίδες που απαιτούνται για τη διατήρηση της λειτουργίας των κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι παράγουν ήδη περισσότερη θερμική ενέργεια μέσα στο σώμα τους χωρίς την επιπλέον πίεση των υψηλών θερμοκρασιών του περιβάλλοντος. Η καρδιά τους μπορεί επίσης να χρειαστεί να εργαστεί σκληρότερα για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του πυρήνα του σώματός τους δροσερή.
Τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη. Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο πόσο αποτελεσματικά το σώμα απομακρύνει τη θερμότητα. Ο αριθμός των διαβητικών τύπου 2 που χρειάζονται υγειονομική περίθαλψη αυξάνεται για κάθε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1°C που συμβαίνει πάνω από 22°C. Ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2 βλάπτουν την ικανότητα του σώματος να διαχέει τη θερμότητα, καθώς μειώνει τη ροή του αίματος στο δέρμα και την εφίδρωση -τους δύο βασικούς τρόπους που χρησιμοποιεί το σώμα για να δροσιστεί.
Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας πρέπει να μένετε μακριά από τον ήλιο κατά τη διάρκεια της πιο ζεστής ώρας της ημέρας, να πίνετε πολλά υγρά (όχι αλκοόλ) για να αντικαταστήσετε αυτό που χάνεται ως ιδρώτα, να βάζετε τα πόδια σας σε έναν κουβά με κρύο νερό (ή χλιαρό ντους αν προτιμάτε) και μια δροσερή φανέλα στο μέτωπο ή στο πίσω μέρος του λαιμού. Όλα αυτά μειώνουν τη θερμοκρασία του αίματός σας όταν επιστρέφει στα κεντρικά όργανα και βοηθούν στη μείωση της θερμοκρασίας του πυρήνα και στη διάχυση της θερμότητας.
Πηγή: The Conversation.
