Το σύνδρομο Ρεϊνό είναι εντυπωσιακό και περιγράφηκε από τον Γάλλο γιατρό Maurice Raynaud. Ο πάσχων βλέπει τα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών του να ασπρίζουν, να γίνονται ωχρά και τελικά να μελανιάζουν. Συνήθως το φαινόμενο παρατηρείται όταν τα χέρια ή τα πόδια έρθουν σε επαφή με ψυχρό ή παγωμένο νερό και γενικότερα όταν ο άρρωστος εγκαταλείπει ένα ζεστό περιβάλλον μέσα στο σπίτι του και εκτίθεται απότομα στο κρύο.
Στη νόσο Raynaud, οι μικρότερες αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα το δέρμα στενεύουν, περιορίζοντας τη ροή του αίματος στις πληγείσες περιοχές. Αυτό προκαλεί μούδιασμα και κρύο σε ορισμένες περιοχές του σώματος, όπως τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών σας, ως απόκριση σε χαμηλές θερμοκρασίες ή στο στρες. Μπορεί να αισθανθείτε μούδιασμα, τσίμπημα ή τσούξιμο κατά τη θέρμανση. Και μπορεί να παρατηρήσετε αλλαγές στο χρώμα του δέρματός σας ως απόκριση στο κρύο ή το στρες.
Πρόκειται για αγγειοσυσπαστική διαταραχή που εστιάζεται στα άκρα. Φυσιολογικά σε κάθε άνθρωπο όταν εκτίθεται στο κρύο οι αρτηρίες συστέλλονται και η ροή του αίματος μέσα σ’ αυτές ελαττώνεται. Στο σύνδρομο Raynaud οι αρτηρίες των χεριών ή των ποδιών παθαίνουν σπασμό και ουσιαστικά η ροή του αίματος σταματά. Όταν ο σπασμός υποχωρήσει, η ροή του αίματος αποκαθίσταται και έτσι τα χέρια ή τα πόδια μελανιάζουν. Συνήθως τα πρώτα επεισόδια παρατηρούνται σε ηλικίες 30-40 ετών και πανικοβάλλουν τους ασθενείς γιατί πιστεύουν ότι έχουν κάποια σοβαρή πάθηση της καρδιάς τους. Το φαινόμενο δεν συνδέεται συνήθως με καρδιοπάθεια.
Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να πάσχουν από το σύνδρομο Raynaud. Ενώ η πάθηση μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συχνά ξεκινά μεταξύ 15 και 30 ετών. Επίσης, η διαταραχή είναι πιο συχνή σε άτομα που ζουν σε ψυχρότερα κλίματα.
Οι δύο κύριοι τύποι νόσου Raynaud είναι:
Πρωτοπαθής νόσος Raynaud. Το πρωτοπαθές Raynaud είναι η πιο κοινή μορφή. Δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας σχετικής ιατρικής πάθησης. Μπορεί να είναι τόσο ήπια που πολλοί άνθρωποι δεν αναζητούν θεραπεία. Και μπορεί να υποχωρήσει από μόνο του. Περίπου το 10% των ανθρώπων στις ΗΠΑ έχουν πρωτοπαθές Raynaud, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ρευματολογίας.
Δευτεροπαθές φαινόμενο Raynaud. Το δευτεροπαθές Raynaud, που ονομάζεται επίσης φαινόμενο Raynaud, προκαλείται από ένα υποκείμενο πρόβλημα. Αν και αυτός ο τύπος είναι λιγότερο συχνός, τείνει να είναι πιο σοβαρός. Τα σημάδια και τα συμπτώματα του δευτεροπαθούς Raynaud εμφανίζονται συνήθως γύρω στην ηλικία των 40 ετών.
Αιτίες του δευτεροπαθούς Raynaud περιλαμβάνουν ασθένειες του συνδετικού ιστού, όπως σκληρόδερμα, λύκο και ρευματοειδή αρθρίτιδα, ασθένειες των αρτηριών, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και κάπνισμα. Η πολυαρτηρίτιδα, η οποία είναι σχετικά σπάνια πάθηση, όταν προσβάλλει τις αρτηρίες της καρδιάς μπορεί να προκαλέσει σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών με εκδήλωση στηθάγχης.
Σε ορισμένα ευαίσθητα άτομα η χρήση φαρμάκων, όπως είναι οι β-αναστολείς, η εργοταμίνη, η κοκαΐνη, καθώς και ορισμένα κυτταροστατικά, μπορεί να προκαλέσει φαινόμενο Raynaud. Η μακρόχρονη χρήση εργαλείων δονητών, όπως κομπρεσέρ, τρυπάνια, η χρήση χημικών ουσιών από διάφορες βιομηχανίες ελαστικών, μπορεί να αποτελέσει αιτία εκδήλωσης του συνδρόμου.
Στόχοι αντιμετώπισης
Οι στόχοι της θεραπείας είναι η μείωση του αριθμού και της σοβαρότητας των κρίσεων και η πρόληψη της βλάβης των ιστών, και για το δευτερογενές Raynaud, η θεραπεία της υποκείμενης νόσου ή πάθησης. Η ενδυμασία και η χρήση γαντιών ή χοντρών καλτσών είναι συνήθως αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των ήπιων συμπτωμάτων του Raynaud.
Διατίθενται φάρμακα για τη θεραπεία πιο σοβαρών μορφών της πάθησης. Εάν έχετε σοβαρό Raynaud, ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει χειρουργική επέμβαση ή ενέσεις για να μπλοκάρει τα συμπαθητικά νεύρα στα προσβεβλημένα χέρια ή πόδια.
Η καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου Raynaud είναι η πρόληψη. Αυτές οι στρατηγικές μπορούν να μειώσουν τις κρίσεις Raynaud και να σας βοηθήσουν να νιώσετε καλύτερα:
Αποφύγετε το κάπνισμα. Το κάπνισμα ή η εισπνοή παθητικού καπνού προκαλεί πτώση της θερμοκρασίας του δέρματος σφίγγοντας τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κρίση.
Άσκηση. Γυμνάστε το κυκλοφορικό και μυοσκελετικό σύστημα ενσωματώνοντας την κίνηση στην καθημερινότητά σας. Η άσκηση μπορεί να αυξήσει την κυκλοφορία του αίματος, μεταξύ άλλων οφελών για την υγεία. Εάν έχετε δευτερογενές Raynaud, μιλήστε με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης πριν ασκηθείτε σε εξωτερικούς χώρους στο κρύο. Αποφύγετε την πολύωρη καθιστική ζωή μπροστά σε οθόνες. Κατά την διάρκεια της εργασίας σας σε υπολογιστή κάντε ολιγόλεπτα διαλείμματα, τεντώστε χέρια πόδια και περπατήστε στο δωμάτιο.
Ελέγξτε το στρες. Η εκμάθηση αναγνώρισης και αποφυγής αγχωτικών καταστάσεων μπορεί να ελέγξει τον αριθμό των κρίσεων.
Αποφύγετε τις ταχέως μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες. Προσπαθήστε να μην μετακινείστε από ένα ζεστό περιβάλλον σε ένα κλιματιζόμενο δωμάτιο. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε να πιάνετε κατεψυγμένα τρόφιμα.
