Η “χειραγώγηση” του DNA του κακάο θα αλλάξει τη σοκολάτα

Σε μια πενταετία, οι ερευνητές θα έχουν μπορέσει να αξιοποιήσουν την πρόσφατη ανάγνωση του γενετικού κώδικα του δέντρου του κακάο, παράγοντας πλέον σοκολάτες που θα κάνουν καλό στην καρδιά και γενικότερα στην υγεία. Με τον τρόπο αυτό, οι σοκολατοβιομηχανίες θα σώσουν και τον εαυτό τους από μια πιθανή μελλοντική κατάρρευση, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις κορυφαίου επιστήμονα σε αυτό τον χώρο.

O δρ Χάουαρντ Σαπίρο, καθηγητής περιβαλλοντικών επιστημών του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και παράλληλα διευθυντής ερευνών του παγκόσμιου κολοσσού Mars, που, μεταξύ άλλων, παράγει σοκολάτες, εκτίμησε ότι μετά την διετή διεθνή προσπάθεια ανάγνωσης του γονιδιώματος του κακάο, η οποία στέφθηκε με επιτυχία, οι επιστήμονες ήδη μελετούν διεξοδικά το DNA του, που περιέχει περίπου 35.000 γονίδια, προκειμένου να βρουν τρόπους να βελτιώσουν τα οφέλη της σοκολάτας για την υγεία, την ποιότητα, τη γεύση και την θρεπτική αξία της.

Η προσοχή τους εστιάζεται  στο να αυξήσουν τις φλαβονόλες που περιέχονται στο φυτό του κακάο και οι οποίες, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες καταπολεμούν την υψηλή πίεση του αίματος και γενικότερα ωφελούν το καρδιαγγειακό σύστημα. Επίσης οι ερευνητές της βιομηχανίας τροφίμων ευελπιστούν ότι θα αυξήσουν άλλες υγιεινές ιδιότητες που κατά καιρούς έχουν αποδοθεί στη σοκολάτα, όπως ότι βελτιώνει τις εγκεφαλικές λειτουργίες και καταπολεμά το διαβήτη, ενώ θα προσπαθήσουν να κάνουν πιο υγιεινό το λίπος που περιέχει η σοκολάτα.

«Η σοκολάτα θα γίνει κάτι διαφορετικό σε 10-20 χρόνια… Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι ο στόχος μας», δήλωσε ο Σαπίρο, σε εκδήλωση στα ερευνητικά εργαστήρια της ΙΒΜ στη Ζυρίχη. «Δεν μπορούμε να το κάνουμε αύριο, αλλά ίσως σε πέντε χρόνια μπορέσουμε. Έχοντας στα χέρια μας το γονιδίωμα (του κακάο), θα επιταχύνουμε τη διαδικασία, επειδή θα είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε ποια γονίδια ευθύνονται για τα υψηλά επίπεδα των φλαβονολών», πρόσθεσε.

Ο Σαπίρο ήταν αυτός που έπεισε την εταιρία Mars να χρηματοδοτήσει το, κόστους 10 εκατ. δολαρίων, πρόγραμμα ανάγνωσης του γονιδιώματος του κακάο, με τη βοήθεια της εταιρίας πληροφορικής ΙΒΜ (η οποία ανέλυσε τα δεδομένα) και με τη συνεργασία του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ και μερικών πανεπιστημίων. Κατέστη έτσι εφικτό, μέσα σε δύο χρόνια, να «διαβαστούν» τα περίπου 420 εκατομμύρια «γράμματα» του γενετικού κώδικα του φυτού του κακάο. Πράγμα ασυνήθιστο για μια ιδιωτική εταιρία, η Mars δεν διαφύλαξε με πατέντα το γονιδίωμα, αλλά επέτρεψε την online δημοσίευσή του, ώστε να ωφεληθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι ερευνητές.

Οι παραδοσιακές γεωργικές μέθοδοι απαιτούν πολλά χρόνια μέχρι να καλλιεργηθεί ένα φυτό που θα εμφανίζει τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, όμως στην περίπτωση του κακάο, η όλη διαδικασία θα επιταχυνθεί λόγω ανάγνωσης του DNA του φυτού. Αρχικά, η Mars προτίθεται πάντως να χρησιμοποιήσει τις μεθόδους φυσικής αναπαραγωγής και όχι γενετικής τροποποίησης για να παράγει νέες ποικιλίες του φυτού, καθώς πιστεύει ότι μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία, χάρη στις νέες γνώσεις του γενετικού κώδικα του κακάο. Ο Σαπίρο ανέφερε ότι μερικοί ερευνητές είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν το δημοσιευμένο γονιδίωμα για να δημιουργήσουν νέα φυτά κακάο με γενετική τροποποίηση, επέμεινε όμως ότι η Mars δεν θα ακολουθήσει τέτοιες τεχνικές βιοτεχνολογίας.

Σήμερα, παράγονται κάθε χρόνο τρία εκατομμύρια τόνοι κακάο διεθνώς. Όμως τα φυτά είναι ευάλωτα στα παράσιτα και τις ασθένειες, με συνέπεια συχνά να προκαλούνται μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες. Ελπίζεται ότι οι νέες γενετικές γνώσεις θα οδηγήσουν σε υγιέστερα και πιο ανθεκτικά φυτά. Ο Σαπίρο εκτίμησε ότι αν δεν δημιουργηθούν νέα δέντρα καλύτερα κακάο, η ζήτηση θα ξεπεράσει την προσφορά σε 50 περίπου χρόνια. Η Ακτή Ελεφαντοστού είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα κακάο στον κόσμο και διεθνώς συνολικά 6,5 εκατομμύρια, ως επί το πλείστον μικροί, αγρότες καλλιεργούν κακάο.

Οι επιστημονικές έρευνες σχετικά με τα οφέλη της σοκολάτας για την υγεία είναι πάντως ανάμικτα μέχρι τώρα. Είναι ενδεικτικό ότι η αρμόδια Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων προ ημερών γνωμοδότησε ότι οι εταιρίες παραγωγής δεν πρέπει να διαφημίζουν αυτά τα οφέλη λόγω των ακόμα ανεπαρκών στοιχείων.

Οι φλαβονόλες περιέχονται περισσότερο στην μαύρη σοκολάτα, που είναι γι’ αυτό το λόγο πιο πικρή, αλλά θεωρείται και πιο υγιεινή. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι μέσω «χειραγώγησης» του DNA του κακάο, θα μπορέσουν να αυξήσουν κι άλλο τις υγιεινές φλαβονόλες, χωρίς όμως η ήδη πικρή μαύρη σοκολάτα να γίνει περισσότερο πικρή, οπότε πια δεν θα τρώγεται.

Δείτε επίσης