Η δραστική ουσία εζετιμίμπη (ezetimibe) θεωρείται ένας ασφαλής τρόπος για να μειωθεί η κακή χοληστερίνη (LDL) όταν οι στατίνες δεν είναι καλά ανεκτές ή δεν μειώνουν στα επιθυμητά επίπεδα την LDL χοληστερίνη.
Η εζετιμίμπη είναι ένας ισχυρός και εκλεκτικός αναστολέας απορρόφησης της χοληστερίνης, που μπλοκάρει την πρόσληψη της χοληστερίνης από τροφές και χολικές πηγές που βρίσκονται πεπτικό σύστημα. Δρα στο έντερο χωρίς να παρεμβαίνει στην απορρόφηση των τριγλυκεριδίων, των λιποδιαλυτών βιταμινών ή των λιπαρών οξέων. Μπορεί να χορηγηθεί οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, με ή χωρίς τροφή και δεν απαιτείται προσαρμογή της δοσολογίας της στους ηλικιωμένους.
H εζετιμίμπη (Ezetrol, Zetia) στη συνήθη δόση των 10 mg ημερησίως μειώνει την LDL χοληστερόλη κατά 15-20% όταν χρησιμοποιείται ως μονοθεραπεία και περισσότερο όταν χορηγείται σε ασθενείς που λαμβάνουν παράλληλα στατίνες.
Η ουσία θεωρείται πως έχει ρεκόρ ασφαλείας και είναι καλώς ανεκτή – περισσότερο από άλλους παράγοντες μείωσης λιπιδίων (όπως νιασίνη, φιμπράτες και ρητίνες δέσμευσης χολικών οξέων), και ίσως περισσότερο από τις στατίνες.
Ενδεχόμενες παρενέργειες
Όταν χορηγείται ως μονοθεραπεία, έχουν αναφερθεί οι ακόλουθες παρενέργειες:
- Συχνές (μπορεί να επηρεάσουν μέχρι 1 στους 10 ασθενείς) : κοιλιακό άλγος, διάρροια, μετεωρισμός, αίσθημα κόπωσης.
- Όχι συχνές (μπορεί να επηρεάσουν μέχρι 1 στους 100 ασθενείς): αυξήσεις ορισμένων αιματολογικών εργαστηριακών ελέγχων του ήπατος (τρανσαμινάσες) ή της μυϊκής λειτουργίας (CK), βήχας, δυσπεψία, οπισθοστερνικός καύσος, ναυτία, πόνος των αρθρώσεων, μυϊκοί σπασμοί, αυχενικός πόνος, μειωμένη όρεξη, πόνος, θωρακικός πόνος, έξαψη, υψηλή αρτηριακή πίεση.
Αποτελεσματικότητα: Τι έχουν βρει οι μελέτες
Η αποτελεσματικότητα της ουσίας έχει επιβεβαιωθεί από ορισμένες μελέτες αλλά τέθηκε υπό αμφισβήτηση από άλλες.
Σε μια μελέτη γνωστή ως ENHANCE, οι ερευνητές συνέκριναν την επίδραση της εζετιμίμπης στο πάχος της πλάκας της καρωτιδικής αρτηρίας με εκείνη της συμβαστατίνης. Οι 720 συμμετέχοντες είχαν ένα κληρονομικό μειονέκτημα που παράγει πολύ υψηλά επίπεδα χοληστερίνης (ετερόζυγο οικογενή υπερχοληστερολαιμία). Το αποτέλεσμα δεν έδειξε διαφορά στη μείωση της πλάκας μεταξύ των δύο φαρμάκων και με την εξετιμίμπη υπήρξε μεγαλύτερη μείωση της κακής χοληστερίνης. Αυτό το εύρημα έκανε μερικούς ειδικούς να αμφισβητήσουν το σχεδιασμό της μελέτης, και άλλους να αμφισβητήσουν τη χρησιμότητα της μονοθεραπείας με εζετιμίμπη ή σε συνδυασμό με άλλες στατίνες.
Μια άλλη μελέτη, η SEAS, συνέκρινε το αποτέλεσμα της εζετιμίμπης με μία στατίνη με το αποτέλεσμα ενός εικονικού φαρμάκου στην πρόοδο της στένωσης μιας αορτικής βαλβίδας σε 1.900 άτομα. Η εξετιμιμπη μείωσε τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, αλλά δεν κατάφερε να επιβραδύνει την πρόοδο της αορτικής στένωσης, που ήταν το ζητούμενο της μελέτης. Επιπλέον, υπήρξαν περισσότεροι καρκίνοι στην ομάδα του φαρμάκου. Αυτό δημιούργησε ανησυχίες για τη σχέση μεταξύ εζετιμίβης και καρκίνου, αλλά περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων βρήκε ότι η αύξηση του καρκίνου ήταν πολύ πιθανόν τυχαία.
Μια τρίτη μελέτη, γνωστή ως ARBITER-6 HALTS, σταμάτησε νωρίς το 2009, όταν η ομάδα ασφαλείας έφτασε στο συμπέρασμα όχι η νιασίνη συν μία στατίνη ήταν αρκετά ανώτερη από την εζετιμίμπη συν μία στατίνη, διότι προκαλεί μεγαλύτερη μείωση στην πλάκα χοληστερίνης που υπάρχει στην καρωτιδική αρτηρία.
Μια μελέτη το 2011, γνωστή ως SHARP, βρήκε σημαντική μείωση σε καρδιαγγειακή νόσο σε ασθενείς με νεφροπάθεια, οι οποίοι έπαιρναν χάπι εζετιμιμπης.
Το 2015 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της εξαετούς μελέτης IMPROVE-IT στην οποία συμμετείχαν 18.144 ασθενείς με ένα πολύ πρόσφατο οξύ στεφανιαίο επεισόδιο και χαμηλά αρχικά επίπεδα LDL χοληστερόλης (ως 125 mg/dL). Οι ασθενείς χωρίστηκαν τυχαία λαμβάνοντας είτε σιμβαστατίνη 40 mg είτε σιμβαστατίνη και εζετιμίμπη 40/10 mg. Η μελέτη IMPROVE-IT είχε σκοπό να απαντήσει σε δύο βασικά ερωτήματα: 1) Αν μειωθεί η LDL χοληστερόλη κάτω από τον προτεινόμενο σήμερα στόχο των 70 mg/dL στους ασθενείς υψηλού κινδύνου, θα υπάρξει περαιτέρω μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων; 2) Αν αυτή η επιπλέον μείωση επιτευχθεί με τη εζετιμίμπη, θα υπάρξει μείωση καρδιαγγειακών επεισοδίων;
Η LDL χοληστερόλη στην ομάδα της μονοθεραπείας με σιμβαστατίνη έπεσε κατά μέσο όρο στα 69,5 mg/dL και στην ομάδα του συνδυασμού σιμβαστατίνης/εζετιμίμπης στα 53,7 mg/dL (μείωση 22,7%). Τα μη θανατηφόρα εμφράγματα του μυοκαρδίου ήταν μειωμένα κατά 13% στην ομάδα της σιμβαστατίνης/εζετιμίμπης και των μη θανατηφόρων ισχαιμικών εγκεφαλικών κατά 20% σε σύγκριση με την ομάδα της σιμβαστατίνης, αλλά δεν υπήρξε διαφορά μεταξύ των θανάτων στις δύο ομάδες.
