Οι φιμπράτες (ή φιβράτες) είναι παράγωγα φυτικού οξέος που ρίχνουν τα τριγλυκερίδια μειώνοντας στο συκώτι την παραγωγή των λιποπρωτεϊνών πολύ χαμηλής πυκνότητας (VLDL) και επιταχύνοντας την εξάλειψη τους από το αίμα.
Οι λιποπρωτεΐνες VLDL μεταφέρουν στο αίμα τριγλυκερίδια και χοληστερίνη και σταδιακά μεταπίπτουν στις περιβόητες λιποπρωτεΐνες LDL που θεωρούνται σημαντικός κίνδυνος για αθηροσκλήρωση και καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τα δύο παράγωγα φυτικού οξέος που συνταγογραφούν συνήθως οι γιατροί είναι η γκεμφιπροζίλη (Lopid) και η φαινοφιμπράτη (Tricor). Η φαινοφιμπράτη φαίνεται ότι διαθέτει πλειοτροπικές ιδιότητες, αφού έχει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιθρομβωτικές δράσεις ενώ ασκεί ευνοϊκή επίδραση στην αγγειοκινητική λειτουργία του ενδοθηλίου.
Αυτά τα φάρμακα δεν πρέπει να λαμβάνονται σε γενικές γραμμές μαζί με στατίνες διότι μπορούν να εμφανιστούν ορισμένες σημαντικές παρενέργειες.
Τα παράγωγα φυτικού οξέος μειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων περίπου 20% έως 50% και ανεβάζουν τα επίπεδα της “καλής” χοληστερίνης των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL) κατά 10-15%, αλλά δεν έχουν μεγάλο αποτέλεσμα στα επίπεδα της κακής χοληστερίνης (LDL).
Γενικά, χορηγούνται σε άτομα με υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και σπάνια χρησιμοποιούνται σε εκείνους που το μοναδικό τους πρόβλημα είναι η υψηλή LDL χοληστερίνη.
Η γεμφιβροζίλη και η φαινοφιμπράτη λαμβάνονται συνήθως μία φορά την ημέρα (φαινοφιβράτη) ή δύο φορές την ημέρα (γεμφιβροζίλη) στα γεύματα.
Παρενέργειες
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν παρενέργειες, αν και μερικοί εμφανίζουν δυσπεψία (αίσθημα πληρότητας, φουσκώματος ή καύσου μετά το φαγητό), ζαλάδα ή αλλαγές στις αισθήσεις, όπως την αφή και τη γεύση.
Η γεμφιβροζίλη και η φαινοφιμπράτη ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο για ασθένεια της χοληδόχου κύστης.
Όταν χρησιμοποιείται μαζί με στατίνη, ένα παράγωγο φυτικού οξέος μπορεί να προκαλέσει, σε σπάνιες περιπτώσεις, σημαντική κατάρρευση των μυών. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι αυτό το αποτέλεσμα είναι λιγότερο πιθανό με τη φαινοφιμπράτη παρά με τη γεμφιβροζίλη, όταν χρησιμοποιείται με μέτριες δόσεις στατινών. Υπάρχουν δεδομένα που επισημαίνουν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ραβδομυόλυσης είναι 15 φορές μεγαλύτερος σε περιπτώσεις συγχορήγησης γεμφιμπροζίλης με στατίνες σε σύγκριση με τη συγχορήγηση στατινών με φαινοφιμπράτη.
Οι φιμπράτες μπορούν επίσης να ενισχύσουν τη δράση των αντιπηκτικών, όπως η γουαρφαρίνη. Όσοι παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα πρέπει να παρακολουθούν στενά το χρόνο προθρομβίνης τους.
Η θεραπεία με φαινοφιμπράτη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της κρεατινίνης του ορού.
Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών η χορήγηση των φιμπρατών συνοδεύεται από μικρή αύξηση των τρανσαμινασών.
Λόγω αυτών των ασυνήθιστων αλλά σημαντικών παρενεργειών, όποιος παίρνει παράγωγο φυτικού οξέος πρέπει να κάνει ηπατικές και αιματολογικές εξετάσεις πριν και μετά τη θεραπεία.
