Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Σακοράφας είναι Χειρουργός Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής και Επιστημονικός Συνεργάτης του ΥΓΕΙΑ
Ο υπερπαραθυρεοειδισμός (hyperparathyroidism) είναι η παθολογική κατάσταση που προκύπτει ως αποτέλεσμα της υπερλειτουργίας ενός ή περισσοτέρων από τους παραθυρεοειδείς αδένες. Τα φάρμακα σήμερα δεν προσφέρουν οριστική λύση και η θεραπεία είναι η παραθυρεοειδεκτομή.
Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι τέσσερις (συνήθως) μικροί αδένες, σε μέγεθος φακής, που βρίσκονται πίσω από τον θυρεοειδή. Η φυσιολογική τους λειτουργία συνίσταται στον έλεγχο των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα. Η λειτουργία αυτή επιτυγχάνεται με την έκκριση μιας ορμόνης που είναι γνωστή σαν παραθορμόνη (ΡΤΗ).
Ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η παθολογική κατάσταση που προκύπτει σαν αποτέλεσμα της υπερλειτουργίας ενός ή περισσοτέρων από τους παραθυρεοειδείς αδένες. Η υπερλειτουργία αυτή εκδηλώνεται με αύξηση της παραθορμόνης στο αίμα. Τα αυξημένα επίπεδα παραθορμόνης με τη σειρά τους προκαλούν την αποδέσμευση ασβεστίου από τα οστά, την είσοδό του ασβεστίου στο αίμα και την αποβολή του με τα ούρα.
Διάγνωση
Επομένως, πολύ χαρακτηριστικός για τη διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού είναι ο συνδυασμός:
- Αυξημένων επιπέδων παραθορμόνης στο αίμα
- Αυξημένων επιπέδων ασβεστίου στο αίμα
- Αυξημένης αποβολής ασβεστίου με τα ούρα
- Τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι πολλά. Τα πιο συνηθισμένα αφορούν τα οστά και τους νεφρούς.
Επιπτώσεις – Συμπτώματα
Στα οστά παρατηρείται οστεοπενία ή ακόμα και οστεοπόρωση (λόγω της απομάκρυνσης του ασβεστίου από αυτά) που με τη σειρά της μπορεί να φθάσει μέχρι και τη δημιουργία «παθολογικών» καταγμάτων (δηλαδή καταγμάτων χωρίς την άσκηση σημαντικής “βίας” επί των οστών).
Στους νεφρούς παρατηρείται εναπόθεση αλάτων ασβεστίου στο ουροποιητικό (καθώς αποβάλλονται στα ούρα μεγάλες ποσότητες ασβεστίου), που εκδηλώνεται συνηθέστατα με νεφρολιθίαση («πέτρες στα νεφρά»). Χαρακτηριστικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι η νεφρολιθίαση υποτροπιάζει, δηλαδή μετά την επιτυχή απομάκρυνση των λίθων από το ουροποιητικό μπορεί να εμφανιστούν εκ νέου πέτρες στα νεφρά.
Άλλες εκδηλώσεις της αυξημένης παραθορμόνης έχουν επιπτώσεις στο πεπτικό σύστημα (έλκος, παγκρεατίτιδα), στο μυοσκελετικό σύστημα (πόνοι στις αρθρώσεις και στους μυς), από στο νευρικό σύστημα (αδυναμία συγκέντρωσης, κατάθλιψη), αίσθηση αδυναμίας κλπ.
Αιτίες
Συνηθέστατα ο υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται σε αδένωμα ενός από τους 4 παραθυροειδείς («μονήρες» αδένωμα). Σπανιότερα οφείλεται σε υπερπλασία και των 4 παραθυρεοειδών, σε διπλά αδενώματα και πολύ σπάνια σε καρκίνο παραθυρεοειδών.
Θεραπεία
Η άμεση και οριστική θεραπεία του υπερπαραθυρεοειδισμού είναι χειρουργική (παραθυρεοειδεκτομή).
Σήμερα υπάρχουν φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την μείωση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα, εντούτοις τα φάρμακα αυτά δεν προσφέρουν οριστική λύση στο πρόβλημα του ασθενούς.
Προκειμένου να επιτευχθεί η ασφαλής και οριστική λύση του προβλήματος, η παραθυρεοειδεκτομή θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών.
