Tου Δημήτριου Κουτουκίδη, Senior Researcher, University of Oxford. Πηγή: The Conversation.
Περίπου το 2% των ενηλίκων παγκοσμίως πάσχει από μια πάθηση που ονομάζεται Μη Αλκοολική ΣτεατοΗπατίτιδα ή ΜΑΣΗ (στα αγγλικά Nash: non-alcoholic steatohepatitis), μια προχωρημένη μορφή μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος. Αυτό συμβαίνει όταν συσσωρεύεται αρκετό λίπος στο ήπαρ, προκαλώντας φλεγμονή και ουλές. Χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άλλων σοβαρών καταστάσεων υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις.
Επί του παρόντος δεν υπάρχει φάρμακο για τη θεραπεία της ΜΑΣΗ. Δεδομένου ότι το υπερβολικό λίπος στο ήπαρ είναι αυτό που προκαλεί τη φλεγμονή και τις ουλές που είναι χαρακτηριστικά της πάθησης, η τρέχουσα θεραπεία για τους ασθενείς είναι η απώλεια βάρους. Ωστόσο, το είδος της απώλειας βάρους που οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να επιτύχουν μόνοι τους είναι μέτριο και δεν αρκεί για σημαντικές μειώσεις στο ηπατικό λίπος και υποχώρηση της φλεγμονής και ουλών.
Όμως, η μελέτη μας, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Obesity, έδειξε ότι η γρήγορη απώλεια βάρους που επιτυγχάνεται μέσω της δίαιτας «σούπες και ροφήματα» -που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2- μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα της ΜΑΣΗ. Για τη διεξαγωγή της μελέτης μας, προσλάβαμε 16 συμμετέχοντες με παχυσαρκία, ΜΑΣΗ και μέτριες έως προχωρημένες ουλές στο ήπαρ. Πέντε από τους συμμετέχοντες ήταν γυναίκες και 11 άνδρες. Οι περισσότεροι ήταν λευκοί. Όλοι οι συμμετείχαν στο πρόγραμμα αδυνατίσματος «σούπες και ροφήματα», αντικαθιστώντας τα κανονικά γεύματά τους με ειδικά διαμορφωμένες σούπες, σέικ και μπάρες για 12 εβδομάδες. Κατανάλωναν καθημερινά τέσσερα προϊόντα της επιλογής τους, τα οποία τους παρείχαν περίπου 880 θερμίδες και όλες τις απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα.
Μετά την αρχική περίοδο των 12 εβδομάδων, άρχισαν σταδιακά να επαναφέρουν τα τρόφιμα στη διατροφή τους τις επόμενες 12 εβδομάδες. Τους δόθηκε επίσης υποστήριξη από έναν διαιτολόγο για να τους κρατήσει σε καλό δρόμο και να τους παρακινήσει καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης των 24 εβδομάδων.
Στην αρχή της μελέτης, οι συμμετέχοντες ζυγίστηκαν, μετρήθηκε η αρτηριακή τους πίεση, έγιναν εξετάσεις αίματος και δύο σαρώσεις που μέτρησαν την υγεία του συκωτιού τους. Αυτές οι σαρώσεις υπολόγισαν πόσο προχωρημένη ήταν η φλεγμονή και οι ουλές του ήπατος καθώς και η ποσότητα του λίπους. Οι δοκιμές επαναλήφθηκαν στις 12 και 24 εβδομάδες -με μια πρόσθετη εξέταση αίματος που έγινε στις τέσσερις εβδομάδες. Οι 14 από τους συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν τη μελέτη διάρκειας 24 εβδομάδων. Οι συμμετέχοντες έχασαν κατά μέσο όρο το 15% του σωματικού τους βάρους, δείχνοντας ότι συμμορφώθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο πρόγραμμα.
Η γρήγορη απώλεια βάρους φάνηκε ασφαλής. Στο παρελθόν, αυτού του είδους το πρόγραμμα διατροφής δεν συνιστώνταν σε ασθενείς με ΜΑΣΗ λόγω ανησυχιών σχετικά με το πόσο ασφαλές μπορεί να είναι. Η πιο συχνή παρενέργεια ήταν η δυσκοιλιότητα, αλλά ήταν προσωρινή και τυπικά ήπια. Οι σαρώσεις έδειξαν επίσης ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες είχαν σημαντικές βελτιώσεις στο ηπατικό λίπος και στους δείκτες ηπατικής φλεγμονής και ουλών.
Μεγαλύτερες βελτιώσεις από τα φάρμακα
Αυτές είναι μερικές από τις μεγαλύτερες βελτιώσεις στη σοβαρότητα της ηπατικής νόσου που έχουν αναφερθεί στην έρευνα μέχρι σήμερα, πλησιάζοντας το επίπεδο βελτίωσης που παρατηρείται με την απώλεια βάρους μετά από βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Κανένα δοκιμασμένο φάρμακο δεν έχει δείξει ότι μπορεί να επιτύχει τόσο μεγάλη βελτίωση. Ενώ είναι πιθανό να συμβεί κάποια ανάκτηση βάρους, εάν οι συμμετέχοντες καταφέρουν να διατηρήσουν το μεγαλύτερο μέρος της απώλειας βάρους τους στο μέλλον, αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να αντιστρέψει την τροχιά της ηπατικής νόσου τους.
Η συστολική αρτηριακή πίεση και η αιμοσφαιρίνη A1C (δείκτης ελέγχου του σακχάρου στο αίμα) βελτιώθηκαν επίσης σε αυτούς που αρχικά είχαν υπέρταση και διαβήτη τύπου 2. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι το πρόγραμμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων, που είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου σε άτομα με ΜΑΣΗ.
Επειδή τα αποτελέσματα προέρχονται μόνο από μια μικρή μελέτη, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να δοκιμαστεί αυτό το πρόγραμμα σε μια μεγαλύτερη δοκιμή με περισσότερους συμμετέχοντες και μια ομάδα ελέγχου. Θα είναι επίσης ενδιαφέρον να δούμε εάν αυτό το πρόγραμμα θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για ασθενείς που πάσχουν από πιο προχωρημένες μορφές ηπατικής νόσου, όπως η κίρρωση του ήπατος. Αλλά είναι πολλά υποσχόμενο να δούμε από τη μελέτη μας ότι η δίαιτα φαίνεται να είναι ασφαλής για τα άτομα με ΜΑΣΗ και αποτελεσματική για τη βελτίωση της υγείας του ήπατός τους.
