Αν έχετε κολυμπήσει ποτέ κάτω από το νερό με τα μάτια ανοιχτά, θα έχετε παρατηρήσει ότι τα μάτια σας τσούζουν λίγο μετά. Σε αντίθεση με πολλά ζώα, δεν έχουμε τρίτο βλέφαρο για να προστατεύσουμε τα μάτια μας κάτω από το νερό. Σημαίνει αυτό ότι δεν πρέπει να κολυμπάμε με τα μάτια ανοιχτά; Το κολύμπι με ανοιχτά μάτια, περιστασιακά, τις περισσότερες φορές δεν είναι επικίνδυνο, ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένοι παράγοντες για να διασφαλιστεί η ασφάλειά σας.
Το τσούξιμο των ματιών προκαλείται από τον εξαιρετικά ευαίσθητο ημιδιαφανή επιπεφυκότα που καλύπτει το λευκό τμήμα και τα εσωτερικά βλέφαρα των ματιών. Αυτή η αίσθηση μπορεί να προκληθεί από διάφορους ερεθιστικούς παράγοντες, ανάλογα με το περιβάλλον. Για παράδειγμα, οι περισσότερες δημόσιες πισίνες περιέχουν χλωριωμένο νερό. Το νερό, συμπεριλαμβανομένου του νερού της πισίνας, θα ήταν ένα ιδανικό περιβάλλον για πολλά, δυνητικά επιβλαβή μικρόβια, όπως βακτήρια και μύκητες. Το χλώριο ή οι ενώσεις χλωρίου έχουν αντιμικροβιακές ιδιότητες. Αυτές οι χημικές ουσίες προστίθενται στο νερό ως απολυμαντικό για την ελαχιστοποίηση των επιβλαβών μικροβίων και για την πρόληψη της εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών που μεταδίδονται μέσω του νερού. Η παρατεταμένη έκθεση σε αυτές τις ουσίες μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμούς και μερικές φορές σε πιο σοβαρές παθήσεις όπως η επιπεφυκίτιδα. Συνεπώς, το περιστασιακό άνοιγμα των ματιών μπορεί να είναι εντάξει, αλλά το παρατεταμένο άνοιγμα των ματιών μέσα στο νερό της πισίνας μπορεί να προκαλέσει ζημιά.
Το χλώριο
Στις πισίνες με χλώριο είναι πιο συχνοί οι ερεθισμοί των ματιών, οι οποίοι πάντως δεν προκαλούν μόνιμες βλάβες. Σχετίζονται με το pH του χλωριωμένου νερού, το οποίο πρέπει να είναι συγκεκριμένο για να εξολοθρευθούν αποτελεσματικά τα μικρόβια. Το επίπεδο αυτό είναι πολύ χαμηλό για να διασπάσει εντελώς το σμήγμα και τα λιπίδια που απελευθερώνονται στο νερό από το ανθρώπινο σώμα. Όμως, ακόμα κι αν το νερό της πισίνας δεν περιέχει καθόλου βακτήρια, τα μάτια μπορεί να ερεθιστούν.
Η επιπεφυκίτιδα είναι μια φλεγμονή του επιπεφυκότα που προκαλείται από βακτηριακή, ιογενή ή ακόμα και από μυκητιασική λοίμωξη. Ένα σημάδι φλεγμονής είναι η ερυθρότητα, που προκαλείται από την αυξημένη διάμετρο των αιμοφόρων αγγείων και, ως εκ τούτου, την αυξημένη ροή αίματος που ξεκινά το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση της λοίμωξης. Αυτό προκαλεί τον ροζ ή κοκκινωπό χρωματισμό. Ένα άλλο σημάδι φλεγμονής είναι ο πόνος, ο οποίος συχνά γίνεται αισθητός ως τσούξιμο ή αμμοβολή. Η επιπεφυκίτιδα συνήθως υποχωρεί από μόνη της. Η πιο συχνή ιογενής επιπεφυκίτιδα δεν απαιτεί θεραπεία και συνήθως υποχωρεί σε μία έως δύο εβδομάδες. Μπορεί να χρειαστούν αντιβιοτικές οφθαλμικές σταγόνες σε περίπτωση βακτηριακών λοιμώξεων.
Η συχνή κολύμβηση μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλαγές στο δακρυϊκό φιλμ και να οδηγήσει σε ξηροφθαλμία, η οποία χαρακτηρίζεται από αίσθηση άμμου ή θολή όραση.
Τι γίνεται όμως με την κολύμβηση σε πισίνες με αλμυρό νερό ή στη θάλασσα; Στη θάλασσα, τις λίμνες και τα ποτάμια τη μεγαλύτερη απειλή αποτελούν οι τραυματισμοί, ιδιαίτερα στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού. Η σχετικά υψηλή συγκέντρωση αλατιού στο θαλασσινό νερό μπορεί να κάνει τα μάτια σας ξηρά, αλλά γενικά δεν προκαλεί ανησυχία εκτός εάν η ποιότητα του νερού είναι κακή. Η κακή ποιότητα του νερού σε θάλασσα, ποτάμια και τις λίμνες αυξάνει τον κίνδυνο οφθαλμικών μολύνσεων και άλλων προβλημάτων υγείας.
Το αλάτι
Η κολύμβηση με περιστασιακά ανοιχτά τα μάτια είναι απίθανο να προκαλέσει σοβαρή βλάβη, αλλά είναι πάντα σκόπιμο να λαμβάνετε προφυλάξεις για τη διατήρηση της υγείας των ματιών σας και την πρόληψη της δυσφορίας. Η χρήση γυαλιών κολύμβησης μπορεί να προστατεύσει τα μάτια σας από χημικές ουσίες, το αλάτι και τα δυνητικά επιβλαβή μικρόβια, παρέχοντας ένα φράγμα και επιτρέποντάς σας να βλέπετε καθαρά κάτω από το νερό. Το ξέπλυμα των ματιών σας με καθαρό νερό ή αλατούχο διάλυμα μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση τυχόν ερεθιστικών παραγόντων. Συνιστάται επίσης καλή υγιεινή των βλεφάρων.
Είναι σημαντικό να αποφεύγετε την κολύμβηση σε μολυσμένο νερό. Αποφύγετε το νερό που φαίνεται βρώμικο, μυρίζει άσχημα ή είναι γνωστό ότι έχει υψηλά επίπεδα βακτηρίων ή ρύπανσης. Τέλος, εάν παρατηρήσετε παρατεταμένη ερυθρότητα, πόνο ή αλλαγές στην όραση μετά το κολύμπι, αναζητήστε ιατρική συμβουλή.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας για την προστασία των ματιών σας συνιστά:
- Όταν κάνετε βουτιές στο νερό, φοράτε πάντα γυαλιά κολύμβησης.
- Όταν βγαίνετε από το νερό, να ξεπλένετε αμέσως το πρόσωπό σας με γλυκό, καθαρό νερό. Έτσι θα απομακρύνετε τυχόν υπολείμματα άμμου ή χλωρίου (αναλόγως με το που κολυμπάτε) από τα βλέφαρα.
- Αν πρόκειται να κολυμπάτε συχνά σε πισίνα με χλωριωμένο νερό, καλό είναι να βάζετε τεχνητά δάκρυα πριν και μετά την κολύμβηση. Με αυτό τον τρόπο θα συντηρήσετε την στοιβάδα των δακρύων στην επιφάνεια των ματιών σας.
- Πίνετε άφθονα υγρά. Η επαρκής κατανάλωση υγρών είναι απαραίτητη και για την καλή ενυδάτωση των ματιών.
