Μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού που ονομάζονται μικροπλαστικά έχουν ανιχνευθεί να συσσωρεύονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για να πούμε αν αυτό μας βλάπτει, δήλωσαν οι ειδικοί.
Αυτά τα ως επί το πλείστον αόρατα κομμάτια πλαστικού έχουν βρεθεί παντού, από την κορυφή των βουνών μέχρι τον πυθμένα των ωκεανών, στον αέρα που αναπνέουμε και στα τρόφιμα που τρώμε. Έχουν επίσης ανακαλυφθεί διάσπαρτα σε ανθρώπινα σώματα, μέσα σε πνεύμονες, καρδιές, πλακούντες, ακόμη και διασχίζοντας το αιματοεγκεφαλικό φράγμα.
Η αυξανόμενη πανταχού παρουσία των μικροπλαστικών έχει γίνει βασικό ζήτημα στις προσπάθειες για την επίτευξη της πρώτης συνθήκης για την πλαστική ρύπανση στον κόσμο, με τον τελευταίο γύρο συνομιλιών του ΟΗΕ να διεξάγεται στη Γενεύη την επόμενη εβδομάδα.
Οι επιπτώσεις που έχουν τα μικροπλαστικά και ακόμη και τα μικρότερα νανοπλαστικά στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί πλήρως, αλλά οι ερευνητές εργάζονται για να μάθουν περισσότερα σε αυτόν τον σχετικά νέο τομέα.
Η πιο σημαντική μελέτη που εξετάζει τα μικροπλαστικά στους εγκεφάλους δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine τον Φεβρουάριο. Οι επιστήμονες εξέτασαν τον εγκεφαλικό ιστό από 28 άτομα που πέθαναν το 2016 και 24 που πέθαναν πέρυσι στην πολιτεία του Νέου Μεξικού των ΗΠΑ, διαπιστώνοντας ότι η ποσότητα των μικροπλαστικών στα δείγματα αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου.
Η μελέτη έγινε πρωτοσέλιδο όταν ο επικεφαλής ερευνητής, ο Αμερικανός τοξικολόγος Matthew Campen, δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης ότι ανίχνευσαν μικροπλαστικά ισοδύναμα με ένα πλαστικό κουτάλι στους εγκεφάλους. Ο Campen δήλωσε επίσης στο Nature ότι εκτίμησε ότι οι ερευνητές μπορούσαν να απομονώσουν περίπου 10 γραμμάρια πλαστικού σε έναν ανθρώπινο εγκέφαλο.
Ωστόσο, άλλοι ερευνητές έχουν έκτοτε προτρέψει για προσοχή σχετικά με αυτή τη μικρή μελέτη. «Ενώ πρόκειται για ένα ενδιαφέρον εύρημα, θα πρέπει να ερμηνεύεται με προσοχή εν αναμονή ανεξάρτητης επαλήθευσης», δήλωσε ο τοξικολόγος Theodore Henry του Πανεπιστημίου Heriot-Watt της Σκωτίας. «Προς το παρόν, οι εικασίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις των πλαστικών σωματιδίων στην υγεία ξεπερνούν κατά πολύ τα στοιχεία», πρόσθεσε.
Ο Oliver Jones, καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο RMIT της Αυστραλίας, δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την εμφάνιση μικροπλαστικών στο Νέο Μεξικό, πόσο μάλλον παγκοσμίως».Επίσης, θεώρησε «μάλλον απίθανο» οι εγκέφαλοι να περιέχουν περισσότερα μικροπλαστικά από όσα έχουν βρεθεί στα ακατέργαστα λύματα -όπως είχαν εκτιμήσει οι ερευνητές. Ο Jones επεσήμανε ότι τα άτομα στη μελέτη ήταν απόλυτα υγιή πριν πεθάνουν και ότι οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι δεν υπήρχαν αρκετά δεδομένα που να δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά προκάλεσαν βλάβη. «Εάν υπάρχουν μικροπλαστικά στους εγκεφάλους μας, δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία βλάβης», πρόσθεσε ο Jones.
Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας σχετικά με τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην υγεία ήταν παρατηρητικής φύσης, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να τεκμηριώσει την αιτία και το αποτέλεσμα.
Μια τέτοια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine πέρυσι, διαπίστωσε ότι τα μικροπλαστικά που συσσωρεύονται στα αιμοφόρα αγγεία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και θανάτου σε ασθενείς με μια ασθένεια που φράζει τις αρτηρίες.
Έχουν επίσης πραγματοποιηθεί πειράματα σε ποντίκια, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης στο Science Advances τον Ιανουάριο, η οποία ανίχνευσε μικροπλαστικά στον εγκέφαλό τους. Οι Κινέζοι ερευνητές δήλωσαν ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να προκαλέσουν σπάνιους θρόμβους αίματος στον εγκέφαλο των ποντικών εμποδίζοντας τα κύτταρα -τονίζοντας παράλληλα ότι τα μικρά θηλαστικά είναι πολύ διαφορετικά από τους ανθρώπους.
Μια ανασκόπηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2022 διαπίστωσε ότι «τα στοιχεία δεν επαρκούν για τον προσδιορισμό των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία» από τα μικροπλαστικά. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί στον τομέα της υγείας έχουν επικαλεστεί την αρχή της προφύλαξης, λέγοντας ότι η πιθανή απειλή που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα μικροπλαστικά απαιτεί δράση.
Μια έκθεση σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία από τα μικροπλαστικά, που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα, ανέφερε ότι «οι πολιτικές αποφάσεις δεν μπορούν να περιμένουν πλήρη δεδομένα». «Ενεργώντας τώρα για τον περιορισμό της έκθεσης, τη βελτίωση των μεθοδολογιών αξιολόγησης κινδύνου και την ιεράρχηση των ευάλωτων πληθυσμών, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πιεστικό ζήτημα πριν κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη κρίση δημόσιας υγείας», πρόσθεσε.
Η ποσότητα πλαστικού που παράγει ο κόσμος έχει διπλασιαστεί από το 2000 -και αναμένεται να τριπλασιαστεί από τους τρέχοντες ρυθμούς έως το 2060.
