Μια μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου McMaster αποκαλύπτει ότι το κρυμμένο λίπος βαθιά μέσα στην κοιλιά και το ήπαρ μπορεί να βλάψει αθόρυβα τις αρτηρίες, ακόμη και σε άτομα που φαίνονται υγιή. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Communications Medicine, αμφισβητούν τη μακροχρόνια εξάρτηση από τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) ως μέτρο της παχυσαρκίας και προσφέρουν μια νέα εικόνα για το πώς το κρυφό λίπος συμβάλλει στις καρδιακές παθήσεις.
Το σπλαχνικό λίπος (που περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα) και το ηπατικό λίπος (λίπος που αποθηκεύεται στο ήπαρ) είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, υψηλής αρτηριακής πίεσης και καρδιακών παθήσεων -αλλά οι επιπτώσεις τους στην υγεία των αρτηριών ήταν λιγότερο γνωστές.
Χρησιμοποιώντας προηγμένη απεικόνιση μαγνητικής τομογραφίας και δεδομένα από πάνω από 33.000 ενήλικες στον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το σπλαχνικό και το ηπατικό λίπος συνδέονται στενά με την πάχυνση και την απόφραξη των καρωτιδικών αρτηριών στον αυχένα. Αυτές οι αρτηρίες τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο και η στένωσή τους αποτελεί βασικό προγνωστικό παράγοντα εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής προσβολής.
«Η μελέτη δείχνει ότι ακόμη και μετά τον υπολογισμό των παραδοσιακών καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου όπως η χοληστερόλη και η αρτηριακή πίεση, το σπλαχνικό και το ηπατικό λίπος εξακολουθούν να συμβάλλουν στη βλάβη των αρτηριών», λέει ο Russell de Souza, συν-επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεθόδων Έρευνας Υγείας, Αποδεικτικών Στοιχείων και Επιπτώσεων στο McMaster.
«Τα ευρήματα αποτελούν ένα κάλεσμα αφύπνισης τόσο για τους κλινικούς γιατρούς όσο και για το κοινό», λέει ο de Souza.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεδομένα από δύο μεγάλες ομάδες: την Καναδική Συμμαχία για Υγιείς Καρδιές και Νου (CAHHM) και την UK Biobank, χρησιμοποιώντας μαγνητικές τομογραφίες για τη μέτρηση της κατανομής του λίπους και της υγείας των αρτηριών.
Διαπίστωσαν ότι το σπλαχνικό λίπος συσχετιζόταν σταθερά με τη συσσώρευση καρωτιδικής πλάκας και την πάχυνση του αρτηριακού τοιχώματος, ενώ το ηπατικό λίπος έδειξε μια ασθενέστερη αλλά σημαντική σύνδεση. Είναι σημαντικό ότι αυτές οι συσχετίσεις διατηρήθηκαν ακόμη και μετά την προσαρμογή των ερευνητών για τον τρόπο ζωής και τους μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου.
Οι επιπτώσεις είναι εκτεταμένες. Για τους κλινικούς γιατρούς, υπογραμμίζουν την ανάγκη να ξεπεραστεί ο ΔΜΣ και η περιφέρεια της μέσης και να εξεταστούν οι αξιολογήσεις της κατανομής του λίπους που βασίζονται στην απεικόνιση. Για τους μεσήλικες ενήλικες, αποτελεί υπενθύμιση ότι το κρυφό λίπος, όχι μόνο το ορατό, μπορεί να αυξήσει σιωπηλά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
«Δεν μπορείτε πάντα να καταλάβετε κοιτάζοντας κάποιον αν έχει σπλαχνικό ή ηπατικό λίπος», λέει η Sonia Anand, συγγραφέας της μελέτης. «Αυτό το είδος λίπους είναι μεταβολικά ενεργό και επικίνδυνο. Συνδέεται με φλεγμονή και βλάβη στις αρτηρίες ακόμη και σε άτομα που δεν είναι ορατά υπέρβαρα. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούμε την παχυσαρκία και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο».
Περισσότερες πληροφορίες: Visceral adipose tissue and hepatic fat as determinants of carotid atherosclerosis, Communications Medicine (2025). DOI: 10.1038/s43856-025-01123-y. www.nature.com/articles/s43856-025-01123-y.
