Ακάρεα και αλλεργία

Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης είναι η πιο διαδεδομένη πηγή αλλεργιογόνων εσωτερικού χώρου η οποία προκαλεί αλλεργίες που σχετίζονται ιδιαίτερα με το άσθμα. Έχουν πολύ μεγάλη σημασία σε όλες, εκτός από λίγες, περιοχές του κόσμου όπου δεν μπορούν να επιβιώσουν λόγω ανυδρίας, υπερβολικού ψύχους ή υψομέτρου.

Πειράματα διασύνδεσης με την IgE έχουν αποκαλύψει ότι ενώ υπάρχει ένα ευρύ φάσμα από πρωτεΐνες ακάρεων που μπορεί να προκαλέσουν παραγωγή αντισωμάτων, οι περισσότερες επάγουν χαμηλούς ή περιοδικά ανιχνεύσιμους τίτλους. Λαμβάνοντας ως πρότυπο το D. Pteronyssinus, μόνο 3 αλλεργιογόνα συνδέονται με IgE από τα περισσότερα άτομα σε υψηλούς τίτλους, τα Der p 1 και 2 και το πρόσφατα αναγνωρισθέν Der p 23. Τα αλλεργιογόνα Der p 4, 5, 7 και 21 προκαλούν όλα παραγωγή IgE αντισωμάτων στο 30–50% των ατόμων με αλλεργία στα ακάρεα, και συνολικά –μερικές φορές και ατομικά– προκαλούν παραγωγή τίτλων σε επίπεδα που θεωρούνται σημαντικά για την εμφάνιση νόσου.

Η ομάδα αλλεργιογόνων 1 και 2 μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί στη σκόνη και αποκλειστικά σε εκχυλίσματα από ακάρεα οικιακής σκόνης που προέρχονται από καλλιέργειες ακάρεων σε ιδανικές συνθήκες για παραγωγή αλλεργιογόνων.

Στερεομικροσκοπική άποψη του Dermatophagoides pteronyssinus σε υφασμάτινο κάλυμμα. Μέγεθος: τα ακάρεα έχουν μήκος 0,3 mm

Η κατανομή άλλων αλλεργιογόνων στο περιβάλλον είναι κατά κύριο λόγο άγνωστη, και συχνά δεν μπορούν να ανιχνευθούν σε αποκλειστικά εκχυλίσματα. Η εξελικτική διατήρηση της αμινοξικής αλληλουχίας της ομάδας 10 της τροπομυοσίνης κάνει τις πρωτεΐνες αυτές δυνητική πηγή διασταυρούμενης αντίδρασης με αλλεργιογόνα από ένα ευρύ φάσμα ειδών.

Στις περισσότερες περιοχές του κόσμου ωστόσο, απλώς επάγουν IgE σε περίπου 10% των ατόμων με αλλεργία στα ακάρεα. Υπάρχουν πιθανές εξαιρέσεις που αναφέρονται σε ανεπιβεβαίωτες αναφορές από τη Ζιμπάμουε και την Ιαπωνία, οι οποίες δείχνουν διασύνδεση υψηλών τίτλων και συνηγορούν υπέρ περιοχικής σημασίας.

Σε ένα άλλο παράδειγμα μιας περιοχικής επίδρασης, οι ιθαγενείς στη Βόρεια Αυστραλία δεν διαθέτουν IgE στα Der p 1, 2 ή 10, αλλά αντί αυτού διαθέτουν υψηλούς τίτλους στην αμυλάση Der p 4. Συνεπώς το προφίλ των αλλεργιογόνων που είναι υπεύθυνα για ευαισθητοποίηση μπορεί να ποικίλει από τις μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σε αστικές, εύκρατες περιοχές.

Τα κύρια είδη που προκαλούν αλλεργική ευαισθητοποίηση είναι τα D. Pteronyssinus και D. farinae. Το πιο διαδεδομένο –D. Pteronyssinus– είναι ουσιαστικά το μόνο είδος που βρίσκει κανείς στην Αυστραλασία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ σε άλλα μέρη ανευρίσκονται μείγματα ειδών, με εξαίρεση τις περιοχές που είναι πλούσιες σε D. Farinae της κεντρικής και βόρειας Κορέας, της βόρειας Ιταλίας και περιοχές μεγάλου υψομέτρου των ανατολικών ΗΠΑ, όπου βρίσκονται ακάρεα σε μικρές συγκεντρώσεις. Τα αλλεργιογόνα από τα είδη αυτά προκαλούν εκτεταμένη διασταυρούμενη αντίδραση, και γι’ αυτό δεν μπορεί να προσδιοριστεί ειδικότητα με κάποιο είδος στη δερματική δοκιμασία.

Η πιθανότητα κάποιες βιοχημικές λειτουργίες των αλλεργιογόνων να βοηθούν στην προώθηση της αλλεργιογονικότη τάς τους έχει διερευνηθεί διεξοδικά ιδιαίτερα για την ενεργότητα της πρωτεάσης κυστεΐνης του Der p 1, την ενεργότητα σύνδεσης λιποπολυσακχαριτών του Der p 2, και της σύνδεσης με τη χιτίνη του Der p 23, αλλά παραμένει προς το παρόν αναπόδειχτη. Η Blomia tropicalis, ένα γλυκοφαγοϊδικό ακάρι που βρίσκεται με το D. Pteronyssinus σε κάποιες τροπικές και υποτροπικές περιοχές, παρέχει ακόμα μια πηγή αλλεργιογόνων, τα σημαντικότερα εκ των οποίων είναι τα Blo t 5 και Blo t 21, και σε μικρότερο βαθμό το Blo t 2.

Δείτε επίσης