Γενετικά τροποποιημένα κοτόπουλα που δεν μεταδίδουν μολύνσεις από τη γρίπη των πτηνών, κατάφεραν να δημιουργήσουν βρετανοί επιστήμονες, ένα επίτευγμα που μελλοντικά μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του κινδύνου για πρόκληση θανατηφόρας επιδημίας στους ανθρώπους. Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Κέμπριτζ και Εδιμβούργου, υπό τον δρα Λόρενς Τίλι του Τμήματος Κτηνιατρικής, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό “Science”, ανακοίνωσαν ότι τα μεταλλαγμένα κοτόπουλα συνεχίζουν να αρρωσταίνουν και σε λίγες μέρες πεθαίνουν από το συγκεκριμένο ιό Η5Ν1 της γρίπης των πτηνών, όμως δεν μεταδίδουν τον ιό σε άλλα κοτόπουλα με τα οποία έρχονται σε επαφή.
Αυτό επιτυγχάνεται με την εισαγωγή στα ζώα ενός μόνο γονιδίου, το οποίο καταφέρνει να μπλοκάρει ένα συγκεκριμένο ένζυμο, σημαντικό στον μηχανισμό αναπαραγωγής και μετάδοσης του ιού. Όμως η έρευνα βρίσκεται ακόμα στα αρχικά στάδιά της και τα μεταλλαγμένα κοτόπουλα δεν είναι ακόμα κατάλληλα για εκτροφή και κατανάλωση.
«Η παρεμπόδιση της μετάδοσης του ιού θα μειώσει την οικονομική επίπτωση της νόσου, καθώς και τον κίνδυνο για τους ανθρώπους», δήλωσε ο Τίλι. Ο ιός Η5Ν1 κυκλοφορεί στην Ασία και την Μέση Ανατολή, με περιστασιακά ξεσπάσματα και στην Ευρώπη, από το 2003 και έχει σκοτώσει ή οδηγήσει στην καταστροφή εκατοντάδων εκατομμυρίων πτηνών.
Ο ιός σπάνια μολύνει τους ανθρώπους (τα πρώτα περιστατικά εκδηλώθηκαν στο Χονγκ Κονγκ), όταν όμως το κάνει, τότε είναι θανατηφόρος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έχουν καταγραφεί 516 μολύνσεις ανθρώπων, από τους οποίους οι 306 πέθαναν. Ο ιός συνεχίζει να ενδημεί σε τουλάχιστον πέντε χώρες (Αίγυπτο, Ινδονησία, Ν.Κορέα κ.α.). Προς το παρόν πάντως, δεν έχει καταφέρει να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άλλο άνθρωπο, αν και υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί να συμβεί κι αυτό στο μέλλον.
Οι ειδικοί φοβούνται μήπως ο ιός μεταλλαχθεί σε ένα στέλεχος που μολύνει εύκολα τους ανθρώπους, οδηγώντας σε πανδημία με πιθανά εκατομμύρια θύματα. Σύμφωνα με τους βρετανούς ερευνητές, ορισμένες χώρες που βρίσκονται υπό τη διαρκή απειλή του ιού Η5Ν1, όπως η Κίνα, έχουν ήδη εκφράσει το ενδιαφέρον τους για την γενετική τροποποίηση των πτηνών, ώστε να προστατεύσουν τόσο τους ζωικούς πληθυσμούς τους όσο και τους κατοίκους τους. Αναμένεται πάντως ότι θα είναι οι μεγαλύτερες φάρμες εκτροφής πτηνών εκείνες που θα επωφεληθούν κυρίως από τέτοια μεταλλαγμένα πτηνά στο μέλλον και όχι οι μικροί παραγωγοί-κτηνοτρόφοι.
Το επόμενο πιο φιλόδοξο βήμα, όπως δήλωσαν οι βρετανοί επιστήμονες, θα είναι να δημιουργήσουν γενετικά τροποποιημένα κοτόπουλα που δεν θα κολλάνε καν τον ιό. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Έλεν Σανγκ του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, η μετάλλαξη των πτηνών δυνητικά μπορεί να αποδειχτεί πολύ πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας σε σχέση με τον εμβολιασμό, επειδή η γενετική τροποποίηση θα έχει αποτέλεσμα, ακόμα κι αν ο ιός μεταλλαχθεί.
Η ίδια τεχνική, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πιθανώς για οποιοδήποτε άλλο ζώο της κτηνοτροφίας. Τελικά, όπως επεσήμαναν, όσο λιγότερα ζώα μολύνονται από τον ιό, τόσο λιγότερο πιθανό θα είναι αυτός να μεταλλαχθεί κάποια στιγμή σε μια μορφή θανατηφόρα για τον άνθρωπο.
Οι κτηνοτρόφοι πάντως εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί και εκπρόσωπος του Βρετανικού Συμβουλίου Πουλερικών δήλωσε ότι χρειάζονται πολύ περισσότερες έρευνες για να ελεγχθούν οι τυχόν μακροπρόθεσμες συνέπειες για τα ζώα της κτηνοτροφίας, πριν οι παραγωγοί διανοηθούν να υιοθετήσουν τη νέα βιοτεχνολογία. Παράλληλα, επεσήμανε ότι θα έπρεπε να εξετασθούν οι πιθανές αντιδράσεις των καταναλωτών στην προοπτική να τρώνε μεταλλαγμένα πουλερικά, ακόμα κι αν αυτά είναι πιο ασφαλή από άποψη ζωονόσων. Σε κάθε περίπτωση, τυχόν προϊόντα με τη γενετική τροποποίηση, που θα κυκλοφορήσουν μελλοντικά στην αγορά, θα πρέπει να έχουν την σχετική ετικέτα για να ενημερώνονται οι καταναλωτές και να κάνουν τις επιλογές τους.
