Ερευνητές από διάφορες αυτοκινητοβιομηχανίες εργάζονται πυρετωδώς για την ανάπτυξη έξυπνων τεχνολογιών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επαγρύπνηση των οδηγών και την ασφάλεια των οχημάτων. Οι καρποί των δοκιμών τους, όπως υποστηρίζουν, σε λίγα χρόνια θα αποτελούν μέρος του εξοπλισμού των αυτοκινήτων της αγοράς, μειώνοντας δραστικά τα επικίνδυνα τροχαία ατυχήματα και εκτοξεύοντας την ασφάλεια των επιβατών στα ύψη. Επίσημα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WΗΟ) αναφέρουν ότι καθημερινά αφήνουν την τελευταία τους πνοή στην άσφαλτο περίπου 3.500 άτομα, αριθμός ο οποίος ετησίως εκτοξεύεται σε περίπου 1,3 εκατομμύρια θανάτους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών, ως το 2030 οι ετήσιες απώλειες αναμένεται να φθάσουν τα 2,4 εκατομμύρια, τοποθετώντας τα τροχαία δυστυχήματα στην πέμπτη θέση στη λίστα των βασικών αιτιών θανάτου.
Θα μπορούσε όμως η τεχνολογία να παντρευτεί επιτυχώς με τις περίπλοκες συνθήκες που επικρατούν στο κυκλοφοριακό κομφούζιο των αστικών κέντρων;
«Ολα ξεκίνησαν πριν από λίγα χρόνια, όταν αρχίσαμε να αναπτύσσουμε το πρώτο σύστημα το οποίο λειτουργεί με τη βοήθεια ραντάρ και καμερών στο μπροστινό και στο πίσω μέρος του οχήματος, αποτρέποντας την πρόσκρουση με προπορευόμενο όχημα ή όχημα που ακολουθεί. Αυτά υπάρχουν ήδη στην αγορά» αναφέρει ο δρ Ερικ Κόελινγκ, επικεφαλής τεχνικών ζητημάτων και ενεργών συστημάτων ασφαλείας της σουηδικής εταιρείας Volvo. «Πριν από περίπου έναν χρόνο ενισχύσαμε την τεχνολογία αυτή, ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα με πεζούς.Το σύστημα δηλαδή,γνωστό και ως Ρedestrian Detection, “βλέπει” πότε υπάρχουν πεζοί στον δρόμο και ενημερώνει τον οδηγό προκειμένου να ελαττώσει ταχύτητα. Σε περίπτωση που ο ίδιος είναι αφηρημένος και δεν αντιδράσει άμεσα,τότε το σύστημα ενεργοποιεί το αυτόματο φρενάρισμα (autobraking), με αποτέλεσμα το όχημα να ελαττώσει αυτόματα ταχύτητα».
Σύμφωνα με τον δρα Κόελινγκ, στην Ευρώπη περίπου το 14% των θανάτων τροχαίων αφορά πεζούς. «Σχεδόν το 50% των ατυχημάτων με πεζούς συμβαίνει με ταχύτητες κάτω από 25 χλμ. /ώρα. Πριν από περίπου έξι μήνες εισαγάγαμε στην αγορά ένα νέο πανίσχυρο σύστημα το οποίο έχει τη δυνατότητα να αποτρέπει την πρόσκρουση αν το όχημα κινείται με ταχύτητα ως 35 χλμ. /ώρα. Αν πάλι κινείται γρηγορότερα,τότε στόχος του είναι ο περιορισμός της ταχύτητας πριν από την πρόσκρουση».
Στην παρούσα φάση, οι ειδικοί της Volvo εργάζονται πυρετωδώς πάνω σε ένα νέο σύστημα το οποίο βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο. «Πήραμε την υπάρχουσα τεχνολογία και προσπαθήσαμε να την εξελίξουμε ακόμη περισσότερο» λέει ο δρ Κόελινγκ. «Προσθέσαμε και άλλες παραμέτρους ατυχημάτων, όπως π.χ. εκείνες των ατυχημάτων που συμβαίνουν σε διασταυρώσεις- όπου τα οχήματα τρακάρουν από δεξιά ή αριστεράμε ένα όχημα που έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό για τον οδηγό να λαμβάνει έγκαιρες προειδοποιήσεις και στη συνέχεια να ενεργοποιούνται αυτόματα τεχνολογίες auto-braking. Πρόκειται όμως για καταστάσεις όπου επικρατούν ιδιαίτερα περίπλοκες συνθήκες, καθώς θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές πληροφορίες» μας εξηγεί.
Μετά τους πεζούς, τα ζώα
Τα ζώα αποτελούν επίσης μέρος της τελευταίας μελέτης των σουηδών ειδικών. « Από όσο θα γνωρίζε τε, εμείς στη Σκανδιναβία έχουμε μεγάλο πρόβλημα με τις άλκες:η πρόσκρουση με ένα τόσο μεγαλόσωμο ζώο είναι πολύ επικίνδυνη. Για τον λόγο αυτόν προσπαθούμε να εισαγάγουμε στο σύστημα και το ενδεχόμενο αυτό, καθώς θα μπορούσε να βοηθήσει στην οδήγηση ιδιαίτερα υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες ή κατά τις νυχτερινές ώρες, όταν η ορατότητα είναι περιορισμένη» λέει ο δρ Κόελινγκ.
Η ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων, κατά τον ερευνητή, αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα, καθώς θα πρέπει να συνδυάζουν τη δραστική αντιμετώπιση καταστάσεων με τη διακριτικότητα. «Η ασφάλεια και η αξιοπιστία αποτελούν πολύ σημαντικούς παράγοντες για τα συστήματα auto-braking.Στόχος είναι να βοηθήσουμε τον οδηγό και όχι να τον μπερδέψουμε ή να τον τρομάξουμε περισσότερο. Για παράδειγμα, σε κανέναν δεν θα άρεσε αν το όχημά του φρέναρε απότομα από μόνο του λόγω λάθους.Εκεί χρειάζονται πάρα πολλές δοκιμές προκειμένου να είμαστε σίγουροι ότι το σύστημα έχει αναπτυχθεί για να μπορεί να ξεχωρίζει τις επικίνδυνες από τις λιγότερο επικίνδυνες καταστάσεις.Αυτή είναι η πρόκληση» υπογραμμίζει ο ερευνητής.
Αυτόματος πιλότος σε 10 χρόνια
Ωσπου να δημιουργηθεί ένα σύστημα που να μας προφυλάσσει από κάθε είδους κίνδυνο, θα μεσολαβήσουν αρκετά χρόνια έρευνας. «Πιστεύω ότι κάποια σημεία θα μπορούν να είναι εφαρμόσιμα σε διάστημα τεσσάρων-πέντε χρόνων από σήμερα. Αλλα, πιο εξειδικευμένα, ενδεχομένως να χρειαστούν και μία δεκαετία μελέτης. Παρ΄ όλα αυτά ένας από τους λόγους που η εκλεπτυσμένη αυτή τεχνολογία κινείται με ρυθμούς χελώνας είναι γιατί έχουμε να κάνουμε με υπερευαίσθητους αισθητήρες με εμβέλεια που καλύπτει ολόκληρο το όχημα περιμετρικά, οι οποίοι είναι ακόμη υπερβολικά ακριβοί» παραδέχεται ο δρ Κόελινγκ.
Και αν ως σήμερα η ιδέα ενός αυτόματου οχήματος που θα μας πηγαίνει στον επιθυμητό προορισμό χωρίς να χρειάζεται να αγγίξουμε το τιμόνι μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, σε 10 χρόνια- σύμφωνα με τους ειδικούς- κάτι τέτοιο μπορεί να είναι εν μέρει εφικτό.
«Σε 10 χρόνια από σήμερα θα μπορούσαμε να έχουμε ένα αυτοκίνητο που να οδηγεί μόνο του: πρόκειται για το σχέδιο Σαρτρ (Sartre) της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη. Το μυστικό κρύβεται σε έναν αισθητήρα που θα μετρά την απόσταση αλλά και τη συμπεριφορά του προπορευόμενου οχήματος. Θα μπορούσαμε λοιπόν να μιλάμε για αυτοκίνητα τα οποία ουσιαστικά μιμούνται το ένα το άλλο, δημιουργώντας μια πομπή οχημάτων» λέει ο ίδιος.
Ο «αυτόματος πιλότος», όπως μας εξηγεί, θα μπορεί να ενεργοποιείται επιτυχώς σε συνθήκες ελεγχόμενης κίνησης- π.χ. σε μποτιλιάρισμα που συμβαίνει σε αυτοκινητόδρομο ή γέφυρα, όπου το όχημα θα μπορούσε να κάνει πολλά από μόνο του, ακολουθώντας τη συμπεριφορά προπορευόμενων αυτοκινήτων, χωρίς να χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση.
Οι οδηγοί του μέλλοντος
«Κοιτάζοντας τριγύρω,μέσα στην κίνηση, βλέπει κανείς πολύ κόσμο αφηρημένο που, για παράδειγμα, θα ήθελε να τρώει,να πίνει τον καφέ του ή να στέλνει SΜS οδηγώντας. Γεγονός που σημαίνει ότι μια μερίδα του καταναλωτικού κοινούθα ήθελε ένα όχημα που να οδηγεί μόνο του» προσθέτει.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα αυτοκίνητα νέας γενιάς θα μπορούσαν να προσφέρουν στους οδηγούς του μέλλοντος ενισχυμένη οδηγική απόλαυση και παράλληλα αυξημένη ασφάλεια μέσα από ενημερώσεις, καθοδηγήσεις ή ακόμη και δραστικές παρεμβάσεις μέσω συστημάτων αυτόματου φρεναρίσματος ή οδήγησης σε περίπτωση κινδύνου. «Ο οδηγός που θα οδηγεί ένα τέτοιο αυτοκίνητοδεν θα καταλάβει ποτέ ότι έχει ένα σύστημα autobraking, ώσπου να εμφανιστεί η κατάλληλη περίσταση για την ενεργοποίησή του» υπογραμμίζει ο δρ Κόελινγκ. «Συμβαίνει δηλαδή ό,τι και με τον αερόσακο:ξέρεις πως υπάρχει στο αυτοκίνητο,αλλά ο περισσότερος κόσμος δεν φθάνει στο σημείο να έχει ζήσει το φούσκωμά του».
Σε λίγα χρόνια, εκτός από την ενημέρωση των οδηγών, τα αυτοκίνητα αναμένεται να φέρουν συστήματα ικανά να ειδοποιούν και τις Αρχές σε περίπτωση ατυχήματος. Στο μήνυμα που θα αποστέλλουν θα φαίνονται η ακριβής γεωγραφική θέση του οχήματος, η ταχύτητα και η ένταση της πρόσκρουσης και άλλα στοιχεία τα οποία θα παίζουν ρόλο στον άμεσο εντοπισμό πιθανών εσωτερικών τραυμάτων ή καταγμάτων, γεγονός που θα οδηγεί σε ταχύτερη διάγνωση.
Την ίδια ώρα ειδικοί από τα εργαστήρια καινοτομίας του προγράμματος ΑutoΝΟΜΟS του Πανεπιστημίου Φράιε,στο Βερολίνο,ανέπτυξαν ένα σύστημα το οποίο επιτρέπει την οδήγηση με τη σκέψη.Η επαναστατική τεχνολογία βασίζεται σε εκλεπτυσμένους αισθητήρες ΕΕG,οι οποίοι διατίθενται ήδη στην αγορά,χρησιμοποιούνται στα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα και μετρούν τα εγκεφαλικά κύματα. ε δοκιμές τις οποίες πραγματοποίησαν οι ερευνητές κατάφεραν να διαχωρίσουν κυματομορφές που αφορούν εντολές, όπως π.χ.«δεξιά»,«αριστερά»,«επιτάχυνε»,«φρέναρε» κ.ά.
Στη συνέχεια ανέπτυξαν μια διεπιφάνεια που θα επιτρέπει στους αισθητήρες να συνδέονται απευθείας με το ηλεκτρονικά ελεγχόμενο όχημα,προκειμένου να είναι εφικτός ο χειρισμός του μέσω των σκέψεων του οδηγού. Με τη βοήθεια ενός λογισμικού,το οποίο είναι σχεδιασμένο ώστε να μεταφράζει τις βιοηλεκτρικές κυματομορφές που λαμβάνει το σύστημα από τον εγκέφαλο του οδηγού, οι επιστήμονες κατάφεραν να ελέγξουν το αυτοματοποιημένο όχημα.
«Στις δοκιμές μας, με τη βοήθεια των αισθητήρων ΕΕG, ο οδηγός ήταν σε θέση να ελέγχει χωρίς πρόβλημα το όχημα»αναφέρει ο καθηγητής Ραούλ Ρόχας, επικεφαλής του πρωτοποριακού προγράμματος.«Το μόνο που παρατηρήσαμε ήταν μια μικρή καθυστέρηση ως προς την ανταπόκριση του αυτοκινήτου στις εντολές»προσθέτει.
