Η εκτίμηση της εγγενούς ομορφιάς στις καθημερινές στιγμές της ζωής μπορεί να συμβάλει σε μια πιο ουσιαστική ύπαρξη, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο Nature Human Behavior, ο Joshua Hicks, καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογικών και Επιστημών του Εγκεφάλου του Πανεπιστημίου A&M του Texas, λέει ότι αυτό μπορεί να είναι κάτι που δεν είχε προηγουμένως συνδεθεί με τις αντιλήψεις περί του νοήματος της ζωής.
«Μπορεί να μην σχετίζεται με το αν αποτελείτε μέρος στο μεγάλο σχέδιο των πραγμάτων, αλλά οι άνθρωποι που εκτιμούν τα μικρά πράγματα, όπως τον καφέ το πρωί ή το να είναι προσεκτικοί στις συζητήσεις με άλλους, τείνουν να έχουν μια υψηλότερη αίσθηση του νοήματος στη ζωή», είπε.
Ο Hicks μελετά την υπαρξιακή ψυχολογία. Με απλά λόγια, στοχεύει να κατανοήσει τα «μεγάλα ερωτήματα» στη ζωή. Περιγράφει την κύρια εστίασή του ως την εμπειρία της ζωής -τη μελέτη της υποκειμενικής αίσθησης των ανθρώπων ότι η ζωή τους έχει νόημα.
Μελετητές όπως ο Hicks γενικά συμφωνούν ότι υπάρχουν τρεις κύριες πηγές μιας υποκειμενικά ουσιαστικής ύπαρξης:
- τη συνοχή ή η αίσθηση ότι η ζωή κάποιου “έχει νόημα”.
- την κατοχή σαφών, μακροπρόθεσμων στόχων και της αίσθησης σκοπού.
- την υπαρξιακή σημασία – την πεποίθηση ότι οι πράξεις κάποιου έχουν σημασία για τους άλλους.
Αυτό που υποστηρίζει ο Hicks και οι συνεργάτες του στην τελευταία τους έρευνα είναι ότι η εκτίμηση και η εύρεση αξίας στις εμπειρίες, που αναφέρεται ως βιωματική εκτίμηση, είναι μια τέταρτη θεμελιώδης οδός προς την εύρεση ενός νοήματος στη ζωή μας.
Οι ερευνητές μέτρησαν αυτόν τον παράγοντα ρωτώντας τους συμμετέχοντες στη μελέτη τους πόσο έντονα ταυτίζονται με δηλώσεις που συνδέονται με την εύρεση της ομορφιάς στη ζωή και την εκτίμηση μιας μεγάλης ποικιλίας εμπειριών. Τους ζητήθηκε επίσης να θυμηθούν το πιο ουσιαστικό γεγονός του περασμένου μήνα, με στόχο τη μέτρηση της βιωματικής εκτίμησης.
Ο Hicks περιέγραψε αυτή τη σειρά πειραμάτων σε ένα πρόσφατο άρθρο που έγραψε για το Scientific American. Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την αρχική θεωρία ότι η εκτίμηση των μικρών στιγμών μπορεί να δημιουργήσει μια πιο ουσιαστική ζωή.
Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες στους οποίους ανατέθηκε να παρακολουθήσουν μια σειρά από γραφικά μοντάζ της φύσης που δημιουργήθηκαν με οργανική μουσική από το ντοκιμαντέρ “Planet Earth” του BBC ανέφεραν μεγαλύτερα συναισθήματα βιωματικής εκτίμησης από εκείνους που παρακολούθησαν ένα δίλεπτο εκπαιδευτικό βίντεο ξυλουργικής.
Ο Hicks είπε ότι η έρευνα ξεκίνησε νωρίς στην πανδημία της νόσου COVID-19, όταν οι άνθρωποι ήταν απομονωμένοι στο σπίτι και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορούσαν να επιδιώξουν τους στόχους τους. Το ερώτημα εάν οι άνθρωποι μπορούσαν να βιώσουν ακόμα μια υψηλή αίσθηση νοήματος σε αυτές τις συνθήκες ήταν μεγάλης σημασίας, είπε, και παραμένει σημαντικό στην εποχή μας μετά την καραντίνα.
Η κατανόηση των κύριων συστατικών που συμβάλλουν στο να έχει κάποιο νόημα η ζωή μας μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να αναζητήσουν παρεμβάσεις για όσους αισθάνονται ότι η ζωή τους στερείται νοήματος, είπε ο Hicks. Τα άτομα με συγκεκριμένους τύπους προσωπικότητας μπορεί να είναι καλύτερα στην εξάσκηση της ενσυνειδητότητας και στην αναγνώριση της εγγενούς ομορφιάς, σύμφωνα με τον Hicks, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι δεν μπορούν να καλλιεργήσουν αυτήν την ικανότητα. Για να εκτιμήσουν τα μικρά πράγματα σε έναν κόσμο με γρήγορο ρυθμό, είπε, οι άνθρωποι πρέπει απλώς να επιβραδύνουν.
«Το νόημα είναι παντού γύρω μας όταν μπορούμε να ζήσουμε τη φυσική ομορφιά του κόσμου. Μπορεί να είναι η ομορφιά στο πρόσωπο ενός άλλου ατόμου, το φαγητό που τρώμε ή τα τραγούδια που ακούμε», είπε. «Αυτή τη στιγμή, καθώς τα κινητά τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τόσο διαδεδομένα, νομίζω ότι τα πράγματα μειώνουν την αίσθηση ότι η ζωή μας έχει κάνοιο νόημα. Αυτά τα πράγματα μπορεί να είναι διασκεδαστικά, αλλά η υπερβολική χρήση τους μπορεί πραγματικά να αποσπάσει την προσοχή από τη φυσική ομορφιά».
Πηγή: Experiential appreciation as a pathway to meaning in life, Nature Human Behaviour (2022). DOI: 10.1038/s41562-021-01283-6.