Η άσκηση όχι μόνο γυμνάζει τους μύες και μπορεί να συμβάλει στην απώλεια βάρους αλλά μπορεί επίσης να αποτρέψει την ανάπτυξη λιπώδους ήπατος (λιπαρό συκώτι).
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Molecular Metabolism από το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Διαβήτη (DZD) δείχνει ποιες μοριακές προσαρμογές, ιδιαίτερα των μιτοχονδρίων του ήπατος, μπορούν να παρατηρηθούν σε αυτή τη διαδικασία.
Παγκοσμίως ένα στα τέσσερα άτομα πάσχει από μη αλκοολική ηπατική νόσο (NAFLD). Οι πάσχοντες έχουν συχνά διαβήτη τύπου 2 καθώς και αυξημένο κίνδυνο κίρρωσης του ήπατος και καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον, το λιπαρό συκώτι σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα. Οι υπερβολικές θερμίδες θεωρούνται αιτία της νόσου. Αυτό οδηγεί σε εναποθέσεις λίπους στο συκώτι και με την πάροδο του χρόνου βλάπτει τη λειτουργία των μιτοχονδρίων -δύο παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη ηπατικής αντίστασης στην ινσουλίνη και φλεγμονής του ήπατος.
Για την πρόληψη και τη θεραπεία του λιπαρού συκωτιού συνιστάται αυξημένη φυσική δραστηριότητα. Αλλά πώς η άσκηση τροποποιεί την προσαρμογή του ήπατος στην αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη;
H μελέτη εξέτασε, σε ποντίκια, σε ποιο βαθμό η τακτική άσκηση αλλάζει την προσαρμογή του ήπατος στην αυξημένη πρόσληψη ενέργειας και ποιος είναι ο ρόλος των σκελετικών μυών σε αυτή τη διαδικασία.
Στη μελέτη που διεξήχθη από τη Δρ. Miriam Hoene και τη Δρ. Lisa Kappler, χορηγήθηκε σε ποντίκια μια διατροφή πολλών θερμίδων. Μερικά από τα ποντίκια ασκούνταν τακτικά σε διάδρομο. Μετά την παρέμβαση διάρκειας έξι εβδομάδων, οι ερευνητές εξέτασαν το συκώτι και τους μύες των ζώων για αλλαγές στη μιτοχονδριακή λειτουργία.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η προπόνηση ρύθμισε σημαντικά ένζυμα της αποικοδόμησης της γλυκόζης και της φρουκτόζης στο ήπαρ καθώς και το μεταβολισμό του μιτοχονδριακού πυροσταφυλικού οξέος. Με αυτόν τον τρόπο, η επιβάρυνση του υποστρώματος για τη μιτοχονδριακή αναπνοή και τη σύνθεση λιπιδίων μπορεί να μειωθεί. Ως αποτέλεσμα, λιγότερο λίπος αποθηκεύεται στο ήπαρ -και συγκεκριμένα λιπίδια όπως είναι τα είδη της διακυλογλυκερόλης. Επιπλέον, ο έλεγχος της γλυκόζης βελτιώνεται στα ασκούμενα ποντίκια. Τέλος, η αυξημένη αναπνευστική ικανότητα των σκελετικών μυών ανακουφίζει από το μεταβολικό στρες στο ήπαρ.
Τα δεδομένα προσφέρουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη μοριακή προσαρμογή του ήπατος και των μυών σε μια δίαιτα υψηλής ενέργειας, όταν υπάρχει παράλληλα και άσκηση.
Τα αποτελέσματα ταιριάζουν καλά με τις προσεγγίσεις των συνεχιζόμενων κλινικών μελετών στις οποίες δοκιμάζονται αναστολείς, όπως ο μεταφορέας του μιτοχονδριακού πυροσταφυλικού άλατος. Δείχνουν επίσης ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα ρυθμίζει βασικούς κόμβους των μεταβολικών οδών.
Ανασκόπηση
Μια άλλη μελέτη, μια ανασκόπηση, με επικεφαλής το Western Sydney University προτείνει ότι οι παρεμβάσεις αερόβιας άσκησης που ενσωματώνουν είτε υψηλής έντασης διαλειμματική προπόνηση (HIIT) είτε μέτριας έντασης συνεχή άσκηση (MICT) είναι αποτελεσματικές για τη βελτίωση της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος. Η ανασκόπηση δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism
Το λιπαρό συκώτι επηρεάζει περίπου το 20-30% του πληθυσμού και χαρακτηρίζεται ως υπερβολική συσσώρευση λίπους στο ήπαρ χωρίς υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ.
Λόγω της έλλειψης αποτελεσματικών θεραπειών, οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής που στοχεύουν στην απώλεια βάρους συνεχίζουν να αποτελούν την κύρια προσέγγιση για τη διαχείριση της νόσου. Εάν αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση, το λιπαρό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.
Οι ερευνητές εξέτασαν 19 μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν 745 ενήλικες. Είναι η πρώτη ανασκόπηση που προσδιορίζει την επίδραση της αερόβιας άσκησης στο λίπος του ήπατος συγκρίνοντας την HIIT με τη μέτριας έντασης συνεχή άσκηση. Είναι επίσης η πρώτη που περιέλαβε αποκλειστικά μελέτες που αξιολόγησαν το ηπατικό λίπος με μη επεμβατικές τεχνικές μέτρησης, όπως η φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού πρωτονίων (H-MRS) και η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI).
Οι προπονήσεις HIIT (χαρακτηρίζονται από περιόδους αερόβιας άσκησης υψηλής έντασης που εναλλάσσονται με περιόδους ανάπαυσης) ήταν εξίσου αποτελεσματικές σε σύγκριση με τις προπονήσεις MICT (παραδοσιακή προπόνηση αερόβιας άσκησης) στη μείωση του ηπατικού λίπους παρόλο που απαιτούσαν λιγότερο χρόνο και ενέργεια. Η ανάλυση έδειξε ότι τόσο η HIIT όσο και η MICT είχαν ως αποτέλεσμα κλινικά σημαντική μείωση του ηπατικού λίπους σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (-2,85% για τη HIIT και -3,14% για τη MICT).
«Η ανασκόπηση καταδεικνύει τη σημασία της τακτικής αερόβιας άσκησης ως αποτελεσματικής θεραπείας σε άτομα που κινδυνεύουν από λιπαρό συκώτι, με τη έντονη διαλειμματική και την αερόβια άσκηση να βελτιώνουν το ηπατικό λίπος σε παρόμοιο βαθμό.
Είναι χρήσιμη πληροφορία να γνωρίζετε ότι προπονούμενοι σκληρότερα σε λιγότερο χρόνο μπορείτε να επιτύχετε τα ίδια αποτελέσματα με την αερόβια άσκηση, και αυτό είναι ιδανικό για όσους έχουν πολυάσχολο τρόπο ζωής και λίγο χρόνο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι ακόμα κι αν οι άνθρωποι δεν ασκούνταν τόσο που να ικανοποιούν τις συνιστώμενες οδηγίες σωματικής δραστηριότητας, θα μπορούσαν να επιτύχουν βελτιώσεις στο ηπατικό λίπος, εφόσον ασκούνταν τακτικά πάνω από μέτρια ένταση», είπαν οι ερευνητές.
Πηγές: 1. Exercise prevents fatty liver by modifying the compensatory response of mitochondrial metabolism to excess substrate availability, Molecular Metabolism (2021). DOI: 10.1016/j.molmet.2021.101359. 2. The Effect of High-intensity Interval Training vs Moderate-intensity Continuous Training on Liver Fat: A Systematic Review and Meta-Analysis, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2021). DOI: 10.1210/clinem/dgab795.
