Η έλλειψη της αφυδρογονάσης της 6-φωσφορικής γλυκόζης (G6PD) είναι η πιο συχνή ενζυμοπάθεια του πλανήτη, επηρεάζοντας περίπου 400 εκατομμύρια άτομα στον κόσμο. Η έλλειψη του συγκεκριμένου ενζύμου είναι πολύ συχνή και στην Ελλάδα, όπου υπολογίζεται ότι περίπου το 5% του πληθυσμού παρουσιάζει ολική ή μερική έλλειψη του ενζύμου, με τους άνδρες να παρουσιάζουν μεγαλύτερη συχνότητα.
Πολλές περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζουν μεγαλύτερη έλλειψη εξαιτίας των ελών που υπήρχαν σε αυτές. Χαρακτηριστικά, η δυτική Θεσσαλία παρουσιάζει συχνότητα έλλειψης, η οποία ξεπερνά το 10%. Το πιο συχνό κλινικό εύρημα είναι η αιμόλυση. Η έλλειψη του ενζύμου G6PD θεωρείται, μια από τις “θετικές” μεταλλάξεις, αφού η μειωμένη δράση του δεν βοηθά στην ανάπτυξη της ελονοσίας.
Σήμερα που έχει επαλειφθεί η νόσος, τα συγκεκριμένα άτομα συνεχίζουν να παρουσιάζουν χαμηλές τιμές μιας σημαντικής αντιοξειδωτικής ουσίας, της γλουταθειόνης. Θα μπορούσαν άραγε να αυξήσουν την αντιοξειδωτική τους προστασία λαμβάνοντας κάποιον εξωγενή παράγοντα; Την απάντηση αυτή προσπάθησαν να δώσουν ερευνητές από το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ουσία
Ειδικότερα, στο εργαστήριο Βιοχημείας της Άσκησης του ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και στο Ινστιτούτο Σωματικής Απόδοσης και Αποκατάστασης (ΙΣΑΑ) του Κέντρου Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας (ΚΕΤΕΑΘ), με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Βιοχημείας της Άσκησης, Θανάση Τζιαμούρτα, χορήγησαν μια ουσία, τη Ν- ακετυλκυστεΐνη (NAC), για δύο εβδομάδες σε νεαρούς άνδρες που έπασχαν από την έλλειψη του ενζύμου, σε σχετικά χαμηλή δοσολογία (10 mg ανά κιλό σωματικού βάρους).
Ο λόγος που χορηγήθηκε η NAC ήταν ότι περιέχει ένα αμινοξύ (κυστεΐνη). το οποίο θα μπορούσε θεωρητικά να βελτιώσει τα επίπεδα της γλουταθειόνης. Επίσης, χορηγήθηκε χαμηλή δοσολογία, επειδή δεν ήταν γνωστό, εάν το συμπλήρωμα θα επέφερε αιμόλυση.
Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα, όπως αναφέρει ο κ. Τζιαμούρτας, ήταν άκρως ενδιαφέροντα, αφού τα επίπεδα της γλουταθειόνης αυξήθηκαν κατά 10%. Επίσης, δεν μεταβλήθηκαν τα επίπεδα της οξειδωμένης γλουταθειόνης, ενός ακόμη δείκτη που σχετίζεται με τις ελεύθερες ρίζες και το οξειδωτικό στρες.
Επιπρόσθετα, συμπληρώνει ο ίδιος, η λήψη της NAC δεν επηρέασε δείκτες που σχετίζονται με την αιμόλυση. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης και δείκτες που σχετίζονται με την υπεροξείδωση των λιπιδίων και του οξειδωτικού στρες και δε βρήκαν διαφορές μετά τη λήψη του συμπληρώματος.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα, σύμφωνα με τον κ. Τζιαμούρτα, δεν έκαναν κάποια δραστηριότητα, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει αυξημένες συνθήκες οξειδωτικού στρες, όπως για παράδειγμα η άσκηση.
Προηγούμενες έρευνες του εργαστηρίου έχουν δείξει ότι τα άτομα που πάσχουν από την έλλειψη του ενζύμου G6PD μπορούν να γυμνάζονται, παρά το γεγονός ότι αυξάνονται τα επίπεδα του οξειδωτικού στρες, αφού δεν υπάρχουν διαφορές στις μεταβολές αυτού σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα.
Απομένει να δούμε, επισημαίνει ο ερευνητής, εάν θα υπάρξει μεταβολή στα επίπεδα του οξειδωτικού στρες κατά τη διάρκεια της άσκησης μετά τη χορήγηση NAC σε άτομα με έλλειψη του ενζύμου G6PD.
Αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μέσα στα επόμενα ερευνητικά σχέδια του εργαστηρίου, καθώς επίσης και η εξερεύνηση άλλων συμπληρωμάτων ή τροφών, που θα μπορούσαν να αυξήσουν τα επίπεδα της γλουταθειόνης.
