Τα αντισηπτικά στοματικά διαλύματα χρησιμοποιούνται συνήθως μετά το βούρτσισμα των δοντιών το πρωί, μετά το φαγητό, και πριν πάμε για ύπνο. Συχνά αντικαθιστούν την οδοντόκρεμα ως μια γρήγορη λύση για να σκοτώσουν τα μικρόβια, όμως, μπορεί να είναι μια βλαβερή συνήθεια για την υγεία, λένε τώρα οι επιστήμονες.
Βρετανοί ερευνητές υποστηρίζουν σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Free Radical Biology & Medicine, ότι αν κάποιος χρησιμοποιεί αντισηπτικά στοματικά διαλύματα χωρίς να τα έχει ανάγκη, τότε μπορεί να κάνει κακό στην υγεία του. Τα αντισηπτικά διαλύματα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν κάποιος πάσχει από ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα (προχωρημένη μορφή ουλίτιδας όπου τα δόντια χάνουν τη στήριξή τους και πέφτουν) ή κάποια άλλη πάθηση δοντιών.
Σε μελέτη που πραγματοποίησαν με στοματικό διάλυμα που περιέχει την αντισηπτική ουσία χλωρεξιδίνη (chlorhexidine) διαπίστωσαν ότι εξοντώνει τα ωφέλιμα βακτήρια του στόματος και εμποδίζει την χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων οδηγώντας σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Να σημειωθεί ότι η χλωρεξιδίνη είναι ένας ισχυρός αντιμικροβιακός παράγοντα που περιέχεται και σε αντισηπτικά καθαριστικά του δέρματος. Μία μόνο χρήση ενός διαλύματος χλωρεξιδίνης αρκεί για να μειώσει το μικροβιακό φορτίο του στόματος από 6 έως 12 ώρες. Οι γιατροί όμως δεν συνιστούν τη χρόνια καθημερινή χρήση αυτών των αντισηπτικών, επειδή συμβάλλουν στη δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων στο στόμα και διαταράσσουν τη φυσιολογική μικροβιακή ισορροπία του στόματος. Η χρήση τους δεν συνιστάται να ξεπερνά το διάστημα των 3 εβδομάδων, ώστε να αποφεύγονται τυχόν παρενέργειες.
Τα στοματικά διαλύματα με χλωρεξιδίνη δεν συνιστώνται σε ανθρώπους με χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις στο στόμα (π.χ. άφθες, στοματίτιδα μετά από ακτινοθεραπεία), επειδή, αν υπάρχει ανοιχτή πληγή ή ερεθισμός στο βλεννογόνο του στόματος, η χλωρεξιδίνη προκαλεί έντονο τσούξιμο και πόνο.
Βακτήρια, νιτρώδη και αρτηριακή πίεση
Στη μελέτη συμμετείχαν 19 υγιείς εθελοντές, οι οποίοι κλήθηκαν να χρησιμοποιούν δύο φορές την ημέρα το στοματικό διάλυμα με τη χλωρεξιδίνη, ενώ υποβάλλονταν σε μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και σε άλλες εξετάσεις.
Η χρήση του διαλύματος είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης κατά 2 έως 3,5 mmHg. Η άνοδος αυτή «παρατηρήθηκε μέσα σε μία ημέρα» χρήσεως, σημειώνουν οι ερευνητές και προσθέτουν πως αυτό είναι επιζήμιο για την καρδιαγγειακή υγεία.
«Η εξόντωση των ωφέλιμων βακτηρίων του στόματος σε καθημερινή βάση είναι καταστροφική, διότι ακόμα και οι μικρές αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Αμρίτα Αχλουβάλια, καθηγήτρια Αγγειακής & Κλινικής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή Barts & The London του Πανεπιστημίου Queen Mary του Λονδίνου.
«Δεν λέμε στον κόσμο να μην χρησιμοποιεί αντισηπτικά στοματικά διαλύματα εφόσον πάσχει από λοιμώξεις των ούλων ή των δοντιών», διευκρίνισε. «Όλοι οι άλλοι όμως, καλό είναι να τα αποφεύγουν».
Όπως έδειξε η μελέτη, η χλωρεξιδίνη εξουδετερώνει τα βακτήρια που συμβάλλουν στην δημιουργία νιτρωδών αλάτων, τα οποία είναι απαραίτητα για την διαστολή των αιμοφόρων αγγείων.
Το διάλυμα χλωρεξιδίνη που εξετάστηκε (είχε περιεκτικότητα 0,2% στο αντισηπτικό) μείωνε κατά 90% την παραγωγή νιτρωδών αλάτων στο στόμα, με επακόλουθο να μειωθούν κατά 25% και τα επίπεδά τους στο αίμα των εθελοντών. Αυτός ήταν και ο λόγος που αυξήθηκε η αρτηριακή πίεση, εξηγούν οι επιστήμονες.
Αν και δεν περιέχουν όλα τα στοματικά διαλύματα χλωρεξιδίνη, η δρ Αχλουβάλια εκτιμά ότι «και άλλα στοματικά διαλύματα με αντισηπτικές ουσίες θα μπορούσαν να διαταράξουν την υγιή χλωρίδα του στόματος».
Επειδή, πάντως, η μελέτη είναι μικρή, τα ευρήματά της θα πρέπει να επαληθευτούν και από άλλες, καθώς και να εξεταστούν οι τυχόν επιδράσεις των άλλων αντισηπτικών ουσιών.
Στο παρελθόν, μια άλλη μελέτη συνέδεσε τη χρήση των αλκοολούχων διαλυμάτων με τον καρκίνο του στόματος. Να σημειωθεί ότι σε ορισμένα στοματικά διαλύματα η περιεκτικότητα σε αλκοόλ φτάνει το 26% της σύνθεσής τους.
Να σημειωθεί ότι η καθημερινή χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα των αντισηπτικών που περιέχουν χλωρεξιδίνη μπορεί να οδηγήσει στον αποχρωματισμό των δοντιών (καφέ χρώμα). Επίσης, μπορεί να αποχρωματίσει και να επιμηκύνει τις θηλές της γλώσσας.
