Μηνιγγίτιδα: Συμπτώματα και θεραπεία

imaminingitis5s5sgesΗ μηνιγγίτιδα είναι μία λοίμωξη και φλεγμονή των μεμβρανών (μηνίγγων) και του υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό σας (εγκεφαλονωτιαίο υγρό).

Προκαλείται συχνότερα από βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη. Συνήθως η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι πολύ πιο σοβαρή.

Συμπτώματα

Η μηνιγγίτιδα εισβάλλει πολλές φορές ξαφνικά με υψηλό πυρετό, έντονη κεφαλαλγία και εμετούς. Εβδομήντα τοις εκατό των περιπτώσεων μηνιγγίτιδας συμβαίνουν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, αλλά η νόσος αυξάνεται σε συχνότητα μεταξύ ανθρώπων ηλικίας 15 έως 24 ετών. Οι μεγαλύτεροι ενήλικες έχουν επίσης την τάση να έχουν αυξημένη επίπτωση μηνιγγίτιδας.

Σημεία και συμπτώματα

  • Πυρετός.
  • Έντονη κεφαλαλγία.
  • Έμετος.
  • Σύγχυση.
  • Σπασμοί.
  • Προοδευτικός λήθαργος.
  • Ζάλη.
  • Στα νεογνά φούσκωμα του μαλακού σημείου του κρανίου.

Επείγοντα σημεία και συμπτώματα

  • Λήθαργος.
  • Κώμα.
  • Σπασμοί.

Μετάδοση και αιτίες

Ορισμένοι τύποι μηνιγγίτιδας είναι μεταδοτικοί. Μπορεί να εκτεθείτε στα βακτήρια, όταν ένα άτομο με λοίμωξη βήχει ή φταρνίζεται. Τα βακτήρια μπορεί να εξαπλωθούν με το φιλί ή την από κοινού χρήση σκευών φαγητού, οδοντόβουρτσας ή τσιγάρων. Βρίσκεστε επίσης σε υψηλό κίνδυνο, αν ζείτε ή εργάζεστε με κάποιον που νοσεί.

Η λοίμωξη αρχίζει συνήθως ως λοίμωξη του αναπνευστικού. Μία λοίμωξη των καρδιακών βαλβίδων, των οστών ή κάποιου άλλου οργάνου μπορεί να επεκταθεί στις μήνιγγες μέσω της αιματικής κυκλοφορίας. Η λοίμωξη μπορεί επίσης να συμβεί με άμεση εισβολή των βακτηρίων που ήδη εντοπίζονται κοντά στο κεντρικό νευρικό σας σύστημα, για παράδειγμα, από ένα μολυσμένο αφτί, παραρρίνιο κόλπο, μύτη ή δόντια.

Το βακτήριο Streptococcus pneumoniae (πνευμονιόκοκκος) είναι η πιο συχνή αιτία μηνιγγίτιδας σε ενήλικες και παιδιά. Συμβαίνει πιο συχνά, όταν το βακτήριο εισέρχεται στην αιματική κυκλοφορία σας και αποικίζει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό σας. Μπορεί επίσης να έχετε αυτόν τον τύπο βακτηρίων στους πνεύμονες σας, όπου μπορεί να προκαλέσει πνευμονία. Η πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα μπορεί επίσης να ακολουθήσει μετά από ωτίτιδα ή τραυματισμό της κεφαλής.

mhnigitida5

Ο νωτιαίος μυελός, όπως και ο εγκέφαλος, προστατεύεται από αρκετές στιβάδες μεμβρανών (μήνιγγες): σκληρά μήνιγγα, αραχνοειδής και χοριοειδής μήνιγγα. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό περιβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Η μηνιγγίτιδα προσβάλλει τις μήνιγγες και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

Το βακτηριακό στέλεχος του μηνιγγιτιδόκοκκου μπορεί να προκαλέσει ενδημίες σε σχετικά κλειστές κοινότητες, όπως πανεπιστήμια, εσωτερικά σχολεία ή στρατιωτικές βάσεις. Παράγει ένα κυανέρυθρο εξάνθημα στο 50% των περιπτώσεων. Άλλα βακτηριακά στελέχη που προκαλούν σποραδικά κρούσματα μηνιγγίτιδας είναι ο Haemophilus influenzae τύπου β και ο σταφυλόκοκκος.

Αιγότερο συχνές αιτίες οξείας βακτηριακής μηνιγγίτιδας είναι το επισκληρίδιο απόστημα και ιατρικές τεχνικές, όπως η οσφυονωτιαία παρακέντηση. Ο αλκοολισμός, ο διαβήτης, το AIDS και τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που λαμβάνονται μετά από μεταμόσχευση μπορεί να σας κάνουν πιο ευάλωτο στη μηνιγγίτιδα.

Άλλες φυσιολογικά λιγότερο απειλητικές μορφές της νόσου είναι η άσηπτη (ιογενής), η χρόνια και η υποτροπιάζουσα μηνιγγίτιδα.

Η άσηπτη μηνιγγίτιδα προκαλείται συχνότερα από συγκεκριμένους ιούς, αλλά μπορεί επίσης να είναι αντίδραση σε συγκεκριμένα φάρμακα ή χημικές ουσίες που δε βρίσκονται φυσιολογικά στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Η μορφή αυτή μηνιγγίτιδας προκαλεί πολλά σημεία και συμπτώματα ίδια με τη βακτηριακή λοίμωξη.

Ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV), η φυματίωση, οι μυκητιασικές λοιμώξεις, τα κακοήθη καρκινικά κύτταρα ή η σύφιλη μπορεί να προκαλέσουν χρόνια μηνιγγίτιδα. Τα σημεία και τα συμπτώματα συνήθως εξελίσσονται σε μία περίοδο εβδομάδων.

Η υποτροπιάζουσα μηνιγγίτιδα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας επικοινωνίας δίκην καναλιού μεταξύ της μύτης και του βλεννογόνου του εγκεφάλου (υπαραχνοειδής χώρος).

Πρόσφατα ο ιός του έρπητα έχει αναγνωριστεί ως μία ακόμα αιτία υποτροπιάζουσας μηνιγγίτιδας. Ο ιός μπορεί να βρίσκεται αδρανής στον οργανισμό, αλλά να ενεργοποιηθεί από στιγμή σε στιγμή προκαλώντας μηνιγγίτιδα.

Διάγνωση

Τα σημεία και τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας μπορεί να μην εμφανιστούν νωρίς κατά την πορεία της νόσου. Αν έχετε σημεία και συμπτώματα συμβατά με μηνιγγίτιδα, ο γιατρός σας θα εξετάσει πιθανώς το κεφάλι, τα αφτιά και το δέρμα σας – ειδικά κατά μήκος της σπονδυλικής σας στήλης – για στοιχεία λοίμωξης. Μπορεί να ληφθούν ακτινογραφίες θώρακα, κρανίου και παραρρινίων κόλπων.

Μπορεί να γίνει αξονική τομογραφία (CT), για να προσδιοριστεί αν υπάρχει απόστημα. Για την οριστική διάγνωση, παρ’ όλα αυτά, θα απαιτείται πιθανώς ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου σας υγρού που λαμβάνεται με οσφυονωτιαία παρακέντηση. Ένα από τα κύρια εργαστηριακά σημεία της μηνιγγίτιδας είναι ο αυξημένος αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων στο υγρό. Λίγο από το υγρό μπορεί να καλλιεργηθεί, για να προσδιοριστεί ο τύπος των οργανισμών που υπάρχουν.

Πόσο σοβαρή είναι η μηνιγγίτιδα; Η οξεία βακτηριακή μηνιγγίτιδα αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Όσο πιο πολύ μένει αθεράπευτη η νόσος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για νευρολογική βλάβη, όπως απώλεια ακοής, εγκεφαλική βλάβη, απώλεια μνήμης ή θάνατο. Η μηνιγγίτιδα είναι πιο επικίνδυνη για τα νεογνά και τους μεγαλύτερους ενήλικες. Στα μωρά χαρακτηριστικά σημεία αποτελούν το φούσκωμα στο μαλακό τμήμα του κρανίου (πηγή) και η δυσκαμψία του αυχένα.

Η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα μπορεί πολύ γρήγορα να αποβεί μοιραία, αν δε θεραπευτεί αμέσως με το κατάλληλο αντιβιοτικό. Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι συνήθως ήπια και συνήθως υποχωρεί μόνη της μέσα σε μία έως δύο εβδομάδες.

Θεραπεία

Για την οξεία βακτηριακή μηνιγγίτιδα η θεραπεία με αντιβιοτικά φάρμακα χορηγείται γενικώς αμέσως. Η επιλογή αντιβιοτικού εξαρτάται από τον τύπο των βακτηρίων που προκάλεσαν τη λοίμωξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι επίσης απαραίτητη η θεραπεία του εγκεφαλικού οιδήματος, του σοκ, των σπασμών ή της αφυδάτωσης.

Η παροχέτευση των μολυσμένων παραρρινίων κόλπων είναι ορισμένες φορές αναγκαία. Αν έχει συσσωρευτεί υγρό μεταξύ των στιβάδων των μηνίγγων, μπορεί να πρέπει να παροχετευτεί ή να αφαιρεθεί χειρουργικά.

Πρόληψη

Πολλά παιδιά εμβολιάζονται πλέον σε τακτική βάση εναντίον του στρεπτόκοκκου της πνευμονίας (συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο) και του αιμόφιλου της ινφλουένζας τύπου β (Hib εμβόλιο) αρχίζοντας σε ηλικία περίπου 2 μηνών. Αν το παιδί σας δεν έχει εμβολιαστεί για τις νόσους αυτές, πείτε στο γιατρό σας.

Διατίθεται επίσης ένα εμβόλιο το οποίο προσφέρει προστασία εναντίον τεσσάρων από τα πέντε στελέχη βακτηρίων που ευθύνονται για τη μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα.

Το εμβόλιο συνιστάται επίσης σε ανθρώπους που ταξιδεύουν σε χώρες όπου η μηνιγγίτιδα είναι συχνή. Είναι σημαντικό να λάβετε το εμβόλιο τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την αναχώρηση σας.

Αν έρθετε σε επαφή με κάποιον που εμφάνισε μηνιγγίτιδα, μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με τα φάρμακα που μπορεί να βοηθήσουν στην προστασία σας από την ασθένεια.

Δείτε επίσης