Ένα δικαστήριο ενόρκων στο Σεντ Λούις του Μιζούρι αποφάσισε πριν λίγες μέρες ότι η φαρμακοβιομηχανία Johnson & Johnson πρέπει να αποζημιώσει με 4,69 δισεκατομμύρια δολάρια 22 γυναίκες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αποζημίωση που έχει κληθεί να καταβάλει η εταιρεία έπειτα από αγωγές που αφορούν προϊόντα της.
Οι γυναίκες, η πλειονότητα των οποίων κατοικούσαν εκτός της Πολιτείας του Μιζούρι, είχαν κάνει ομαδική αγωγή υποστηρίζοντας ότι η πούδρα ταλκ της Johnson & Johnson τους προκάλεσε καρκίνο των ωοθηκών. Το σώμα των ενόρκων, αποτελούμενο από 6 άνδρες και 6 γυναίκες έκρινε υπέρ των εναγουσών έπειτα από μια δίκη που διήρκεσε έξι εβδομάδες.
Η Johnson & Johnson είναι αντιμέτωπη με περίπου 9.000 νομικές υποθέσεις που αφορούν την παιδική της πούδρα. Οι ενάγουσες υποστηρίζουν ότι χρησιμοποιώντας επί δεκαετίες το ταλκ και άλλα προϊόντα υγιεινής της εταιρείας εμφάνισαν καρκίνο των ωοθηκών. Οι δικηγόροι τους λένε ότι η εταιρεία γνώριζε πως η πούδρα ταλκ ήταν μολυσμένη με αμίαντο από τη δεκαετία του 1970 αλλά δεν προειδοποίησε τους καταναλωτές για τους κινδύνους.
“Επί 40 χρόνια και πλέον, η Johnson & Johnson συγκάλυπτε τα στοιχεία για την παρουσία αμιάντου στα προϊόντα της”, ανέφερε ο Mark Lanier, δικηγόρος των γυναικών. Και πρόσθεσε: “Ελπίζουμε η ετυμηγορία αυτή να τραβήξει την προσοχή του διοικητικού συμβουλίου της Johnson & Johnson και ότι θα τους οδηγήσει σε καλύτερη πληροφόρηση προς την ιατρική κοινότητα και το κοινό για την σχέση ανάμεσα στον αμίαντο, τις πούδρες ταλκ και τον καρκίνο των ωοθηκών”. Ο ίδιος έκανε έκκληση να αποσυρθεί το ταλκ της εταιρείες από την αγορά.
Η Johnson & Johnson δήλωσε “βαθιά απογοητευμένη από την ετυμηγορία” και ότι θα ασκήσει έφεση. Είπε ότι το ταλκ δεν περιέχει αμίαντο και δεν προκαλεί καρκίνο ενώ πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι οι πούδρες ταλκ είναι ασφαλείς. Για παράδειγμα, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) παρήγγειλε τη διενέργεια εξέτασης μιας ποικιλίας από δείγματα ταλκ, μεταξύ των οποίων και της Johnson & Johnson από το 2009 ως το 2010 και δεν εντόπισε ίχνη αμιάντου. Τα στοιχεία όμως δείχνουν ότι οι πούδρες ταλκ μπορεί να προκαλούν καρκίνο των ωοθηκών έστω κι αν δεν περιέχουν αμίαντο.
Προκαλεί η πούδρα ταλκ καρκίνο των ωοθηκών;
Το ταλκ, το οποίο απορροφά την υγρασία, προέρχεται από ένα ορυκτό λευκού χρώματος που ονομάζεται τάλκης (από την αραβική λέξη talq που σημαίνει αγνός). Είναι το μαλακότερο από όλα τα ορυκτά και μπορεί να χαραχτεί ακόμα και με το νύχι. Στη φυσική του μορφή ο τάλκης περιέχει σίδηρο, ασβέστιο, αργίλιο και αμίαντο. Ο αμίαντος είναι καρκινογόνος αλλά τα εμπορικά προϊόντα ταλκ στις ΗΠΑ δεν περιέχουν αυτό το υλικό από τη δεκαετία του 1970.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι θεωρητικά είναι δυνατόν το ταλκ που χρησιμοποιείται στη γενετική περιοχή να φθάσει μέσω του κόλπου στις ωοθήκες, όπου να προκαλεί φλεγμονή. Το ερώτημα είναι αν αυτή η φλεγμονή έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε καρκίνο.
Από το 1982, ο επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Daniel Cramer και οι συνεργάτες του είχαν σε μια πρώτη μελέτη τους συσχετίσει τη χρήση ταλκ με αυξημένη πιθανότητα καρκίνου των ωοθηκών κατά 60-90%. Η μελέτη του Cramer βασιζόταν σε αυτοαναφορές, δηλαδή σε δηλώσεις των ίδιων των γυναικών για το πόσο συχνά χρησιμοποιούσαν ταλκ και η κριτική που ασκείται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι μπορεί να γίνονται λάθη. Ο Cramer διεξήγαγε κι άλλες μελέτες και ήταν ο πρώτος Αμερικανός επιστήμονας που έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τη χρήση ταλκ στη γεννητική περιοχή. Συμβούλευσε τη Johnson & Johnson να προειδοποιήσει για τον κίνδυνο και τελικά υπήρξε επιστημονικός σύμβουλος των δικηγόρων κατά της εταιρείας.
Οι βασικές μελέτες για τη χρήση σκόνης ταλκ στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και τα αποτελέσματά τους έχουν ως εξής:
- Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1997 έδειξε ότι οι γυναίκες που χρησιμοποιούν σκόνη ταλκ στην περινεϊκή περιοχή είχαν 50-90% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο των ωοθηκών. Όμως περιέλαβε και στοιχεία πριν το 1973, δηλαδή πριν γίνει η ρύθμιση για τον αμίαντο.
- Το 2000, μελέτη στην οποία συμμετείχαν 78.630 γυναίκες βρήκε μικρή υποστήριξη για οποιαδήποτε ουσιαστική σχέση μεταξύ χρήσης ταλκ και καρκίνου των ωοθηκών αλλά οι ερευνητές είπαν ότι η περινεϊκή χρήση μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο.
- Το 2003, μετα-ανάλυση 16 δημοσιευμένων μελετών που περιλάμβανε 11.933 γυναίκες βρήκε ότι η χρήση ταλκ συσχετίστηκε με υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, αλλά δεν κατάφερε να βρει ότι οι υψηλότερες δόσεις είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο.
- Το 2008, μια δημοσίευση από Φινλανδούς ερευνητές που συνόψισε τα μέχρι τότε αποτελέσματα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρήση ταλκ αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών κατά 35-40%.
- Το 2010, μελέτη επί 66.028 γυναικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η “περινεϊκή χρήση σκόνης ταλκ αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου, ιδιαίτερα μεταξύ των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών”.
- Το 2013, ανάλυση που περιέλαβε οκτώ προηγούμενες μελέτες στις οποίες συγκρίθηκαν 8.525 γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών και 9.859 υγιείς γυναίκες βρήκε ότι ο κίνδυνος χρήσης πούδρας ταλκ ήταν 25%.
- Μελέτη του 2014 που παρακολούθησε 61.576 γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση για πάνω από 12 χρόνια βρήκε ότι “η χρήση πούδρας ταλκ στην περιοχή των γεννητικών οργάνων δεν φαίνεται να επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών”.
- Το 2016, μια μελέτη που έγινε σε Αφροαμερικανές γυναίκες έδειξε ότι ο κίνδυνος ήταν αυξημένος κατά 44%.
- Το 2018 δημοσιεύτηκε μια ανάλυση που βρήκε “συνεπή συσχέτιση μεταξύ χρήσης ταλκ και καρκίνου των ωοθηκών”.
Λόγω των μεικτών αποτελεσμάτων, το 2006, το International Agency for Research on Cancer του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατέταξε τη χρήση ταλκ στη γενετική περιοχή ως «πιθανώς καρκινογόνα για τους ανθρώπους». Από τότε όμως τα ευρήματα του κινδύνου έχουν αυξηθεί.
Να σημειωθεί ότι σε παλιότερη δίκη κατά της Johnson & Johnson, παρουσιάστηκε ένα εσωτερικό σημείωμα που γράφτηκε τον Σεπτέμβριο του 1997 από έναν ιατρικό σύμβουλο της εταιρείας και έπαιξε καίριο ρόλο. Το σημείωμα έγραφε: «Οποιοσδήποτε αρνηθεί την επικίνδυνη σύνδεση ανάμεσα στη χρήση ταλκ για προσωπική υγιεινή και του καρκίνο των ωοθηκών θα τον κοιτούν όπως όσους αρνήθηκαν τη σύνδεση του καπνίσματος με τον καρκίνο».
