Τα τελευταία χρόνια η επιστήμη έχει στρέψει το βλέμμα της στο εντερικό μικροβίωμα και έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες που επιβεβαιώνουν τον σημαντικό ρόλο του στην υγεία.
Οι ανισορροπίες που προκαλούνται στη χλωρίδα του εντέρου λόγω ανθυγιεινής διατροφής μπορούν να επιφέρουν αύξηση ορισμένων παθήσεων. Για παράδειγμα, παρατηρείται άνοδος των τροφικών αλλεργιών, εκζεμάτων, άσθματος, διαταραχών του φάσματος του αυτισμού, συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Φυσικά, επιβαρυντική είναι η αλλαγή διατροφής και για το ίδιο το έντερο και τη λειτουργία του, αφού αυξάνονται τα επεισόδια δυσκοιλιότητας, πρωκτικών ραγάδων και αιμορροϊδοπάθειας.
«Ενώ κάποτε βλέπαμε τους μικροοργανισμούς που αποικίζουν το έντερό μας ως καταστροφείς, σήμερα εκτιμάμε το έργο τους, γιατί γνωρίζουμε τις επιπτώσεις της απουσίας τους. Είναι σημαντικό να μην παρεκκλίνουμε από την υγιεινή διατροφή ακόμα και σε περιόδους εορτών», επισημαίνει ο γενικός χειρουργός Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος – Διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών – Ιατρικού Περιστερίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής.
Και προσθέτει: «Δεν πρέπει να αφαιρούνται οι φυτικές ίνες από τη διατροφή διότι αποτελούν τροφή για τα εντερικά βακτήρια. Με την απουσία τους ο βλεννογόνος του παχέος εντέρου γίνεται η εναλλακτική πηγή τροφής των μικροοργανισμών, κάτι που προκαλούνται σοβαρές βλάβες σε αυτό. Έτσι, ο άνθρωπος μπορεί να παρουσιάσει διάφορες καταστάσεις όπως κολίτιδα και φλεγμονή».
Μια διατροφή δυτικού τύπου (αυξημένες ποσότητες επεξεργασμένων υδατανθράκων και χαμηλές ποσότητες σε φυτικές ίνες) σε μόλις 3-7 ημέρες διαταράσσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και την αντοχή στην ινσουλίνη, Αυτές οι αλλαγές συνοδεύονται από βακτηριακό θάνατο που αλλάζει την ισορροπία υπέρ ορισμένων από τα πιο σπάνια βακτηριακά είδη (Bacteroides και Actinobacteria), προκαλώντας φλεγμονή και μεταβολικό σύνδρομο. Η επανένταξη φυτικών ινών στη διατροφή, μπορεί να αντιστρέψει τα συμπτώματα. Ορισμένα πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η προσθήκη Bifidobacterium ή ινουλίνης (τύπος πρεβιοτικών φυτικών ινών) στη διατροφή θα μπορούσε να βελτιώσει την υγεία του εντέρου.
Η σοκολάτα
Υπάρχει, ωστόσο, μια γλυκιά ατασθαλία που είναι επωφελής για το έντερο: η κατανάλωση σοκολάτας – αν και αυτό δεν ισχύει για όλες τις σοκολάτες.
Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, το κακάο φαίνεται πως μειώνει τη φλεγμονή του εντέρου, ανακουφίζοντας τα συμπτώματα των ασθενών με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (Crohn και ελκώδη κολίτιδα). Υπάρχουν έρευνες τα ευρήματα των οποίων δείχνουν ότι η κατανάλωση κακάο αυξάνει τον αριθμό ορισμένων επωφελών βακτηρίων (Lactobacillus και Bifidobacterium) στο έντερο σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων.
«Αυτή η γνώση δεν πρέπει να αποτελέσει άλλοθι για τους λάτρεις της σοκολάτας, διότι όλα τα είδη δεν προσφέρουν τα ίδια οφέλη. Τα προϊόντα που πλησιάζουν περισσότερο στα χρησιμοποιούμενα στην επιστημονική έρευνα είναι η άγλυκη σκόνη κακάο και η μαύρη σοκολάτα υψηλής περιεκτικότητας σε αυτό το συστατικό. Ας μην ξεχνάμε δε ότι εκτός από τα οφέλη που προσφέρει γενικά στην υγεία, εξαιτίας των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει, η σοκολάτα έχει παρενέργειες όταν καταναλώνεται σε υψηλές ποσότητες. Η καφεΐνη που περιέχει, ιδιαίτερα η μαύρη σοκολάτα, μπορεί να οδηγήσει σε διάρροια, άγχος, αφυδάτωση, αλλά και σε αύξηση του καρδιακού ρυθμού, σχηματισμό λίθων και παχυσαρκία», καταλήγει ο Δρ. Ξιάρχος.
Άσκηση και στρες
Προβλήματα μπορεί να φέρει στο έντερο και η έλλειψη άσκησης. Η γυμναστική είναι άλλος ένας τρόπος ελέγχου της όρεξης και φυσικά του σωματικού βάρους. Μπορεί επίσης να επηρεάσει άμεσα την ποικιλομορφία του μικροβιώματος. Έρευνες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι η άσκηση αυξάνει τον αριθμό των βακτηρίων στο έντερο που μεταβολίζουν τις φυτικές ίνες σε λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας τα οποία είναι ωφέλιμα για την υγεία.
Παράλληλα, η άσκηση κρατά υπό έλεγχο το στρες, το οποίο είναι καταστροφικό για το μικροβίωμα. Αυτό σημαίνει ότι το στρες μπορεί να αναστείλει και τα οφέλη μιας πολύ σωστής και ισορροπημένης διατροφής, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
Με τις απλές αυτές οδηγίες μπορεί να αποφευχθεί η δυσκοιλιότητα, για την οποία συχνά παραπονούνται πολλοί τη συγκεκριμένη εποχή. Εκτός από φούσκωμα και δυσφορία, η παρατεταμένη δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό ραγάδας δακτυλίου και σε εμφάνιση ή έξαρση της αιμορροϊδοπάθειας.
«Είναι δυο παθήσεις που προκαλούν πόνο και αιμορραγία, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν επιπλοκές. Θεραπεύονται, ωστόσο ανώδυνα και γρήγορα με σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους, όταν τα συντηρητικά μέσα αποτυγχάνουν. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο (λιγότερο από 30 λεπτά) ο ασθενής απαλλάσσεται από τα συμπτώματα και επιστρέφει στο σπίτι του αυθημερόν, συνεχίζοντας την καθημερινότητά του», λέει ο Δρ. Ξιάρχος.
