Η σκλήρυνση των γηρασμένων αρτηριών είναι δύσκολο να αποκατασταθεί, αλλά η νέα έρευνα θα μπορούσε να κάνει ευκολότερη αυτή τη διαδικασία στο μέλλον. Μπορεί ακόμη να οδηγήσει πιο κοντά σε θεραπείες αυτής της κατάστασης των αιμοφόρων αγγείων η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, άνοιας και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ενώ είναι ήδη γνωστό ότι οι εναποθέσεις ασβεστίου είναι ο λόγος για τον οποίο οι αρτηρίες σκληρύνουν με την ηλικία, δεν ξέρουμε γιατί γίνεται αυτή η συσσώρευση. Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Reports η διαδικασία της ασβέστωσης των αρτηριών ενεργοποιείται από ένα μόριο που ονομάζεται poly(ADP-Ribose) ή PAR.
Η PAR είναι μια πρωτεΐνη επισκευής και παράγεται όταν τα κύτταρα ή το DNA των κυττάρων καταστραφούν. Δεσμεύει το ασβέστιο και το συγκεντρώνει σε μεγαλύτερα σταγονίδια. Αυτά τα σταγονίδια ασβεστίου στη συνέχεια στερεοποιούνται, κολλώντας στα τοιχώματα των αρτηριών και μειώνοντας την ελαστικότητά τους, αποκαλύπτει η μελέτη.
“Αυτή η σκλήρυνση ή βιομεταλλοποίηση είναι απαραίτητη για την παραγωγή οστού, αλλά όταν συμβαίνει στις αρτηρίες σχετίζεται με καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλες ασθένειες που συνοδεύουν με τη γήρανση όπως η άνοια”, λέει η βιολόγος κυττάρων Cathy Shanahan από το King’s College του Λονδίνου, στο Ηνωμένο Βασίλειο. “Θέλαμε να μάθουμε τι προκαλεί το σχηματισμό κρυστάλλων φωσφορικού ασβεστίου και γιατί φαίνεται να είναι συγκεντρωμένο γύρω από το κολλαγόνο και την ελαστίνη που αποτελούν μεγάλο μέρος του τοιχώματος της αρτηρίας”, ανέφερε η ειδικός.
Η απελευθέρωση της PAR εντοπίστηκε σε διάφορες κυτταρικές καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων των δειγμάτων ανθρώπινων αιμοφόρων αγγείων, χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR: Nuclear Magnetic Resonance), η οποία είναι σε θέση να αναλύει τα δείγματα μέχρι μοριακό επίπεδο.
Η εμπλοκή μιας πρωτεΐνης που παράγεται λόγω βλάβης των κυττάρων έχει νόημα, δεδομένου ότι η γήρανση, η υψηλή αρτηριακή πίεση και το κάπνισμα είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο σκλήρυνσης των αρτηριών. Οπότε, αν οι ερευνητές έχουν δίκιο, οι βλάβες των κυττάρων καταλήγουν να “ζητούν” από την PAR να τις διορθώσει, η οποία με τη σειρά της σκληραίνει τις αρτηρίες ως ένα παραπροϊόν.
“Μέχρι τώρα δεν γνωρίζουμε τι ελέγχει αυτή τη διαδικασία και, συνεπώς, πώς να την αντιμετωπίσουμε”, λέει η βιοχημικός Melinda Duer από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, στο Ηνωμένο Βασίλειο. “Ποτέ δεν θα είχαμε προβλέψει ότι προκλήθηκε από την PAR. Αρχικά ήταν μια τυχαία ανακάλυψη αλλά το ακολουθήσαμε και οδήγησε σε μια πιθανή θεραπεία”.
Αυτή η πιθανή θεραπεία θα μπορούσε να επικεντρωθεί σε ένα υπάρχον αντιβιοτικό που ονομάζεται μινοκυκλίνη (minocycline). Έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της ακμής και επειδή έχει περάσει από τις απαραίτητες δοκιμές ασφάλειας, θα μπορούσε να επισπευσθεί ολόκληρη η διαδικασία προσαρμογής της για την πρόληψη της αρτηριακής δυσκαμψίας.
Μέσω κάποιων βραχυχρόνιων αρχικών δοκιμών σε αρουραίους, η ερευνητική ομάδα ήταν σε θέση να αποδείξει την αποτελεσματικότητα της μινοκυκλίνης στην αναστολή της παραγωγής της PAR. Κλινικές δοκιμές θα μπορούσαν να συμβούν μέσα στους επόμενους 18 μήνες, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Να σημειωθεί ότι αυτό το μέρος της έρευνας χρηματοδοτείται από την Cycle Pharmceuticals, μια εταιρεία της οποίας ο σκοπός περιλαμβάνει την εξεύρεση τρόπων για την επαναχρησιμοποίηση των φαρμάκων που ήδη υπάρχουν στην αγορά.
Ενώ μπορεί να μην είμαστε σε θέση να σταματήσουμε τελείως την ασβέστωση των αρτηριών ως μια φυσική συνέπεια της γήρανσης -οι συνήθειες υγιεινού τρόπου ζωής εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο- η μινοκυκλίνη ή ένα παρόμοιο φάρμακο φαίνεται να έχει τη δυνατότητα να μειώσει τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με αυτές τις εναποθέσεις ασβεστίου.
Τούτου λεχθέντος, η θεραπεία με αντιβιοτικά δεν έρχεται χωρίς τις δικές της παρενέργειες, οπότε ο χρόνος θα δείξει εάν αυτή η προσέγγιση θα οδηγήσει πραγματικά σε μια πρακτική λύση. Ακόμα, όσο περισσότερη γνώση αποκτάται για τις περιπλοκές της καρδιαγγειακής υγείας, τόσο καλύτερη μπορεί να είναι η διαχείριση αυτού του προβλήματος.
