Νέα έρευνα σε ποντίκια οδήγησε στην ανακάλυψη ενός προηγουμένως άγνωστου μοριακού μηχανισμού που παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του σχηματισμού του λιπώδους ιστού. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Genes & Development.
“Η παχυσαρκία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας που αντιπροσωπεύει σημαντικό κίνδυνο για πολλές χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2, της μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου, των καρδιαγγειακών παθήσεων, του εγκεφαλικού επεισοδίου και του καρκίνου”, λέει ο Δρ. Joshua Mendell από το Ιατρικό Κέντρο Southwestern του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Ντάλας.
Ωστόσο, οι ερευνητές δεν είναι ακόμη βέβαιοι για όλους τους βιολογικούς μηχανισμούς που ενδέχεται να προδιαθέτουν τα άτομα στην παχυσαρκία.
Για το λόγο αυτό, ο Mendell και οι συνεργάτες του διενήργησαν μια μελέτη σε ποντίκια για να μάθουν περισσότερα για τους πιθανούς υποκείμενους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη συσσώρευση του λευκού λιπώδους ιστού.
Αυτή η μορφή λιπώδους ιστού είναι η μονάδα αποθήκευσης ενέργειας του σώματος, αλλά αν υπερκεραίνει, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις μεταβολικές διεργασίες, όπως εκείνες που παίζουν ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Η ερευνητική ομάδα, εξέτασε τον πιθανό ρόλο μιας συγκεκριμένης οικογένειας μορίων microRNA στη ρύθμιση των λευκών λιπωδών κυττάρων. Τα μόρια του microRNA είναι μη κωδικοποιητικά μόρια RNA που βοηθούν στη ρύθμιση της έκφρασης ορισμένων γονιδίων (τα περισσότερα γονίδια κωδικοποιούν πληροφορίες για την παραγωγή πρωτεϊνών).
Στην παρούσα μελέτη, η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε στην οικογένεια microRNA των miR-26 (συμπεριλαμβανομένων των miR-26a-1, miR-26a-2 και miR-26b) που προηγούμενες έρευνες τα συνέδεσαν με την καταστολή του καρκίνου και τη ρύθμιση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη.
Ωστόσο, όπως εξηγούν οι ερευνητές, παρέμεινε ασαφές αν τα μόρια miR-26 παίζουν επίσης ρόλο στη ρύθμιση των λευκών λιπωδών κυττάρων.
Για να επιβεβαιωθεί ο ρόλος της οικογένειας miR-26 στη ρύθμιση του σχηματισμού λίπους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την τεχνολογία επεξεργασίας γονιδίων CRISPR / Cas9 ώστε να αφαιρέσουν τα γονίδια που κωδικοποιούν αυτά τα μόρια σε μια ομάδα ποντικών.
Η ομάδα διαπίστωσε πως ακόμη και όταν τα ποντίκια έλαβαν μια μη παχυντική διατροφή, αυτά που δεν είχαν miR-26 αναπτύχθηκαν μεν κανονικά στην πρώιμη ζωή τους, αλλά παρουσίασαν μια διπλάσια έως τριπλάσια αύξηση του λευκού ιστού λίπους από την πρώιμη ενηλικίωση.
Οι επιστήμονες σχεδίασαν επίσης μια άλλη ομάδα ποντικών με υπερπαραγωγή μορίων miR-26. Στη συνέχεια τάισαν τόσο αυτή την ομάδα ποντικιών όσο και μια κανοκική ομάδα με δίαιτα υψηλών λιπαρών. Μετά από αυτή την παρέμβαση, τα φυσιολογικά ποντίκια παρουσίασαν -όπως αναμενόταν- σοβαρή αύξηση βάρους: Ο λευκός λιπώδης ιστός αυξήθηκε περίπου στο 40% της σωματικής μάζας αυτών των τρωκτικών. Αυτό όμως δεν συνέβη με τα ποντίκια που είχαν σχεδιαστεί για υπερπαραγωγή των miR-26. Ακόμη και στη δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αυτή η ομάδα τρωκτικών παρουσίασε ασήμαντη αύξηση των επιπέδων σωματικού λίπους. Επιπλέον, είχαν χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου και λιπιδίων στο αίμα από ό, τι η άλλη ομάδα.
Λαμβανόμενα μαζί, αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν την εμπλοκή της οικογένειας μορίων RNA του miR-26 στη ρύθμιση συσσώρευσης λιπώδους ιστού.
“Βρήκαμε ότι η απώλεια μίας οικογένειας microRNAs έχει ως αποτέλεσμα μια δραματική αύξηση του σχηματισμού λίπους. Επιπλέον, δείξαμε ότι η υπερέκφραση της miR-26 οικογένειας miRNAs προστατεύει έντονα από την αύξηση βάρους σε ποντίκια που τρέφονται με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά”.
Οι ερευνητές έκαναν επίσης μια άλλη διαπίστωση, η οποία, όπως λένε, τους εξέπληξε. Τα μόρια miR-26 φαίνεται ότι ρυθμίζουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης FBXL19, που συμβάλλει στο σχηματισμό νέων λευκών λιποκυττάρων. “Αυτή η πρωτεΐνη δεν είχε συνδεθεί με το σχηματισμό λίπους ή την παχυσαρκία στο παρελθόν, οπότε το αποτέλεσμα ήταν απροσδόκητο”, ανέφερε ο Mendell. “Η αποθήκευση λίπους σε ενήλικα θηλαστικά είναι μια διαδικασία που ρυθμίζεται σε μεγάλο βαθμό και περιλαμβάνει κινητοποίηση προγονικών κυττάρων (progenitor cells) που διαφοροποιούνται σε λιπώδη κύτταρα”, εξήγησε ο ειδικός.
Οι ερευνητές ενδιαφέρονται να μελετήσουν περαιτέρω αυτές τις διαδικασίες, ιδιαίτερα τον μηχανισμό που ανακάλυψαν. Στο μέλλον, ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα ανοίξουν το δρόμο για καλύτερες θεραπείες για τις μεταβολικές παθήσεις, ιδιαίτερα την παχυσαρκία.
“Αυτή η μελέτη αποκαλύπτει ένα νέο μηχανισμό ελέγχου της παραγωγής λίπους στο σώμα, και μια βαθύτερη κατανόηση αυτού του μηχανισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για την παχυσαρκία. Για παράδειγμα, αποκαλύπτοντας στρατηγικές για την αύξηση της δραστικότητας των miR-26 ή για την αναστολή αυτής της οικογένειας microRNA”, είπε ο Mendell.
