Ο δυτικός τρόπος ζωής και η δυτική διατροφή θεωρούνται παράγοντες που συμβάλλουν σε ασθένειες και σε ταχεία γήρανση. Έτσι, πολλοί αναρωτιούνται εάν εναλλακτικές δίαιτες, όπως η χορτοφαγία, βοηθά να είμαστε πιο υγιείς και να ζούμε περισσότερο. Υπάρχει ο ισχυρισμός ότι οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής από τα παμφάγους. Αλλά τι λένε τα στοιχεία;
Η χορτοφαγική διατροφή συνδέεται με μια σειρά από οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κινδύνου για παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2, καρδιακές παθήσεις και ορισμένους καρκίνους. Ωστόσο, η έρευνα που εξετάζει τη σχέση μεταξύ χορτοφαγίας και μακροζωίας έχει βρει μικτά αποτελέσματα.
Μια μεγάλη ανασκόπηση στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία υποδηλώνει ότι οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν έχουν 9% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες, σε σύγκριση με τους παμφάγους.
Μια άλλη μελέτη εξέτασε τους Seven Day Adventists στη Βόρεια Αμερική. Η δίαιτά τους είναι συνήθως φυτική, πλούσια σε ολόκληρα τρόφιμα και απαλλαγμένη από αλκοόλ και καφεΐνη -αν και μερικοί μπορεί να τρώνε μικρές ποσότητες αυγών, γαλακτοκομικών ή κρέατος. Η μελέτη αυτή συμπέρανε ότι οι οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν μπορεί να έχουν 12% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου, σε σύγκριση με τα άτομα που τρώνε κρέας. Όταν διαχωρίστηκαν από τους υπόλοιπους, οι βίγκαν είχαν 15% χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από όλες τις αιτίες.
Ωστόσο, άλλες μελέτες στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία αναφέρουν ότι οι χορτοφάγοι δεν ζουν περισσότερο.
Έτσι, δεν υπάρχει οριστική σχέση μεταξύ της χορτοφαγίας ή του βιγκανισμού και της διάρκειας της ζωής. Επιπλέον, οι περισσότερες μελέτες ομαδοποιούν τους χορτοφάγους και τους βίγκαν, καθιστώντας δύσκολο τον προσδιορισμό των ακριβών επιδράσεων κάθε δίαιτας στο προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου. Οι ερευνητές θεωρούν ότι οι βίγκαν ζουν περισσότερο από τον μέσο όρο όχι μόνο λόγω της διατροφής τους αλλά και για τον τρόπο ζωής τους. Δεν είναι ξεκάθαρο τι από τα δύο επηρεάζει περισσότερο.
Ο βιγκανισμός εξαλείφει όλα τα τρόφιμα με βάση τα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών και των αυγών καθώς και των προϊόντων που τα περιέχουν. Αυτό οδηγεί σε μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Οι δίαιτες για χορτοφάγους τείνουν να περιέχουν πολλές φυτικές πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, και αντιοξειδωτικά. Οι δίαιτες που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά πιστεύεται ότι προστατεύουν από την παχυσαρκία, τονδιαβήτη τύπου 2, τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις και άρα μπορούν να αυξήσουν το αυξημένο προσδόκιμο ζωής.
Επιπλέον, οι βίγκαν ακολουθούν πιο συχνά έναν υγιεινό τρόπο ζωής σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Είναι λιγότερο πιθανό να καπνίζουν ή να πίνουν αλκοόλ. Επίσης είναι πιο πιθανό να διατηρούν ένα φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), να ασκούνται τακτικά και να αποφεύγουν τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα και το πρόχειρο φαγητό. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυξημένη συνειδητότητα για την υγεία μπορεί εξηγεί γιατί ορισμένοι βίγκαν ζουν περισσότερο.
Αλλά δεν ζουν όλοι οι βίγκαν περισσότερο. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν είναι όλες οι δίαιτες βίγκαν πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Στην πραγματικότητα, ορισμένες από αυτές βασίζονται σε ζαχαρούχα, μεταποιημένα τρόφιμα τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία και τη μακροζωία. Μελέτες που αξιολογούν τις φυτικές δίαιτες με βάση τις ποσότητες των επεξεργασμένων τροφίμων υποδηλώνουν ότι μόνο οι φυτικές δίαιτες συνδέονται με παρατεταμένη διάρκεια ζωής και χαμηλότερο κίνδυνο ασθένειας. Με άλλα λόγια υπάρχουν υγιεινές και ανθυγιεινές δίαιτες βίγκαν. Πλην αυτού, για όλους τους βίγκαν είναι απαραίτητη η πρόσληψη της βιταμίνης B12 ως διατροφικό συμπλήρωμα.
Η υγιεινή χορτοφαγική διατροφή είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους, έχοντας πολύ λίγα επεξεργασμένα τρόφιμα. Μια ανθυγιεινή δίαιτα βίγκαν βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε γλυκά, επεξεργασμένα είδη και άλλα τρόφιμα που είναι φτωχά σε θρεπτικά συστατικά. Μια μελέτη βρήκε ότι οι φυτικές δίαιτες στο σύνολό τους μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις κατά 8% ενώ οι υγιεινές φυτικές δίαιτες μειώνουν αυτόν τον κίνδυνο κατά 25%. Από την άλλη οι ανθυγιεινές δίαιτες βίγκαν αυξάνουν τον κίνδυνο κατά 32%. Μια άλλη μελέτη βρήκε ότι η βελτίωση της ποιότητας μιας φυτικής διατροφής σε διάρκεια 12 ετών μπορεί να μειώσει την πιθανότητα πρόωρου θανάτου κατά 10%. Αντίθετα, η μείωση της ποιότητάς μπορεί να οδηγήσει σε 12% υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.
Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί μια πρόσφατη ανασκόπηση διαπίστωσε ότι ενώ οι χορτοφάγοι είναι πιο πιθανό να ζήσουν περισσότερο από τον γενικό πληθυσμό, το προσδόκιμο ζωής τους δεν είναι υψηλότερο από αυτό των κρεατοφάγων που ενδιαφέρονται για την υγεία τους. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν συγκρίνει άμεσα τις επιδράσεις της υγιεινής βίγκαν δίαιτας με τις υγιεινές δίαιτες που περιλαμβάνουν ζωικά προϊόντα. Επειδή αυτή είναι ση σύγκριση που έχει στην πραγματικότητα σημασία, το συμπέρασμα είναι ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα γι’ αυτό το θέμα.
Πηγή: healthline.com
