Φέτος, καθώς περισσότεροι άνθρωποι επιστρέφουν στην κανονικότητα, o Sars-Cov-2 και ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορούν μαζί. Το ίδιο και ένας τρίτος ιός, ο RSV, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, που αυξάνεται επίσης φέτος. Άρα υπάρχει μια “τριπλδημία” όπως αποκαλείται. Οι τρεις ιοί είναι εντελώς διαφορετικοί και δεν παρέχουν διασταυρούμενη προστασία. Η νόσηση από COVID δεν σας προστατεύει από τη γρίπη, ούτε η γρίπη σας προστατεύει από τον RSV.
Μιλάμε για την επιστροφή της γρίπης φέτος αλλά ποτέ δεν μας έλλειψε πραγματικά. Διάφοροι παράγοντες κάνουν αυτή την εποχή μοναδική, γι’ αυτό δράστε έγκαιρα για την προστασία των χειμερινών διακοπών σας. Αλλά ακόμα και εάν έχει περάσει ο ιδανικός χρόνος για τον εμβολιασμό κατά της γρίπης, ισχύει το κάλλιο αργά παρά ποτέ. Προσθέστε το γεγονός ότι φαίνεται απίθανο οι προηγούμενες λοιμώξεις ή οι εμβολιασμοί σας για την COVID να προσφέρουν μεγάλη προστασία έναντι των νέων παραλλαγών της όμικρον και η χριστουγεννιάτικη λάμψη είναι ελαφρώς εξασθενημένη.
Οι άνθρωποι μπορεί να θεωρούν τη γρίπη ως αναπνευστική πάθηση, αλλά το υπερβαίνει αυτό. Η γρίπη μπορεί να επιδεινώσει υπάρχουσες ιατρικές παθήσεις, όπως είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Η καρδιά σας πρέπει να δουλέψει πολύ πιο σκληρά για να κυκλοφορήσει το οξυγόνο στο σώμα σας επειδή οι πνεύμονες δεν κάνουν καλή δουλειά. Μια μελέτη του 2018 στο New England Journal of Medicine βρήκε ότι ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής ήταν 6 φορές υψηλότερος μέσα σε μια εβδομάδα από τη γρίπη, αλλά πολλοί αγνοούν αυτόν τον κίνδυνο. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό.
Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο;
Η σύνθεση του εμβολίου κατά της γρίπης για την περίοδο 2022-2023 στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη βασίζεται στην πρόσφατη επιτήρηση των κυκλοφορούντων στελεχών του ιού της γρίπης στο Νότιο Ημισφαίριο. Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας συνθέτουν το εμβόλιο κάθε εποχής της γρίπης με την ελπίδα να ταιριάζει με τα πιο κοινά στελέχη του ιού. Γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια της γρίπης δεν είναι τέλεια όσον αφορά την πρόληψη της μόλυνσης. Αλλά είναι καλά στην πρόληψη σοβαρής μόλυνσης. Ο εμβολιασμός μπορεί επίσης να μειώσει το χρονικό διάστημα που είστε άρρωστοι λόγω γρίπης. Μια πιο σύντομη και λιγότερο σοβαρή ασθένεια δίνει στους εμβολιασμένους πλεονέκτημα έναντι του ιού. Τα εμβόλια μπορούν να ενισχύσουν την προστασία σε ηλικιωμένους, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο αδύναμο. Υπάρχουν εμβόλια χαμηλής και υψηλής δόσης, με τα τελευταία να συστήνονται στους ηλικιωμένους.
Ο ΠΟΥ έχει συστήσει τόσο τετραδύναμα εμβόλια (που περιέχουν τέσσερα στελέχη) όσο και τριδύναμα εμβόλια (που περιέχουν τρία στελέχη), χωρίς να δίνει προτίμηση σε κανένα από τα δύο σκευάσματα. Το τετραδύναμο εμβόλιο περιέχει δύο αδρανοποιημένα στελέχη γρίπης Α (H1N1 και H3N2) και δύο αδρανοποιημένα στελέχη γρίπης Β. Το τριδύναμο εμβόλιο είναι παρόμοιο με την εξαίρεση ότι έχει ένα μόνο αδρανοποιημένο στέλεχος της γρίπης Β.
Η προστασία με τη μεσολάβηση του εμβολίου έναντι της λοίμωξης από τη γρίπη, τις σοβαρές ασθένειες και τον θάνατο έχει τεράστιες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, αλλά συχνά παρεξηγείται. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου ποικίλλει από τη μια εποχή του αναπνευστικού ιού στην άλλη και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως ο βαθμός αναντιστοιχίας του εμβολίου με τα κυκλοφορούντα στελέχη -για φέτος θεωρείται ότι υπάρχει μια καλή αντιστοιχία- τη χρήση εμβολίων υψηλής δόσης έναντι της τυπικής δόσης και την ηλικία. Τα εμβόλια κατά της γρίπης τείνουν να παρέχουν μεγαλύτερο βαθμό προστασίας έναντι των υποτύπων γρίπης Β και γρίπης Α H1N1, με χαμηλότερο βαθμό αποτελεσματικότητας έναντι του υποτύπου γρίπης Α H3N2.
Η έρευνα έχει δείξει ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων γρίπης τυπικής δόσης στην πρόληψη της σοβαρής νόσου κατά τη διάρκεια της σεζόν 2019-20 στις ΗΠΑ ήταν υψηλότερη στους νεαρούς ενήλικες (60%) και σχετικά χαμηλή ή μέτρια στους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους. Τα εμβόλια υψηλής δόσης βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα κατά 30% στους ηλικιωμένους. Επομένως, άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω θα πρέπει να λαμβάνουν το τετραδύναμο εμβόλιο υψηλής δόσης. Τα εμβόλια κατά της γρίπης θα πρέπει να συμπληρώνονται από άλλες προφυλάξεις για τον έλεγχο των λοιμώξεων, όπως η κοινωνική απόσταση, η μάσκα σε εσωτερικούς χώρους και το συχνό πλύσιμο των χεριών.
RSV και COVID
Σχετικά με τον RSV, ο ιός αυτός τις περισσότερες περιπτώσεις προκαλεί ήπια ασθένεια, με συμπτώματα παρόμοια με αυτά ενός κρυολογήματος. Αλλά μπορεί να προκαλέσει και πνευμονικές λοιμώξεις, όπως βρογχιολίτιδα ή πνευμονία, ειδικά σε βρέφη, πρόωρα μωρά και παιδιά με υποκείμενα προβλήματα υγείας. Είναι η πιο κοινή αιτία εισαγωγής στο νοσοκομείο σε μικρά παιδιά. Τα κρούσματα κορυφώνονται τον Δεκέμβριο. Υπήρξαν πολλά υποσχόμενα νέα για την ανάπτυξη εμβολίων για την πρόληψη του RSV, για παράδειγμα, η Pfizer ανακοίνωσε θετικά αποτελέσματα μιας κλινικής δοκιμής φάσης 3 ενός εμβολίου μίας δόσης που χορηγείται σε έγκυες γυναίκες. Το εμβόλιο αποδείχθηκε ότι είναι 82% αποτελεσματικό έναντι σοβαρής λοίμωξης από RSV κατά τους πρώτους τρεις μήνες της ζωής ενός βρέφους και 69% έως και έξι μήνες. Το εμβόλιο ήταν ασφαλές τόσο για τις μητέρες όσο και για τα μωρά. Αυτή είναι μια σημαντική ανακάλυψη, καθώς μέχρι τώρα, δεν ήταν διαθέσιμα εμβόλια κατά του RSV.
Σχετικά με τη νόσο COVID, μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι δύο από τις νεότερες παραλλαγές του ιού, BQ.1 και XBB, έχουν μεταλλάξεις που τις καθιστούν πολύ καλές στην αποφυγή του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι η προστασία που αποκτήθηκε από προηγούμενα εμβόλια και φυσικές λοιμώξεις ενδέχεται να μην είναι τόσο αποτελεσματική όσο έναντι προηγούμενων παραλλαγών του ιού. Το πώς ακριβώς θα ανταποκριθούν αυτές οι παραλλαγές στην υπάρχουσα ανοσία μας είναι άγνωστο.
