Τελικά, η υπερβολική εργασία μπορεί να προκαλέσει νευροπροσαρμοστικές αλλαγές που να επηρεάσουν τη γνωστική και συναισθηματική υγεία, λένε οι ερευνητές.
Οι πολλές ώρες εργασίας μπορεί να αλλάξουν τη δομή του εγκεφάλου, ιδιαίτερα τις περιοχές που σχετίζονται με τη συναισθηματική ρύθμιση και την εκτελεστική λειτουργία, όπως η μνήμη εργασίας και η επίλυση προβλημάτων, υποδηλώνουν τα ευρήματα προκαταρκτικής έρευνας, που δημοσιεύτηκε στο Occupational & Environmental Medicine.
Οι πολλές ώρες εργασίας έχουν συνδεθεί με αυξημένους κινδύνους καρδιαγγειακών παθήσεων, μεταβολικών διαταραχών και προβλημάτων ψυχικής υγείας. Και ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) εκτιμά ότι η υπερβολική εργασία σκοτώνει περισσότερους από 800.000 ανθρώπους κάθε χρόνο, σημειώνουν οι ερευνητές.
Ενώ οι συμπεριφορικές και ψυχολογικές συνέπειες της υπερβολικής εργασίας είναι αρκετά καλά κατανοητές, οι υποκείμενοι νευρολογικοί μηχανισμοί και οι ανατομικές αλλαγές δεν είναι, προσθέτουν.
Για να διερευνήσουν περαιτέρω αυτό το θέμα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ανάλυση δομικού όγκου εγκεφάλου για να συγκρίνουν τον αντίκτυπο της υπερβολικής εργασίας σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που εργάζονται συστηματικά πολλές ώρες, που ορίζονται ως 52 ή περισσότερες την εβδομάδα.
Βασίστηκαν σε δεδομένα από την Περιφερειακή Μελέτη Επαγγελματικής Κοόρτης Gachon (GROCS) και από μαγνητικές τομογραφίες που πραγματοποιήθηκαν για ένα ερευνητικό έργο σχετικά με τις επιπτώσεις των συνθηκών εργασίας στη δομή του εγκεφάλου.
Οι συμμετέχοντες στην GROCS κλήθηκαν να υποβληθούν σε μια επιπλέον μαγνητική τομογραφία και η τελική ανάλυση περιελάμβανε 110 άτομα, αφού αποκλείστηκαν όσοι είχαν ελλείποντα δεδομένα ή κακή ποιότητα εικόνας μαγνητικής τομογραφίας. Οι περισσότεροι ήταν κλινικοί ιατροί: 32 εργάζονταν υπερβολικές εβδομαδιαίες ώρες (28%) και 78 εργάζονταν τυπικές ώρες.
Όσοι εργάζονταν πολλές ώρες κάθε εβδομάδα ήταν σημαντικά νεότεροι, είχαν αφιερώσει λιγότερο χρόνο στην εργασία και είχαν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο από όσους εργάζονταν τυπικές ώρες.
Οι διαφορές στον όγκο του εγκεφάλου αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας μορφομετρία βασισμένη σε voxel (VBM) -μια τεχνική νευροαπεικόνισης που εντοπίζει και συγκρίνει τις περιφερειακές διαφορές στα επίπεδα της φαιάς ουσίας- και ανάλυση βασισμένη σε άτλαντα, η οποία χρησιμοποιεί προκαθορισμένες αναφορές για τον εντοπισμό και την επισήμανση δομών σε εικόνες όπως οι σαρώσεις εγκεφάλου.
Η συγκριτική ανάλυση των ευρημάτων έδειξε ότι τα άτομα που εργάζονταν 52 ή περισσότερες ώρες την εβδομάδα εμφάνισαν σημαντικές αλλαγές στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την εκτελεστική λειτουργία και τη συναισθηματική ρύθμιση, σε αντίθεση με τους συμμετέχοντες που εργάζονταν τυπικές ώρες κάθε εβδομάδα.
Για παράδειγμα, ανάλυση που βασίζεται στον Άτλαντα αποκάλυψε αύξηση 19% στον όγκο της μέσης μετωπιαίας έλικας μεταξύ εκείνων που εργάζονταν πολλές ώρες σε σύγκριση με εκείνους που εργάζονταν κανονικά.
Αυτό το μέρος του εγκεφάλου παίζει σημαντικό ρόλο σε διάφορες γνωστικές λειτουργίες, ιδιαίτερα στον μετωπιαίο λοβό. Συμμετέχει στην προσοχή, την εργαζόμενη μνήμη και την επεξεργασία που σχετίζεται με τη γλώσσα.
Η VBM έδειξε μέγιστες αυξήσεις σε 17 περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της μέσης μετωπιαίας έλικας, της άνω μετωπιαίας έλικας, η οποία εμπλέκεται στην προσοχή, τον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων, και της νησίδας. Η νησίδα παίζει βασικό ρόλο στην ενσωμάτωση της αισθητηριακής, κινητικής και αυτόνομης ανατροφοδότησης από το σώμα. Συμμετέχει στην συναισθηματική επεξεργασία, την αυτογνωσία και την κατανόηση του κοινωνικού πλαισίου.
Πρόκειται για μια μικρή παρατηρητική μελέτη στιγμιότυπων και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την αιτία και το αποτέλεσμα. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι, ελλείψει μακροπρόθεσμων δεδομένων, δεν είναι σαφές εάν αυτές οι δομικές αλλαγές είναι συνέπεια υπερβολικής εργασίας ή παράγοντας προδιάθεσης.
Ωστόσο, επισημαίνουν ότι «Ενώ τα αποτελέσματα θα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή λόγω της διερευνητικής φύσης αυτής της πιλοτικής μελέτης, αντιπροσωπεύουν ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα στην κατανόηση της σχέσης μεταξύ της υπερβολικής εργασίας και της υγείας του εγκεφάλου».
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αυξημένος όγκος εγκεφάλου που παρατηρείται σε άτομα που εργάζονται υπερβολικά μπορεί να αντανακλά νευροπροσαρμοστικές αντιδράσεις στο χρόνιο επαγγελματικό στρες, αν και οι ακριβείς μηχανισμοί παραμένουν εικασίες.
Οι παρατηρούμενες αλλαγές στον όγκο του εγκεφάλου μπορεί να παρέχουν μια βιολογική βάση για τις γνωστικές και συναισθηματικές προκλήσεις που συχνά αναφέρονται σε άτομα που εργάζονται υπερβολικά. Μελλοντικές διαχρονικές και πολυτροπικές μελέτες νευροαπεικόνισης είναι απαραίτητες για να επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα και να διευκρινίσουν τους υποκείμενους μηχανισμούς.
Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της αντιμετώπισης της υπερβολικής εργασίας ως ανησυχίας για την επαγγελματική υγεία και υπογραμμίζουν την ανάγκη για πολιτικές στον χώρο εργασίας που μετριάζουν τις υπερβολικές ώρες εργασίας.
Overwork and changes in brain structure: a pilot study, Occupational and Environmental Medicine (2025). DOI: 10.1136/oemed-2025-110057.
