Η σεμαγλουτίδη ανήκει σε μια ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται αγωνιστές GLP-1R και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την πρόσληψη τροφής και το σωματικό βάρος.
Το φάρμακο είναι ήδη καθιερωμένο ως μέρος της θεραπείας για την παχυσαρκία και τον διαβήτη τύπου 2, αλλά μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως ναυτία και απώλεια μυϊκής μάζας.
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές από την Ακαδημία Sahlgrenska στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ έδειξαν ότι είναι δυνατό να διακριθούν τα νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο που ελέγχουν τα ευεργετικά αποτελέσματα -όπως η μειωμένη πρόσληψη τροφής και η απώλεια λίπους- από εκείνα που συμβάλλουν στις παρενέργειες. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Metabolism.
Για να διερευνήσουν το πώς η σεμαγλουτίδη επηρεάζει τον εγκέφαλο, οι ερευνητές εξέτασαν ποντίκια. Παρακολούθησαν ποια νευρικά κύτταρα ενεργοποιούνταν από το φάρμακο και στη συνέχεια μπόρεσαν να τα διεγείρουν χωρίς να χορηγήσουν το ίδιο το φάρμακο.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι τα ποντίκια έτρωγαν λιγότερο και έχασαν βάρος, όπως ακριβώς έκαναν και όταν έλαβαν σεμαγλουτίδη. Όταν αυτά τα νευρικά κύτταρα σκοτώθηκαν, η επίδραση του φαρμάκου στην όρεξη και την απώλεια λίπους μειώθηκε σημαντικά. Ωστόσο, οι παρενέργειες όπως η ναυτία και η απώλεια μυϊκής μάζας παρέμειναν.
«Αυτό υποδηλώνει ότι τα συγκεκριμένα νευρικά κύτταρα ελέγχουν τις ευεργετικές επιδράσεις της σεμαγλουτίδης. Έχουμε επομένως εντοπίσει μια ομάδα νευρικών κυττάρων που είναι απαραίτητη για τις επιδράσεις που έχει η σεμαγλουτίδη στο βάρος και την όρεξη, αλλά που δεν φαίνεται να συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό σε παρενέργειες όπως η ναυτία. Εάν μπορέσουμε να στοχεύσουμε τη θεραπεία εκεί, ίσως μπορέσουμε να διατηρήσουμε τις θετικές επιδράσεις μειώνοντας παράλληλα τις παρενέργειες», είπε η Júlia Teixidor-Deulofeu, πρώτη συγγραφέας της μελέτης και διδακτορική φοιτήτρια στην Ακαδημία Sahlgrenska στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Τα εντοπισμένα νευρικά κύτταρα βρίσκονται σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται ραχιαίο πνευμονογαστρικό σύμπλεγμα (dorsal vagal complex).
Για τους ερευνητές, το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο ένα πρώιμο βήμα προς μια δυνητικά βελτιωμένη θεραπεία, αλλά παρέχει νέες γνώσεις σχετικά με το πώς λειτουργεί η σεμαγλουτίδη στον εγκέφαλο. Η μελέτη παρέχει επίσης μια βαθύτερη εικόνα για το πώς το εγκεφαλικό στέλεχος ρυθμίζει το ενεργειακό μας ισοζύγιο.
«Η σεμαγλουτίδη και άλλοι αγωνιστές GLP-1R συνταγογραφούνται επί του παρόντος σε όλο και περισσότερους ανθρώπους και διερευνώνται επίσης για άλλες πιθανές ενδείξεις, όπως διαταραχές χρήσης ουσιών και νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς λειτουργούν αυτά τα φάρμακα. Όσο καλύτερα το κατανοούμε αυτό, τόσο μεγαλύτερες είναι οι ευκαιρίες που έχουμε να τα βελτιώσουμε», είπε η ερευνήτρια Linda Engström Ruud.
Περισσότερες πληροφορίες: Júlia Teixidor-Deulofeu et al, Semaglutide effects on energy balance are mediated by Adcyap1+ neurons in the dorsal vagal complex, Cell Metabolism (2025). DOI: 10.1016/j.cmet.2025.04.018.
