Ο εφιάλτης που λέγεται νέαςγρίπη Η1Ν1 επέστρεψε; Οχι, ακριβώς, λένε οι ειδικοί του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου των Ασθενειών. «Η εμφάνιση της εποχικής γρίπης ήταν αναμενόμενη» λέει η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας Τζένη Κρεμαστινού. «Κάθε χρόνο έχουμε στην Ελλάδα την εμφάνιση της γρίπης κατά τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο. Φέτος, όμως, μετράμε με μεγαλύτερη προσοχή τα κρούσματα. Δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία από αντίστοιχα περιστατικά σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας τα προηγούμενα χρόνια. Φαίνεται όμως ότι τα περιστατικά της εποχικής γρίπης τον χειμώνα 2008-2009 ήταν σε επίπεδα λίγο χαμηλότερα από τα φετινά».
Το βέβαιο είναι πάντως ότι υπήρξε εφησυχασμός στην ελληνική κοινωνία. «Νομίζουμε ότι φταίει η παρεξήγηση για το περσινό πανδημικό εμβόλιο» διευκρινίζει η κ. Κρεμαστινού «που έφερε και μείωση του ποσοστού των Ελλήνων που εμβολιάσθηκαν φέτος για την εποχική γρίπη. Εγιναν, πάντως, πέρυσι 300 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου για τον ιό Η1Ν1, χωρίς να αναφερθούν σοβαρές παρενέργειες». Μια ανάλυση των στοιχείων από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ και το Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Ενεργειών Εμβολίων του FDA, η οποία παρουσιάσθηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, έδειξε ότι ο περσινός εμβολιασμός δεν αύξησε τα περιστατικά του νευρολογικού συνδρόμου Guillain-Barre, που ήταν ο κύριος φόβος για το εμβόλιο.
Οι περισσότεροι Ελληνες πάντως δεν είναι προστατευμένοι έναντι της νέας γρίπης. Οροεπιδημιολογική μελέτη που πραγματοποίησε το ΚΕΕΛΠΝΟ, σε συνεργασία με το Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, έδειξε ότι ανοσία στη νέα γρίπη έχει κατά μέσον όρο μόλις το 28,5% του ελληνικού πληθυσμού (33,4% στην Αττική). Το επίπεδο μάλιστα ανοσίας των εργαζομένων στα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας (23,7%) ήταν χαμηλότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Το φετινό εποχικό εμβόλιο της γρίπης περιέχει τα στελέχη της γρίπης τύπου Α (Califorinia/7/2009). Η1Ν1 και Η3Ν2 (Perth/16/2009), καθώς και ένα στέλεχος τύπου Β (Brisbane/60/2008). «Αν και χρειάζεται 15 μέρες για να αναπτυχθούν τα αντισώματα, δημιουργείται αρκετή προστασία μέσα σε μία εβδομάδα» επισημαίνει η κ. Κρεμαστινού. «Επομένως, καλό είναι να εμβολιασθούν οι ομάδες υψηλού κινδύνου και όσοι εργάζονται στον υγειονομικό τομέα ακόμα και τώρα».
Η μετάδοση της νέας γρίπης Η1Ν1
Καθώς ο ιός κυκλοφορεί πια στην ελληνική ατμόσφαιρα, νέες έρευνες αποκαλύπτουν τους τρόπους με τους οποίους μεταδίδεται. Η γρίπη στα παιδιά «κολλάει» συνήθως μέσω των εξωσχολικών φίλων – και όχι από τον συμμαθητή τους στο θρανίο – ενώ οι γονείς και οι άλλοι ενήλικοι του σπιτιού πολύ λίγο κινδυνεύουν να «αρπάξουν» τον ιό από τα παιδιά τους. Αυτό προέκυψε από μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences».
Μόνο ένας στους 5 ενηλίκους μολύνεται από τα παιδιά του και γι’ αυτό το κλείσιμο των σχολείων δεν προσφέρει ιδιαίτερα στην επιβράδυνση του ρυθμού μόλυνσης, σύμφωνα με τους ερευνητές που εξέτασαν 370 μαθητές και 295 συγγενείς τους στην Πενσυλβάνια κατά την περσινή πανδημία. «Τα κοινωνικά μας δίκτυα μεταδίδουν τη γρίπη» λέει ο επικεφαλής ερευνητής Σάιμον Κοσέμεζ, από το Imperial College του Λονδίνου.
Μια άλλη μελέτη που έγινε από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια σε ένα νηπιαγωγείο, τρεις πτήσεις εσωτερικού των ΗΠΑ και μια αίθουσα αναμονής κλινικής και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση «Journal of the Royal Society Interface» έδειξε ότι τα μισά δείγματα του αέρα ήταν μολυσμένα από τον ιό της γρίπης. Αρκούσε μόλις μιας ώρας παραμονή στον μολυσμένο αέρα ενός κλειστού χώρου για να μολυνθεί κάποιος από τα σταγονίδια που αιωρούνταν. Οι επιστήμονες συνιστούν συχνό αερισμότων χώρων και καλή λειτουργία των συστημάτων κλιματισμού, για τη συνεχή ανανέωση του αέρα.
Μια άλλη αμερικανική μελέτη άλλωστε που είχε δημοσιευθεί πέρυσι έδειξε ότι ο ιός της νέας γρίπης Η1Ν1 επιβιώνει έως και 22 ώρες πάνω σε σκληρές επιφάνειες (όπως τα τηλέφωνα, τα πληκτρολόγια των κομπιούτερ, τα τηλεχειριστήρια, τα ΑΤΜ των τραπεζών, τις κουπαστές και τις επιφάνειες των μέσων μαζικής μεταφοράς) και παραμένει μεταδοτικός έως και 8 ώρες.
Ολοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι ότι το πιο αποτελεσματικό προληπτικό μέτρο για τη νέα γρίπη Η1Ν1– και όχι μόνο γι’ αυτήν – είναι τα καθαρά χέρια!.
Φάρμακα χωρίς καθυστέρηση
Ο μεγάλος φόβος από τη λοίμωξη είναι η επιπλοκή της πνευμονίας. «Οι περισσότεροι από τους ασθενείς με γρίπη που πεθαίνουν στις ΜΕΘ, δεν πεθαίνουν από τη γρίπη αλλά από τη συστηματική νόσο που έχουν και η οποία παρουσιάζει επιπλοκές λόγω του ιού της γρίπης» διευκρινίζει η κ. Κρεμαστινού.
Η περσινή εμπειρία όμως έχει κάνει «σοφότερους» τους ειδικούς. «Αυτό που διαπιστώσαμε φέτος» τονίζει η κ. Κρεμαστινού «είναι ότι δεν χρειάζεται κάποιος να περιμένει τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων για να ξέρει ότι πρόκειται για τον Η1Ν1 και να λάβει αντιιικά φάρμακα. Με τα πρώτα συμπτώματα, πρέπει να πάει στο γιατρό και να πάρει – εάν ο γιατρός το συστήσει – την αντιιική αγωγή».
Η καθυστέρηση κατά μία ημέρα στην εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο αυξάνει κατά 5,5% τον κίνδυνο θανάτου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Canadian Medical Association Journal». Αντιθέτως, η επιθετική θεραπεία, με άμεση χορήγηση αντιιικών φαρμάκων, μειώνει τους θανάτους από τη γρίπη, όπως διαπίστωσε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Clinical Infectious Diseases».
