Η ραγδαία αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια των χρόνων της ζωής του παιδιού αρχίζει να ισορροπεί περίπου στην ηλικία των 2 ετών. Οι σωματικές αλλαγές του παιδιού σας περιλαμβάνουν τη μετάβαση από τη στρουμπουλή όψη της βρεφικής ηλικίας σε μία πιο λεπτή και κομψή όψη, αυτή της προσχολικής ηλικίας.
Αν και ο γιος ή η κόρη σας μπορεί να μην έχει μεγάλο λεξιλόγιο, αναπτύσσουν μία αυξημένη ικανότητα να καταλαβαίνουν τη γλώσσα. Αυτή η παθητική γλώσσα θέτει τις βάσεις για την έκρηξη της ομιλίας ανάμεσα στις ηλικίες των 2 και 3 ετών. Το παιδί μέχρι την ηλικία των 5 ετών μπορεί να έχει αρχίσει να γράφει και να διαβάζει.
Καθώς το παιδί σας γίνεται πιο δραστήριο, η ασφάλεια παίζει σημαντικό ρόλο. Το παιδί σας θα εξερευνά τα πάντα με τη γεύση, την αφή, το άρπαγμα και το σκαρφάλωμα και πάντα θα ικανοποιεί την περιέργεια του.
Βάρος και ύψος
Ανάμεσα στις ηλικίες των 6 και 12 ετών θα παίρνει περίπου 3 κιλά το χρόνο και το ύψος θα αυξάνεται ανά περίπου 6 εκατοστά το χρόνο. Η ανάπτυξη του κεφαλιού του παιδιού σας θα μειωθεί. Κατά την περίοδο αυτή ο εγκέφαλος του παιδιού σας έχει φτάσει σχεδόν το μέγεθος των ενηλίκων. Οι κινητικές ικανότητες του παιδιού γίνονται πιο εκλεπτυσμένες ανάμεσα στην ηλικία των 6 και 12 ετών. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής το τρέξιμο, το πήδημα και το πέταγμα αντικειμένων δείχνουν σταθερή βελτίωση. Για να ενισχύσετε αυτή τη σημαντική διαδικασία, συνεχίστε να ενθαρρύνετε το παιδί να παραμένει σωματικά ενεργό.
Εσείς και το παιδί μπορεί να απολαμβάνετε να παρακολουθείτε τη βελτίωση του σε έναν πίνακα ανάπτυξης στο σπίτι. Ο γιατρός σας μπορεί να παρακολουθεί το βάρος και ύψος του.
Οι διαταραχές στην ανάπτυξη του παιδιού σας μπορεί να παρέχουν πρώιμες ενδείξεις κάποιων σοβαρών ασθενειών. Για παράδειγμα, όταν τα παιδιά εμφανίζουν χρόνιες ασθένειες, το βάρος τους συχνά παραμένει σταθερό ή ακόμα και μειώνεται και το ύψος τους μπορεί να μην αυξηθεί όσο αναμένεται.
Εάν νομίζετε ότι το παιδί σας είναι ασυνήθιστα κοντό, μπορείτε να το συζητήσετε με το γιατρό σας. Ο γιατρός μπορεί να κάνει ακτινογραφίες του χεριού και καρπού, για να καθορίσει εάν αναπτύσσονται με φυσιολογικό ρυθμό (ηλικία οστών). Συγκρίνοντας αυτές τις ακτινογραφίες με ένα πρότυπο πίνακα, ο γιατρός μπορεί να καθορίσει αν συσχετίζεται η ηλικία των οστών του παιδιού σας με την πραγματική του ηλικία.
Εάν η ηλικία των οστών καθυστερεί σε σύγκριση με τη χρονολογική ηλικία, το παιδί συχνά καλύπτει τη διαφορά. Ωστόσο, εάν η ηλικία των οστών έχει ξεπεράσει τη χρονολογική ηλικία, το παιδί μπορεί να έχει αναπτυξιακά προβλήματα.
Τα κορίτσια και τα αγόρια σχολικής ηλικίας έχουν σαφώς διαφορετικά πρότυπα ανάπτυξης. Υπάρχει μία περίοδος κατά τη διάρκεια του τέλους της σχολικής ηλικίας, όπου τα κορίτσια είναι ψηλότερα και βαρύτερα από τα αγόρια, επειδή η ανάπτυξη τους είναι πιο γρήγορη.
Πριν την ηλικία των 9 ετών το μέσο ύψος είναι παρόμοιο και για τα δύο φύλα. Μέχρι την ηλικία των 13 τα περισσότερα αγόρια είναι ψηλότερα από τα κορίτσια. Τα κορίτσια τείνουν να ζυγίζουν λιγότερο περίπου στην ηλικία των 9 ετών και μετά την ηλικία των 14, αλλά ανάμεσα σε αυτές τις ηλικίες είναι συνήθως πιο βαριά.
Προς το τέλος της σχολικής ηλικίας, τα παιδιά αρχίζουν να μεγαλώνουν με δραματικό αλλά εξαιρετικά ποικίλο ρυθμό. Αυτή η προ-εφηβική έκρηξη ανάπτυξης είναι ένα μέρος της εφηβείας, μία σειρά αλλαγών που μεταμορφώνει το παιδί σε νεαρό ενήλικα.
Τα πρώτα στάδια της εφηβείας συνήθως ξεκινούν στην ηλικία των 10 ετών στα κορίτσια και στην ηλικία των 12 ετών για τα αγόρια.
Καθυστερημένη ψυχοκινητική ανάπτυξη
Στα περισσότερα παιδιά η ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων προχωράει ομαλά. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις ένα παιδί μπορεί να «μένει πίσω» σε σχέση με τους συνομηλίκους του.
Η ψυχοκινητική ανάπτυξη περιλαμβάνει:
- Καθαρή κινητική λειτουργία. Η καθαρή κινητική λειτουργία βασίζεται κυρίως στους μεγαλύτερους μυς που χρησιμοποιούνται για το περπάτημα και την αναπήδηση. Τα παιδιά που είναι αδέξια ή έχουν καθυστερημένη κινητική ανάπτυξη, όπως μια αδυναμία να αναπηδήσουν, συχνά νιώθουν ένοχα και ταπεινωμένα. Αυτά είναι τα παιδιά που συχνά επιλέγονται τελευταία για να συμμετάσχουν σε ένα παιχνίδι. Ως αποτέλεσμα μπορεί να αναπτύξουν μία χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Εκλεπτυσμένη κινητική λειτουργία. Η εκλεπτυσμένη κινητική λειτουργία περιλαμβάνει τους μυς που χρησιμοποιούνται για την επιδεξιότητα των χεριών. Κάποιοι τύποι δυσλειτουργίας της εκλεπτυσμένης κινητικής λειτουργίας μπορεί να καθιστούν δύσκολο για ένα παιδί προσχολικής ηλικίας να σχεδιάσει ή να ζωγραφίσει ή να προκαλούν μια καθυστέρηση στο να μάθει να δένει τα κορδόνια του. Κάποια παιδιά επιδεικνύουν ανικανότητα στο συγχρονισμό ματιού – χεριού. Εξαιτίας των προβλημάτων τους με τις εκλεπτυσμένες κινητικές λειτουργίες αυτά τα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όταν πηγαίνουν στο σχολείο.
Η αιτία της καθυστερημένης ψυχοκινητικής ανάπτυξης είναι σε γενικές γραμμές άγνωστη, αν και μπορεί να είναι κληρονομική. Εάν υποπτεύεστε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει καθυστερημένη ψυχοκινητική ανάπτυξη, συζητήστε το με το γιατρό σας. Υπάρχουν εξετάσεις που μπορούν να διαπιστώσουν εάν υπάρχει πρόβλημα.
Εάν το παιδί σας εμφανίζει μια καθυστέρηση της ανάπτυξης στις κινητικές ικανότητες, μπορεί να χάσει ένα σημαντικό τομέα από τον οποίο αντλεί αυτοεκτίμηση. Ως γονιός πρέπει να διατηρήσετε την αίσθηση αυτοσεβασμού του παιδιού σας δείχνοντας κατανόηση και υπομονή για την πρόοδο του. Εάν είστε ανυπόμονοι, μπορεί να βλάψετε τον αυτοσεβασμό του, ακόμα και αν το παιδί σας καταφέρει να καλύψει το χαμένο έδαφος. Τα περισσότερα παιδιά τελικά αναπτύσσονται σωστά και δεν έχουν αναπηρίες σε μεγαλύτερη ηλικία.
Αναπτυξιακές διαταραχές
Το ύψος και το βάρος των παιδιών ποικίλλει κατά τη διάρκεια της προσχολικής ηλικίας. Το παιδί σας μπορεί να είναι στο κατώτερο επίπεδο ύψους και βάρους σε σχέση με τα παιδιά της ηλικίας του, στο μέσο όρο ή στο ανώτερο σημείο. Το μέγεθος του παιδιού εξαρτάται από την κληρονομικότητα. Οι μεγαλόσωμοι γονείς πιθανότατα θα έχουν ένα μεγαλόσωμο παιδί και οι μικρόσωμοι γονείς συνήθως έχουν ένα μικρόσωμο παιδί.
Μία γενική προσέγγιση στο προσδοκώμενο ύψος του παιδιού έχουμε εάν υπολογίσουμε το μέσο ύψος του πατέρα και της μητέρας προσθέτοντας 6,5 εκατοστά εάν πρόκειται για αγόρι και αφαιρώντας 6,5 εκατοστά εάν πρόκειται για κορίτσι.
Πρέπει να ξέρετε ότι η έλλειψη ύπνου επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη του παιδιού και γιατί η έκκριση της αυξητικής ορμόνης (η οποία ελέγχει το ρυθμό ανάπτυξης) δεν εκκρίνεται κυρίως κατά την διάρκεια του ύπνου.
Οι βασικές ανάγκες σε ύπνο ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία:
- Τα βρέφη χρειάζονται περίπου 20 ώρες ύπνου την ημέρα
- Σε ηλικία 2 – 6 μηνών χρειάζονται 15-18 ώρες
- Σε ηλικία 18 μηνών – 3 ετών χρειάζονται 12-13 ώρες
- Σε ηλικία 3 – 7 ετών χρειάζονται 11-12 ώρες ύπνου
Οι καμπύλες ύψους του αγοριού
Οι καμπύλες ύψους του κοριτσιού
Εάν το παιδί σας είναι σημαντικά κάτω ή πάνω από το επίπεδο ανάπτυξης για την ηλικία του, μπορεί να υπάρχει πρόβλημα. Οι αναπτυξιακές διαταραχές προκαλούνται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών διατροφής, των ορμονικών διαταραχών και των χρόνιων παθήσεων.
Εάν έχετε την υποψία ότι το παιδί σας έχει κάποια αναπτυξιακή διαταραχή, επισκεφτείτε το γιατρό σας. Ανάλογα με τα σωματικά ευρήματα μπορεί να χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις -συμπεριλαμβανομένων των εξετάσεων αίματος και των ακτινογραφιών – ώστε να καθοριστεί η αιτία. Η θεραπεία εξαρτάται από το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ένα παχύσαρκο παιδί μπορεί να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα διατροφής και άσκησης, ενώ ένα υποσιτιζόμενο παιδί μπορεί να χρειαστεί συμπληρώματα υψηλών θερμίδων και ακόμα και νοσηλεία.
Τα υποκατάστατα μιας ορμόνης που λείπει μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί με αναπτυξιακές διαταραχές που οφείλονται σε ορμονολογική ανεπάρκεια.
Διατροφικές διαταραχές. Η καλή διατροφή συνεισφέρει στη φυσιολογική ανάπτυξη. Ο υποσιτισμός μπορεί να προκληθεί από ανεπάρκεια φαγητού, μη ισορροπημένη διατροφή,πεπτικά προβλήματα, προβλήματα απορρόφησης ή άλλες κλινικές παθήσεις.
Στις αναπτυγμένες χώρες ο υποσιτισμός δεν είναι κοινό φαινόμενο. Οι σοβαρές περιπτώσεις υποσιτισμού μπορεί να εμφανιστούν, όταν ένα παιδί έχει μία σχετική χρόνια ασθένεια ή διαταραχή. Ο υποσιτισμός μπορεί να είναι αποτέλεσμα ασθενειών όπως η κυστική ίνωση, ή κοιλιοκάκη, στην οποία η πρόσληψη τροφής είναι φυσιολογική, αλλά η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών δεν είναι κανονική. Η πιο συνήθης διατροφική διαταραχή στα παιδιά στις είναι η παχυσαρκία.
Ορμονικές διαταραχές. Ενίοτε η υπόφυση ή ο θυρεοειδής αδένας παράγουν ανεπαρκείς ή υπερβολικές ποσότητες ορμονών με αποτέλεσμα να εμφανίζονται αναπτυξιακές διαταραχές. Αυτές οι σπάνιες παθήσεις είναι ο γιγαντισμός, ο νανισμός και ο υποθυρεοειδισμός.
Χρόνιες νόσοι. Τα παιδιά με νόσους όπως οι συγγενείς καρδιοπάθειες, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή η αναιμία μπορεί επίσης να έχουν διαταραχές της ανάπτυξης.
